Άγνωστοι οι γερμανικοί σχεδιασμοί

Το πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι πολιτικό Tου Βασιλη Zηρα Οι αγορές δεν επείσθησαν από τις αποφάσεις του Eurogroup, από τη συμφωνία για την οικονομική βοήθεια στην Ιρλανδία, από την επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής του δανείου προς την Ελλάδα, από τον συμβιβασμό για τον νέο ευρωπαϊκό μηχανισμό, ο οποίος θα διαδεχθεί τον υφιστάμενο από τα μέσα του 2013 και μετά. Τα spreads των ομολόγων του ευρωπαϊκού Νότου -και όχι μόνο πλέον- είναι υψηλά, οι συναλλαγές στα ασφάλιστρα κινδύνου της Ισπανίας, της Ιταλίας, ακόμη και της Γαλλίας αυξάνονται, το ευρώ υποχωρεί. Γιατί άραγε όλα όσα έκαναν έως σήμερα η Ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θεωρούνται αρκετά; Γιατί οι αγορές δείχνουν να μην υπολογίζουν τα σκληρά προγράμματα λιτότητας που εφαρμόζουν τα κράτη-μέλη; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη έκανε πολύ λίγα και πολύ αργά. Ωστόσο, λένε, υπάρχει ακόμη μία ευκαιρία, εάν η ΕΚΤ (αύριο ή στις 15 Δεκεμβρίου στη σύνοδο κορυφής) ανακοινώσει ένα τεράστιο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων και οι ηγέτες προικοδοτήσουν τον νέο μηχανισμό διάσωσης με μερικά τρισεκατομμύρια ευρώ, ώστε να πειστούν και οι πιο δύσπιστοι ότι η Ευρωζώνη έχει τη δυνατότητα να στηρίξει οποιαδήποτε χώρα βάλουν στο στόχαστρο οι κερδοσκόποι. Πράγματι, η Ευρώπη αντιδρά με καθυστέρηση. Ωστόσο, η αδυναμία της Ευρωζώνης να αντιμετωπίσει τις επελαύνουσες αγορές δεν φαίνεται να είναι πρόβλημα χρημάτων. Τα 750 δισ. ευρώ φτάνουν και περισσεύουν για να διασωθούν η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, ενδεχομένως και η Ισπανία. Το πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι κυρίως πολιτικό. Οι αγορές δεν φαίνεται να παίζουν πλέον το σενάριο χρεοκοπίας του ευρωπαϊκού Νότου, αλλά της διάλυσης της Ευρωζώνης, έτσι όπως τη γνωρίζουμε την τελευταία 10ετία. Την Τρίτη, ένας σύμβουλος της γερμανικής κυβέρνησης δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξή του πως «είναι ουσιαστικό να αναρωτηθούμε, στη Γερμανία, εάν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε το ευρώ ή όχι». Αυτό είναι σήμερα το μείζον πρόβλημα του ενιαίου νομίσματος. Η Γερμανία δεν έχει πείσει ότι θέλει πραγματικά να συνεχίσει να είναι μέλος της Ευρωζώνης ή τουλάχιστον της Ευρωζώνης με τη σημερινή μορφή της, ότι θα την υπερασπιστεί μέχρι τέλους, ότι δεν έχει κάνει άλλους γεωστρατηγικούς και οικονομικούς λογαριασμούς. Οι αμφιβολίες για τους σχεδιασμούς της Γερμανίας ενισχύονται όσο οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι φροντίζουν με τις παρεμβάσεις τους να επιβαρύνουν το κλίμα. Είναι πολύ πιθανό σήμερα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να ανακοινώσει πιο επιθετικές αγορές κρατικών ομολόγων. Ισως σε δύο εβδομάδες οι ηγέτες της Ευρωζώνης να αυξήσουν τα κεφάλαια για τον μηχανισμό διάσωσης. Ωστόσο, μπορεί για μια ακόμη φορά τέτοιες κινήσεις να αποδειχθούν ανεπαρκείς, εάν η Γερμανία εξακολουθήσει να εκπέμπει διφορούμενα μηνύματα. Εάν δεν ξεκαθαρίσει ότι στηρίζει το ευρώ, επειδή αυτό είναι προς το συμφέρον της.