Επιδιαιτησία : Επανέρχονται τα σενάρια του 2004 με το σχέδιο Ανάν

Δοκιμάζουν σενάρια επιδιαιτησίας

Στη Νέα Υόρκη θεωρούν δεδομένη 
την αλλαγή της διαδικασίας μετά τον Ιανουάριο

Του Κώστα Βενιζέλου costas.venizelos@phileleftheros.com

Δεν αναμένεται ότι θα παρουσιάσουν πρακτικό σχέδιο οι Χριστόφιας και Έρογλου στη Γενεύη και τότε τα Ηνωμένα Έθνη θα αναλάβουν τη δική τους δράση

Δεδομένη θεωρούν τα Ηνωμένα Έθνη την αλλαγή πλεύσης από το τέλος του Ιανουαρίου στο Κυπριακό, ενώ το «φάντασμα της επιδιαιτησίας» κάνει πιο έντονα την εμφάνισή του πάνω από τη διαδικασία. Τα σενάρια που έχουν ετοιμασθεί, για όλα τα ενδεχόμενα, προμηνύουν εξελίξεις και «σίγουρα τίποτε δεν θα είναι όπως προηγουμένως», σημειώνουν πηγές του Διεθνούς Οργανισμού. Το ζητούμενο για τα Ηνωμένα Έθνη είναι η διαμόρφωση και η παρουσίαση από τους Χριστόφια και Έρογλου, στη συνάντηση της Γενεύης, ενός πρακτικού σχεδίου υπερπήδησης των σημαντικών διαφορών. Αυτό θα καθορίσει σημαντικά και τα επόμενα βήματα στη διαδικασία, κυρίως σε σχέση με τη διαχείριση του Κυπριακού από μέρους των Ηνωμένων Εθνών.

Το σκηνικό στη Λευκωσία με τις συναντήσεις σε δυο επίπεδα (συμβούλων και διαπραγματευτών) δεν προδικάζει πως Χριστόφιας και Έρογλου θα είναι έτοιμοι μέχρι τη μετάβασή τους στη Γενεύη, να παρουσιάσουν το πρακτικό σχέδιο, για το οποίο δεσμεύθηκαν στο Γενικό Γραμματέα.
Στις συναντήσεις που πραγματοποιούνται στη Λευκωσία, είναι πρόδηλο πως αυτό που γίνεται είναι κατάθεση των εκατέρωθεν θέσεων, επί όλων των κεφαλαίων όπως έχουν δεσμευθεί. Δεν διαφαίνονται, όμως, προοπτικές για συγκλίσεις και όπως σημείωνε ενημερωμένη πηγή, το μόνο που υπολείπεται από το σκηνικό του 2004 είναι η απόφαση για επιδιαιτησία.
Ένα ζήτημα, όμως, που αναμένεται ότι θα τε θεί στη Γενεύη σε περίπτωση που δεν διαφοροποιηθεί η σημερινή κατάσταση. Τα Ηνωμένα Έθνη, γνωρίζοντας τις δυσκολίες που υπάρχουν, ζήτησαν από τους διαπραγματευτές τη διαμόρφωση του πρακτικού σχεδίου, θεωρώντας πως σε περίπτωση που θα αποτύχουν θα είναι έτοιμος ο Διεθνής Οργανισμός να δώσει τη διέξοδο με κατάθεση ιδεών και «γεφυρωτικών προτάσεων». Η τουρκική πλευρά δείχνει να αποδέχεται την επιδιαιτησία, θέλει ωστόσο να συζητήσει τους όρους άσκησής της. Η ε/κ πλευρά, σύμφωνα με τις τοποθετήσεις της, δεν θα αποδεχθεί τέτοιες ρυθμίσεις και τότε θα τεθούν έντονα και πιεστικά διλήμματα για αποδοχή μιας μορφής επιδιαιτησίας μπροστά στο ενδεχόμενο να φορτωθεί την ευθύνη του αδιεξόδου. Και δεν θα φορτωθεί μόνο την ευθύνη, αλλά θα εμφανισθούν στον ορίζοντα διάφορα σενάρια αναβάθμισης του ψευδοκράτους και ταϊβανοποίησης. Όπως γίνεται συνήθως όταν ασκούνται πιέσεις προς τη Λευκωσία, επιστρατεύουν τον μπαμπούλα της διχοτόμησης για να γίνουν αποδεκτά σενάρια που έχουν διαμορφωθεί. Είναι σαφές πως με βάση τις δεσμεύσεις που υπήρξαν στη συνάντηση της Νέας Υόρκης, της 18ης Νοεμβρίου, αλλά και των όσων έχουν περιληφθεί στην έκθεση του Γενικού Γραμματέα, έχει ξεκινήσει μια πορεία χωρίς επιστροφή. Τα Ηνωμένα Έθνη θα επιμείνουν σε αποτέλεσμα, είτε αυτό παραχθεί από την «κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία» είτε από το Διεθνή Οργανισμό.
Στη συνάντηση της Νέας Υόρκη, ο Γενικός Γραμματέας κατάφερε να αλλάξει τη διαδικασία και αυτό θα συμβεί μετά τη Γενεύη. Η αλλαγή, εάν εφαρμοσθεί, θα επιτρέπει στην ομάδα Ντάουνερ να καταθέσει προτάσεις, τις οποίες έχει ήδη ετοιμάσει. Διαφορετικά, θα δώσουν ένα διάλειμμα στη διαδικασία μέχρι τον Ιούνιο και θα επανέλθουν με τους ίδιους όρους. Παράλληλα, οι απειλές και οι προσπάθειες εκφοβισμού θα είναι χωρίς περιστροφές ή συγκαλυμμένα μηνύματα.

Καθοριστική η συμβολή της Μόσχας  
«ΕΥΤΥΧΩΣ που υπάρχουν και οι Ρώσοι!». Αυτό έχει ειπωθεί πολλές φορές στο παρελθόν, ακούστηκε και τώρα στη διάρκεια των διαβουλεύσεων για τη διαμόρφωση του ψηφίσματος για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Η Ρωσία, που μετέχει στα πέντε Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, κατάφερε να διαφοροποιήσει το προσχέδιο που υπέβαλε ο Βρετανός Μόνιμος Αντιπρόσωπος στα Ηνωμένα Έθνη στη διάρκεια των παρασκηνιακών διεργασιών που έγιναν στα πλαίσια των «5». Επί της ουσίας εκείνο που δεν περιλήφθηκε ήταν οι απειλές που διατυπώνονται στην έκθεση του Γενικού Γραμματέα για αποχώρηση του ΟΗΕ από την Κύπρο σε περίπτωση αποτυχίας. Η μάχη που δόθηκε στη Νέα Υόρκη από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου με τη συνδρομή της ελληνικής, είχε ένα καθοριστικό σύμμαχο, τη Ρωσία, ενώ σημαντική κρίνεται και η βοήθεια της Γαλλίας και της Κίνας. Σημειώνεται πως ενώ αρχικά η Βρετανία και οι ΗΠΑ συμπορεύθηκαν στο θέμα του ψηφίσματος, σε συνεννόηση πάντα με τη Γραμματεία, στην πορεία τη βασική διαχείριση έκαναν οι Εγγλέζοι, ενώ οι Αμερικανοί, που ανέλαβαν από την 1η Δεκεμβρίου την Προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας κράτησαν κάποιες αποστάσεις.