Το Κυπριακό για να ξεπεράσει το τέλμα στο οποίο βρίσκεται, θα πρέπει να γίνουν ανατροπές στρατηγικής

ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ

Ο χαμηλός πήχης των χαμηλών πτήσεων

Του Κώστα Βενιζέλου

ΤΟ ΣΙΓΟΥΡΟ μπορεί και να είναι και αδιέξοδο. Κυρίως όταν υποτάσσεται στη λογική της ακινησίας, της ανέφικτης επιδίωξης και των μη εφαρμόσιμων συνταγών. Το Κυπριακό, που έχει αποκτήσει πολλούς επαγγελματίες μεσολαβητές και πολιτικούς, έχει λίγο-πολύ εδραιωθεί ως ένα από τα άλυτα διεθνή προβλήματα. Η συνταγή που ακολουθείται από το 1974 και εντεύθεν, έχει εξυπηρετήσει τον θύτη, ο οποίος επένδυσε στην εδραίωση των κατοχικών δεδομένων. Διακηρύξεις, ατέρμονοι διάλογοι και πολλές πρωτοβουλίες. Η ελληνική πλευρά στην Κύπρο έπεσε θύμα αυτής της λογικής, είτε γιατί «φοβόταν τα χειρότερα» είτε γιατί ο δογματισμός δεν επέτρεπε και δεν επιτρέπει, συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος με ρεαλιστικές προσεγγίσεις. Κυρίως με όραμα και στρατηγική ένταξης του Κυπριακού στην ευρύτερη εικόνα της περιοχής. Για δεκαετίες, στο Κυπριακό γίνονταν εκ του ασφαλούς κινήσεις. Κινήσεις που εξυπηρετούσαν περισσότερο τη λογική (φοβική) των διαχειριστών, που όπως αποδείχθηκε είχαν απόσταση με τους πολίτες. Είχαν απόσταση και από τους στόχους και από τις επιδιώξεις.
Από το 1974 και εντεύθεν παιζόταν ένα κρυφτούλι πίσω από ψηφίσματα και αποφάσεις του ΟΗΕ, που ποτέ δεν έχουν εφαρμοσθεί, ούτε και υπάρχει δυνατότητα (Πότε άραγε υπήρξε στρατηγική εφαρμογής τους;). Τι έκαναν προς αυτή την κατεύθυνση; Μπακαλίστικες προσεγγίσεις, του τύπου στύλλον-στύλλον άνεση ή «δεχόμαστε τα πάντα γιατί θα τα απορρίψει η άλλη πλευρά», οδήγησαν σε ένα μοιραίο σκηνικό: Κάτω από το χαλί έχουν μαζευτεί πολλές και διάφορες εκπτώσεις, που γίνονταν για να εξυπηρετήσουν τα διαδικαστικά αλλά και τα ουσιαστικά (το σχέδιο Ανάν, για παράδειγμα, δεν έπεσεόπως είπε ο αμίμητος Ντε Σότο- από τον ουρανό). Ως εκ τούτου, είναι προφανές πως η τακτική αυτή, συνιστά κοντόφθαλμη πολιτική, διαχείριση της στιγμής, που βαθμηδόν οδήγησε σε σοβαρές και τραγικές υποχωρήσεις στο Κυπριακό.
Οι τακτικές κινήσεις στην πολιτική ενέχουν πάντα το στοιχείο του ρίσκου. Του ελεγχόμενου ρίσκου, που επιβάλλουν τολμηρές πολιτικές.
Μπορεί να κλαψουρίζουν κάποιοι που η Τουρκία δεν δέχεται τίποτα (και δεν δέχεται), αλλά τι κάνουν για να ανατρέψουν τα αδιέξοδα δεδομένα; Πώς εξαναγκάζεται η Άγκυρα να αλλάξει τακτική και να συνεργασθεί; Υπάρχουν μοχλοί πίεσης, απλά δεν αξιοποιούνται, γιατί οι διαχειριστές του Κυπριακού προτιμούν να περνούν κάτω από τον πήχη. Το Κυπριακό για να ξεπεράσει το τέλμα στο οποίο βρίσκεται, θα πρέπει να γίνουν ανατροπές στρατηγικής.
Οι ανατροπές δεν γίνονται στη βάση της λογικής της εξημέρωσης του θηρίου με ανοίγματα επί κενού, με δώραχωρίς ανταλλάγματα. Η Κύπρος μπορεί να αξιοποιήσει τη στρατηγική της γεωγραφική θέση (με Γαλλία, Ρωσία, χώρες Μ. Ανατολή) και την ιδιότητα του μέλους της Ε.Ε. Την ίδια, όμως ώρα, το βήμα προς τη λύση να γίνει, όταν τα δεδομένα δεν θα συνθέτουν απλά την εφαρμογή των τουρκικών όρων.