Οι αμερικανικές εκλογές και εμείς

 

Στέφανος Κωνσταντινίδης

Οι προκριματικές εκλογές στις ΗΠΑ για την ανάδειξη των υποψηφίων των δύο μεγάλων κομμάτων για την προεδρική εκλογή του προσεχούς Νοεμβρίου, η οποία θα είναι η 58η στην ιστορία της χώρας, έχουν ουσιαστικά φτάσει στο τέλος τους. Από την πλευρά του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος ο ιδιόρυθμος Ντόναλντ Τραμπ έχει θριαμβεύσει και το κατεστημένο του κόμματός του δεν έχει πια άλλη επιλογή από του να τον στηρίξει. Από την πλευρά του Δημοκρατικού Κόμματος μολονότι η Χίλαρι Κλίντον εξασφαλίζει ήδη την πλειοψηφία των εκλεκτόρων για το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος, ο Μπόμπι Σάντερς δεν εγκαταλείπει ακόμη τον αγώνα. Ανεξάρτητα όμως από αυτό ο πρόεδρος Ομπάμα έδωσε ήδη και επίσημα τις ευλογίες του στην Κλίντον και είναι πια σίγουρο ότι θα είναι η υποψήφια του Δημοκρατικού Κόμματος που θα αντιμετωπίσει τον Ντόναλντ Τραμπ.

Αν και οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν τη Χίλαρι Κλίντον να προηγείται, ο αγώνας επικράτησης θα είναι σκληρός και για τους δύο υποψηφίους. Για τον Τραμπ το στοίχημα είναι να συσπειρώσει τους οπαδούς του κόμματός του και να κερδίσει τη μεγάλη πλειοψηφία των λευκών ψηφοφόρων. Και αυτό δεδομένου ότι οι θέσεις του σε καίρια θέματα τον έχουν αποξενώσει από σημαντικές μειονότητες όπως αυτή των Αφροαμερικανών και των Ισπανόφωνων. Άλλωστε οι μειονότητες αυτές ψηφίζουν κατά κανόνα τον υποψήφιο του Δημοκρατικού Κόμματος. Από την πλευρά της Χίλαρι Κλίντον το στοίχημα είναι να κρατήσει τους ψηφοφόρους αυτών των μειονοτήτων και να μπορέσει επίσης να αποσπάσει ένα σημαντικό κομμάτι των λευκών ψηφοφόρων.

Η Κλίντον έχει όμως ένα βεβαρημένο παρελθόν και δεν είναι σίγουρο ότι θα καταφέρει να συσπειρώσει αυτούς τους ψηφοφόρους. Πολλοί αναλυτές αμφιβάλλουν ακόμη και για την ικανότητά της να προσελκύσει τη γυναικεία ψήφο. Σημαντικό θα είναι ποια θέση θα πάρει ο εσωκομματικός της αντίπαλος Μπόμπι Σάντερς, ο οποίος συσπειρώνει το πιο προοδευτικό κομμάτι των λευκών ψηφοφόρων, κυρίως των νέων και των ριζοσπαστικοποιημένων μικροαστών. Αλλά και αν ακόμη ο Σάντερς στηρίξει την Κλίντον δεν είναι σίγουρο ότι οι ψηφοφόροι του θα τον ακολουθήσουν. Κι αυτό, λόγω του παρελθόντος της αλλά και λόγω των συντηρητικών της θέσεων σε πολλά θέματα και της διασύνδεσής της με το ισχυρό αμερικανικό κεφάλαιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι φιλελεύθεροι, προοδευτικοί καλλιτέχνες και διανοούμενοι θεωρούν την Κλίντον πολεμοχαρή και χειρότερη από τον Τραμπ. Αντίθετα, ο Τραμπ παρά τις κατά καιρούς ακροδεξιές κορώνες του σε κάποια θέματα είναι πιο κοντά στον μέσο Αμερικανό ψηφοφόρο, όπως για παράδειγμα όταν τάσσεται εναντίον των αμερικανικών πολέμων στη Μέση Ανατολή και αλλού. Εξάλλου τώρα που είναι πια υποψήφιος του κόμματός του είναι πολύ πιθανόν ότι θα αρχίσει να στρογγυλεύει κάποιες από τις παλιές ακραίες θέσεις του.

Όσον αφορά την Κύπρο και την Ελλάδα η ομογένεια στις ΗΠΑ δεν εμπιστεύεται τη Χίλαρι Κλίντον επειδή ο Μπιλ Κλίντον στα οκτώ χρόνια της προεδρίας του -με τον οποίο η Χίλαρι συγκυβερνούσε ουσιαστικά- αθέτησε όλες τις υποσχέσεις που είχε δώσει για τα ελληνικά θέματα και το Κυπριακό. Από την άλλη, ο Τραμπ δεν είναι γνωστό τι στάση θα τηρήσει απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο. Παραδοσιακά πάντως είναι γνωστόν ότι οι ομογενείς ακολουθούν το Δημοκρατικό Κόμμα. Το βέβαιο είναι ότι δεν υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες από κανέναν από τους δύο υποψηφίους. Δεν είναι άλλωστε τυχαίες οι πιέσεις για λύση στο Κυπριακό μέχρι τα τέλη του 2016, όσο δηλαδή βρίσκεται ακόμη στην εξουσία ο Ομπάμα. Ειδικά από πλευράς Αναστασιάδη υπάρχει πάντα η ψευδαίσθηση μιας θετικής συνεισφοράς για τον σκοπό αυτό από τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν, παρ΄όλο που είναι καθαρό ότι η αμερικανική πολιτική στο Κυπριακό δεν καθορίζεται από αυτόν αλλά από το Στέιτ Ντιμπάρτμεντ, με φιλοτουρκικές κατά κανόνα θέσεις. Οι δε υποσχέσεις που έδωσε ο Μπάιντεν στον Αναστασιάδη δεν τηρήθηκαν ποτέ, καθώς είναι γνωστόν ότι κουμάντο στο Κυπριακό κάνει η Βικτώρια Νούλαντ. Αυτή που διαπραγματεύθηκε το Κοινό Ανακοινωθέν με τον Νταβούτογλου και ύστερα το επέβαλε στον Αναστασιάδη. Αυτή που κάποτε έστειλε την Ευρώπη να γ... σχετικά με το Ουκρανικό! Αν έτσι συμπεριφέρεται στην ΕΕ, φανταστείτε πώς συμπεριφέρεται στην Κύπρο. Τελευταίο επεισόδιο η καταπολέμηση εκ μέρους της τής υποψηφιότητας Μαυρογιάννη για την προεδρία της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.

 Ακόμη και για την Ελλάδα κανείς δεν ξέρει αν θα συνεχιστεί η σημερινή σταθερή αμερικανική υποστήριξη στον Τσίπρα και την κυβέρνησή του, ή αν θα γίνουν άλλες επιλογές, είτε ο Τραμπ εκλεγεί είτε η Κλίντον. Εξάλλου και η σημερινή αμερικανική στήριξη στον Τσίπρα δεν αφορά τα εθνικά θέματα αλλά την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Βεβαίως μια προεδρική εκλογή δεν αλλάζει εκ βάθρων την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Τα μεγάλα συμφέροντα που την κατευθύνουν όπως και οι θεσμικοι παράγοντες που τη διαχειρίζονται δεν αλλάζουν με την εκλογή του νέου προέδρου. Ασφαλώς θα θέσει και αυτός τη σφραγίδα του στον καθορισμό των προτεραιοτήτων της αλλά οι αντικειμενικοί παράγοντες, τα γεωπολιτικά δεδομένα, τα μεγάλα συμφέροντα και ο θεσμικός παράγοντας διαθέτουν τις περισσότερες φορές την επιρροή για να εξασφαλίσουν τη συνέχεια της και τον περιορισμό της όποιας προεδρικής θέλησης στον καθορισμό της.

*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

- See more at: http://www.philenews.com/el-gr/s-konstantinidis/1460/318774/oi-amerikanikes-ekloges#sthash.j18ioCFT.dpuf