Ελλάδα - Το κόστος εργασίας μειώνεται, οι τιμές όχι. Αύξηση τιμών 6,3% στα βασικά προϊόντα την τελευταία πενταετία.

 
Οι επιχειρήσεις δεν έχουν μεταφέρει την ελάφρυνση από το κόστος εργασίας στις τιμές



Της Χρύσας Λιάγγου

Η επιχειρούμενη εσωτερική υποτίμηση μπορεί να επετεύχθη στο σκέλος του μισθολογικού κόστους, δεν επιβεβαιώνεται όμως στο σκέλος των τιμών βασικών προϊόντων, που εν μέσω βαθιάς ύφεσης αυξάνονται. Αυτό προκύπτει από έρευνα του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ, που βασίζεται σε στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Τράπεζας της Ελλάδος και σε πρωτογενή στοιχεία για την εξέλιξη των τιμών σε ΜμΕ με τζίρο κάτω από 200.000 ευρώ ετησίως. Τα στοιχεία δείχνουν σωρρευτική αύξηση των τιμών σε βασικά προϊόντα τροφίμων σε ποσοστό 6,3% την περίοδο 2008-2013, με τα προϊόντα εισαγωγής να επιβαρύνονται περισσότερο.
Τις μεγαλύτερες αυξήσεις παρουσίασαν η ζάχαρη (21,53%), τα αυγά (19,05%), το ρύζι (13,85%) και οι σοκολάτες (10,86%), ενώ οι χυμοί φρούτων και το αλεύρι δεν σημείωσαν μεγάλες μεταβολές. Για τους χυμούς φρούτων οι αυξήσεις περιορίστηκαν σωρρευτικά τη συγκεκριμένη περίοδο στο 0,48% και στο αλεύρι στο 0,26%. Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση της τιμής του ψωμιού η οποία φτάνει στο 6,76%, ενώ σύμφωνα με έρευνα της MARC A.E., δύο στους δέκα Ελληνες καταναλωτές σταμάτησαν να αγοράζουν ψωμί, πιέζοντας έτσι σημαντικά την κατανάλωση. Από το ΔΤΚ φαίνεται ότι οι προσδοκίες περί αποκλιμάκωσης της τιμής του ψωμιού έως και 30% εξαιτίας της απελευθέρωσης της αγοράς δεν επαληθεύτηκαν στην πραγματική οικονομία. Παρά την υποχώρηση της ζήτησης, η τιμή του ψωμιού κινήθηκε ανοδικά (3,24%) το πρώτο δίμηνο του 2012 σε σχέση με το πρώτο δίμηνο του 2011, εξαιτίας κυρίως της αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος και της επιβολής των φόρων ακινήτων, ενώ σε μικρότερο βαθμό επηρεάστηκε από τις αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου και των αλεύρων. Το επίπεδο των τιμών στα προϊόντα τροφίμων φαίνεται να συγκρατείται ή να μειώνεται το 2012 σε σχέση με το 2013.
Αν και όπως επισημαίνει η έρευνα της ΕΣΕΕ τα δεδομένα δεν επιτρέπουν τη διατύπωση ασφαλών συμπερασμάτων, καταγράφονται ενδείξεις για μείωση των τιμών στο πρώτο τρίμηνο του 2013. Μάλιστα οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περαιτέρω υποχώρηση του επιπέδου τιμών. Ειδικότερα, μόνο τα αυγά κατέγραψαν σημαντική αύξηση σε σχέση με το 2012 ενώ το νωπό -παστεριωμένο γάλα, τα αναψυκτικά και η ζάχαρη σημείωσαν οριακή άνοδο. Οι τιμές όλων των υπολοίπων προϊόντων υποχώρησαν το πρώτο τρίμηνο του 2013.
Στην έρευνα διαφαίνεται η μικρή συσχέτιση του μισθολογικού κόστους με την εξέλιξη του επιπέδου των τιμών. Οι μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο αριθμό απασχολουμένων και το μισθολογικό κόστος διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο στα λειτουργικά τους έξοδα, δεν φαίνεται να έχουν μεταφέρει την ελάφρυνση από το κόστος εργασίας στις τιμές των προϊόντων. Αντίθετα, στις πολύ μικρές επιχειρήσεις (απασχολούν έως 4 άτομα) έχουν προβεί σε μειώσεις τιμών, κυρίως στον κλάδο ένδυσης - υπόδησης. Μια πιθανή εξήγηση της συμπεριφοράς των τιμών που δεν ακολουθούν τον κανόνα της εσωτερικής υποτίμησης, σύμφωνα με την έρευνα, θα μπορούσε να προέλθει από το κλείσιμο των μικρών εμπορικών καταστημάτων εξαιτίας της ύφεσης. Η οριστική διακοπή της λειτουργίας τους και ο δραστικός περιορισμός του αριθμού των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων ενδεχομένως να διεύρυνε τις δυνατότητες επηρεασμού του επιπέδου των τιμών από τις μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις.
Σε αντίθεση με τον κλάδο των τροφίμων πάντως, ραγδαία αποκλιμάκωση τιμών παρατηρείται σε όλα τα είδη στον κλάδο ένδυσης - υπόδησης. Οι τιμές τη διετία 2010-2012 μειώθηκαν μεσοσταθμικά κατά 28,2% στον κλάδο ένδυσης - υπόδησης και κατά 29,4% στον κλάδο της ένδυσης. Τη μεγαλύτερη υποχώρηση εμφανίζει η γυναικεία ένδυση με ποσοστό 34,1% και ακολουθεί η ανδρική με 27,9%. Τα ποσοστά μείωσης στην παιδική ένδυση περιορίστηκαν στη διετία στο 16,3%.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία της έρευνας για την καταναλωτική συμπεριφορά στα είδη ένδυσης - υπόδησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο καταναλωτής δεν αγοράζει πλέον εάν δεν πετύχει πρώτα περαιτέρω μείωση στην τιμή (τιμή ταμείου κατόπιν διαπραγμάτευσης). Σε σχέση με το 2011 η διαπραγμάτευση της τιμής (το παζάρι) ακόμα και σε προϊόντα με εξαιρετικά χαμηλές τιμές (π.χ. αξίας 3 ευρώ) έχει λάβει σχεδόν καθολικό χαρακτήρα. Παρατηρείται επίσης ότι οι καταναλωτές, ακόμη και στη νέα χαμηλότερη τιμή που πετυχαίνουν μετά το παζάρεμα, ζητούν απόδειξη.



Πηγή: Η Καθημερινή
Δημοσιεύτηκε στις 31/08/2013