Μυστικές φυλακές της CIA σε ευρωπαϊκά εδάφη

Του Κυριάκου Τριανταφυλλίδη*

Από το 2001 που η Κυβέρνηση Bush εξαπόλυσε τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», ο οποίος συνεχίζεται μέχρι και σήμερα,  βρίθουν οι καταγγελίες για  παράνομες κρατήσεις ανθρώπων τους οποίους η CIA απαγάγει, μεταφέρει σε μυστικούς τόπους κράτησης, βασανίζει και εξαφανίζει. Από το 2005 εμφανίστηκαν και οι πρώτες ενδείξεις για ευρωπαϊκή συνέργεια και συμμετοχή στα προγράμματα αυτά, ωστόσο  ποτέ δεν αναλήφθηκαν ευθύνες κάτι που είχε ζητήσει και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με δύο ψηφίσματά του, το ένα το 2006 και το άλλο μόλις τον περασμένο Ιούλιο. Οι καταγγελίες και οι ενδείξεις έκαναν λόγο για απαγωγές υπόπτων έξω από οποιοδήποτε πλαίσιο νομιμότητας, για βασανιστήρια και εξαφανίσεις ανθρώπων που τελικά αποδεικνυόταν πως ήταν αθώοι. Πριν λίγες μέρες έλαβε χώρα και η πρώτη σχετική καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπου οι υποψίες και οι ενδείξεις έγιναν ατράνταχτες αποδείξεις μιας ντροπιαστικής πραγματικότητας.

Το δικαστήριο καταδίκασε την πΓΔΜ, με βάση την πρόνοια για απαγόρευση βασανιστηρίων, για απάνθρωπη μεταχείριση στην περίπτωση του Γερμανού πολίτη λιβανικής καταγωγής Χαλέντ αλ Μασρί, τον οποίο οι αρχές συνέλαβαν ως τρομοκράτη το 2003 όταν επισκέφτηκε τη χώρα ως τουρίστας. Αφού τον απήγαγαν και τον κράτησαν σ’ ένα κλειδωμένο δωμάτιο ξενοδοχείου για 23 ημέρες όπου τον βασάνισαν και τον βίασαν, στη συνέχεια τον παρέδωσαν στη CIA η οποία τον μετέφερε σε μυστική φυλακή στο Αφγανιστάν βασανίζοντας τον για επιπλέον 4 μήνες. Όταν κατέληξαν στο ότι δεν επρόκειτο για τρομοκράτη, τον μετέφεραν πάλι με μυστική πτήση στην Αλβανία, ισχυρίστηκαν ότι έψαχναν για ένα άλλο άτομο με το ίδιο όνομα και τον παράτησαν.
Έπειτα από μακροχρόνιους δικαστικούς αγώνες ο άνθρωπος αυτός δικαιώθηκε, αν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάρχει δικαίωση, αλλά η περίπτωσή του δεν είναι μοναδική δυστυχώς και δεν πρέπει να ξεχαστεί ή να θεωρηθεί «κακή στιγμή».
Σχετικές έρευνες από τον ΟΗΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης, μη κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνή μέσα ενημέρωσης έφεραν στο φως πληροφορίες για τοποθεσίες μυστικών φυλακών στην Ευρώπη, για πτήσεις έκτακτων διαδικασιών παράδοσης μέσω ευρωπαϊκού εναερίου χώρου και για άτομα που μεταφέρθηκαν ή κρατήθηκαν. Συγκεκριμένα υπάρχουν υπόνοιες ότι προγράμματα της  CIA εφαρμόστηκαν στην Ευρώπη με τη συμμετοχή τουλάχιστον 12 κρατών μελών, τις οποίες όμως ποτέ δεν ακολούθησαν επίσημες θέσεις και καταλογισμός ευθυνών, με εξαίρεση τη Λιθουανία και όπου οι έρευνες συνεχίζονται. Κάποια κράτη λοιπόν συμμετείχαν ενεργά ενώ κάποια άλλα απλώς δεν αντιστάθηκαν.
Από το 2001 υπολογίζεται πως εκατοντάδες ύποπτοι τρομοκρατικών ενεργειών έχουν απαχθεί και κρατηθεί παράνομα σε διάφορες χώρες τόσο ευρωπαϊκές αλλά και άλλες γνωστές για συστηματικά βασανιστήρια πολλές φορές για μήνες ολόκληρους χωρίς καμία επικοινωνία με τον έξω κόσμο ή πληροφορίες για την κατάστασή τους. Άλλωστε οι διαδικασίες αυτές έχουν γίνει γνωστές και με αφορμή το Γκουντάναμο που ακόμη λειτουργεί αλλά και της επιβεβαίωσης της χρήσης του εικονικού πνιγμού ως μέθοδος απόσπασης πληροφοριών κι από τον ίδιο τον Bush.
Για την συγκεκριμένη υπόθεση του Χαλέντ αλ Μασρί, ευθύνες δεν αποδόθηκαν φυσικά από την δικαιοσύνη των ΗΠΑ και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε πως οι έρευνες που διεξήγαγε η πΓΔΜ δεν ήταν αποτελεσματικές και είχαν ουσιαστικά καλύψει τους ενόχους. 
Η γενικότερη αδιαφάνεια που έχει εγκαθιδρύσει ο αμερικανικός πόλεμος κατά της τρομοκρατίας έχει εξαπλωθεί και στην Ευρώπη και έχει γίνει αντικείμενο πληθώρας συζητήσεων και σχετικού ψηφίσματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο οι δηλώσεις δεν αρκούν και είναι κρίσιμο να συνειδητοποιήσουμε το επικίνδυνο του να προηγούνται κρατικά μυστικά της ιδιωτικής απαίτησης να αποδοθεί δικαιοσύνη, το επικίνδυνο της ατιμωρησίας και της κατάχρησης του κρατικού απορρήτου με τέτοιο τρόπο. Τέτοιες στιγμές μας υπενθυμίζουν εξάλλου πόσο φειδωλή πρέπει να είναι ακόμη η ΕΕ όταν διατείνεται πως μπορεί να εξάγει δημοκρατία και δικαιώματα...
*O Κ.Τριανταφυλλίδης είναι ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις.