Ένας νεοελληνιστής από την Πόλη

 Νέος Μάριο Βίτι

«Τον πρωτοπόρο μελετητή της νέας ελληνικής λογοτεχνίας, Μάριο Βίτι, είχαμε την ευκαιρία να συναντήσουμε, με αφορμή την έκδοση του νέου βιβλίου του «Η Πόλη όπου γεννήθηκα.

Ιστανμπούλ 1926-1946» (Εκδόσεις Γαβριηλίδης). Ενα πρόσωπο που έχει τιμήσει την Ελλάδα. Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη το 1926 από Ελληνίδα μητέρα και Ιταλό πατέρα, ο Μαρίο Βίτι έχει προσφέρει μέχρι σήμερα έργο τέτοιου μεγέθους, που μόνο ενδεικτικά μπορούμε να αναφερθούμε σε αυτό. Το σημαντικότερο παραμένει δίχως αμφιβολία η «Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας», που κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1978 και η οποία επανακυκλοφόρησε -όχι απλά συμπληρωμένη, αλλά γραμμένη από την αρχή- το 2003, ενώ μεταξύ άλλων ξεχωρίζουν οι μελέτες του για τη λεγόμενη «Γενιά του '30» αλλά και για τον Ανδρέα Κάλβο (1792-1869).
Ευδιάθετος και ακμαίος παρά τα 87 του χρόνια, ο Ελληνο-ιταλός μελετητής δήλωσε χαρούμενος μεταξύ παλιών και νέων φίλων, αλλά και τυχερός για την προχωρημένη ηλικία του, που όπως ανέφερε στη συνέχεια ο Νάσος Βαγενάς δεν στέκεται εμπόδιο στα μακρινά ταξίδια του, τα οποία πραγματοποιεί συνήθως οδικώς. Από την Αλάσκα μέχρι και το Γκραν Κάνιον.

«Δεν είχα καμία σκέψη γι' αυτό το βιβλίο. Δεν σκόπευα να το εκδώσω στην Ελλάδα. Οταν μου έγινε η πρόταση από τον Πέτρο Μάρκαρη, αν και ξαφνιάστηκα, το δέχτηκα με χαρά.
Η περίπτωσή μου ως Πολίτη δεν είναι αντιπροσωπευτική, υπό την έννοια ότι δεν ήταν και οι δύο γονείς μου Ελληνες. Δεν γνωρίζω αν αυτό είναι προνόμιο. Δεν συνιστώ μία μοναδικότητα και δεν διεκδικώ καμία αποκλειστικότητα. Το βέβαιο είναι ότι υπό αυτές τις παράξενες συνθήκες προέκυψε ένας Ιταλός νεοελληνιστής. Αυτή είναι η καταγωγή μου και από εκεί ξεκίνησα. Η μητέρα μου έλεγε δεν είναι Ελληνίδα αλλά Ρωμιά. Ετσι ήθελε να την αποκαλούν. Το είχαν αυτό οι Ελληνες της Πόλης. Οπως πολύ εύστοχα σημειώνει ο Πέτρος Μάρκαρης στον πρόλογο του βιβλίου, η Πόλη που γνώρισα εγώ ήταν του ενός εκατομμυρίου. Αυτή τη στιγμή είναι δεκαπλάσια, με πέντε εκατομμύρια Κούρδους. Μία εντελώς διαφορετική κατάσταση, την οποία την έζησα με τρόπο πολύ περιορισμένο αφού η ακτίνα δράσης μου μέχρι είκοσι χρόνων ήταν το πολύ 1,5 χιλιόμετρο».
Οταν τον ρωτήσαμε αν ετοιμάζει κάποια νέα μελέτη, μας απάντησε αρνητικά. Ελπίζουμε και ευχόμαστε αυτός ο ακάματος εργάτης των γραμμάτων να μας εκπλήξει ευχάριστα.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑΜΟΣ

Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2013