Περί των οκνηρών Ελλήνων και άλλα τινά από την ελληνική μυθολογία...

Ειδικώς λόγω της ημέρας Tου Κωστα Iορδανιδη Εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο, ευρέθη ο μέσος εργαζόμενος της χώρας στο στόχαστρο πολιτικών και αναλυτών και συστηματικά ενοχοποιείται για οκνηρία, για έλλειψη παραγωγικότητος, για διαφθορά –ως εισπράττων μη εργαζόμενος– και άλλα ηχηρά παρόμοια. Αναστάσιμος η ημέρα αύριο και γιορτή πανανθρώπινος· θα ασχοληθούμε με αυτόν τον «ένοχο» πολίτη. Εύκολη και λαϊκιστική η άνευ όρων απενεχοποίηση του Ελληνα εργαζομένου, αλλά ας πιστωθεί τουλάχιστον με το γεγονός ότι είναι ο μόνος που καταβάλλει τον οφειλόμενο φόρο στο κράτος και μάλιστα προκαταβολικώς. Εχει τη σημασία του ασφαλώς ότι το «μαύρο χρήμα» –στο οποίο περιλαμβάνεται και η φοροδιαφυγή– υπολογίζεται γύρω στο 45% και ότι ουδείς υποστηρίζει πως η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων μετέχει στην παρανομία αυτή. Υπάρχει ασφαλώς το θέμα της μειωμένης παραγωγικότητος. Κάποιοι που εκτός των άλλων έχουν και γλωσσολογικές ανησυχίες μπορεί να υποστηρίξουν ότι στην ελληνική το προϊόν του ανθρωπίνου μόχθου προβάλλεται με τρόπο αρνητικό και ως εκ τούτου η οκνηρία είναι στη φύση του Ελληνα πολίτη. Οντως η λέξη «ασχολία» είναι δηλωτική της αποχής από την σχόλη, η λέξη «δουλειά» είναι παράγωγο της δουλείας και μόνον η λέξη «εργασία» είναι δηλωτική το έργου που παράγεται από την καθημερινή ενασχόληση του ανθρώπου. Ωστόσο, το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό, αφού την εποχή που διαμορφώνονταν οι γλώσσες των ανθρώπων, η ασχολία, η δουλειά ή η εργασία δεν αφορούσε τον ελεύθερο πολίτη· ήταν υπόθεση των δούλων. Ουδέν, λοιπόν, το ιδιαίτερο με τη φύση των Ελλήνων. Το αντίθετο, θα έλεγε κανείς. Οταν οι Ελληνες μετανάστες στη δεκαετία του ’50 και του ’60, με στοιχειώδη εκπαίδευση, άγλωσσοι στην κυριολεξία, πήγαιναν στη Γερμανία, είχαν αναδειχθεί σε τόσο παραγωγικούς εργάτες που προεκάλεσαν τις αντιδράσεις των άλλων εθνοτήτων –κυρίως Ιταλών– διότι έσπαγαν τις «νόρμες», με αποτέλεσμα να αυξάνεται η απαίτηση των επιχειρήσεων για μεγαλύτερη παραγωγή. Αλλά και οι Ελληνες μετανάστες στην Αμερική, οι περίφημοι «πιατάδες» και οι απασχολούμενοι στα εστιατόρια, καθώς εργάζονταν πολύ πέραν των ωραρίων, συνέβαλαν σημαντικά στην αλλαγή των διατροφικών συνηθειών των νέων συμπατριωτών τους. Απλώς, η αύξηση της παραγωγικότητος είναι συνάρτηση της οργανώσεως της εργασίας επί το αποδοτικότερον και αυτό αποτελεί ευθύνη του επιχειρηματία – είτε είναι ιδιώτης ή πάλι το Δημόσιο. Και ο μεν ιδιώτης επιχειρηματίας έχει τη δυνατότητα και ορθώς να αποπέμπει τον αντιπαραγωγικό υπάλληλο. Απομένει, κατά συνέπεια, ο δημόσιος τομέας. Αλλά ουδείς πολίτης –Ελληνας ή ξένος– μπορεί αιφνιδίως μία ημέρα να αποφασίσει και να γίνει δημόσιος υπάλληλος, να εγκατασταθεί σε μία υπηρεσία και να λαμβάνει ένα μισθό. Κάποιοι με εξουσία τον τοποθέτησαν και είναι αυτοί που ευθύνονται. Οσο για την παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα, γι’ αυτό θα έπρεπε να φροντίσουν οι υπεύθυνοι που όριζαν εκάστοτε οι κυβερνώντες. Το πρόβλημα ασφαλώς δεν λύνεται με ηθικούς αφορισμούς και αφελείς τοποθετήσεις περί της φύσεως των Ελλήνων. Απαιτείται συνεργασία όλων. Αυτά παρενθετικώς, διότι η ημέρα είναι αναστάσιμη...