Αν η ΕΚΤ προχωρήσει σε μαζικές αγορές ομολόγων, μειώσεις επιτοκίων και παροχή νέας ρευστότητας στις αγορές μπορεί να περιορίσει την επέκταση της κρίσης

Η Γερμανία δεν κινδυνεύει από τον πληθωρισμό αλλά από τη διάλυση της Ε.Ε. The New York Times Δύο χρόνια κακοδιαχείρισης της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους έχουν, όπως ήταν αναμενόμενο, οδηγήσει σε μια ευρύτερη κρίση εμπιστοσύνης στις αγορές που τώρα απειλεί την Ευρωζώνη στο σύνολό της. Ο σχηματισμός δύο νέων κυβερνήσεων σε Ελλάδα και Ιταλία δεν έχει κατευνάσει τους φόβους. Ολες οι χώρες της Ευρωζώνης καταβάλλουν υψηλότερο κόστος δανεισμού και εμφανίζουν ισχνή ανάπτυξη. Η μοναδική χώρα που δεν πάσχει ακόμη είναι η Γερμανία της οποίας η, εξηρτημένη από τις εξαγωγές, οικονομία τρέφεται από την εξωτερική ζήτηση και μια συναλλαγματική ισοτιμία χαμηλή χάρη στα δεινά των γειτόνων της. Δεν μπορούν, όμως, να είναι όλες οι ευρωπαϊκές χώρες σαν τη Γερμανία, ιδιαιτέρως αν το Βερολίνο επιμείνει σε πολιτικές που κρατάνε κλειστές τις βιομηχανίες και τους εργάτες άνεργους. Οι Γερμανοί ηγέτες σφάλλουν αν πιστεύουν πως η χώρα τους θα παραμείνει αλώβητη ενώ θα καταρρέουν οι κυριότεροι εμπορικοί της εταίροι. Η Γερμανίδα καγκελάριος αρχίζει να υιοθετεί μια πιο φιλο-ευρωπαϊκή γραμμή. Επιμένει, όμως, ακόμη σε μια καταστρεπτική λιτότητα ως τίμημα για τα πακέτα διάσωσης, ενώ εξακολουθεί να εμποδίζει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να τυπώσει περισσότερα ευρώ και να δράσει ως δανειστής τελευταίας προσφυγής. Οι σύμβουλοι της κ. Μέρκελ επιμένουν ότι αυτό θέλουν οι Γερμανοί. Αυτό δεν είναι ηγεσία. Πρέπει να αμφισβητήσει τα απλουστευτικά στερεότυπα των ψηφοφόρων της πως οι λαοί του ευρωπαϊκού Νότου είναι οκνηροί και να τους πει την αλήθεια: η πραγματική απειλή για τη Γερμανία δεν είναι ο πληθωρισμός αλλά μια οικονομική κατάρρευση όλης της Ευρώπης. Και η Γερμανία έχει πολλά να χάσει από τον κατακερματισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι ευρωπαϊκές αγορές μετοχών και ομολόγων αρχίζουν ήδη να θεωρούν ρεαλιστική μια τέτοια εξέλιξη και αποφεύγουν και την ελάχιστη ανάληψη ρίσκου, ενώ εξωθούν τα επιτόκια δανεισμού σε μη βιώσιμα επίπεδα. Οσο μπορούν να δουν οι αγορές, η κ. Μέρκελ και οι άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν διαθέτουν ούτε κατάλληλο σχέδιο ούτε επαρκή πολιτική βούληση ούτε άφθονα κεφάλαια για να αποτρέψουν τη μετάδοση της κρίσης. Οσο μπορούμε να δούμε εμείς, έχουν δίκιο. Οι αλλαγές στην πολιτική σκηνή Ελλάδας και Ιταλίας είναι πολλά υποσχόμενες. Ο νέος πρωθυπουργός της Ελλάδας, Λουκάς Παπαδήμος, και ο Μάριο Μόντι της Ιταλίας είναι οικονομολόγοι με διεθνή αναγνώριση και έχουν δεσμευθεί να προωθήσουν τις επώδυνες αλλά αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνης στην αγορά εργασίας, της συρρίκνωσης της γραφειοκρατίας, της εκποίησης των κρατικών περιουσιακών στοιχείων και της εξάλειψης της διαφθοράς. Σίγουρα κατανοούν ότι οι οικονομίες τους δεν είναι τόσο ισχυρές για να απορροφήσουν κι άλλη λιτότητα. Ο κ. Παπαδήμος και ο κ. Μόντι πρέπει να πιέσουν τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες για καλύτερες συμφωνίες. Ακόμη και με την κάλλιστη δυνατή ηγεσία, ούτε η Ελλάδα ούτε η Ιταλία μπορούν να επιτύχουν μόνες τους τη δημοσιονομική εξυγίανση ή να αποτρέψουν την επέκταση της κρίσης. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει ουσιαστική και άμεση βοήθεια από τους εταίρους τους στην Ευρωζώνη, αρχής γενομένης από την κ. Μέρκελ. Ακόμη και τώρα, αν η ΕΚΤ προχωρήσει σε μαζικές αγορές ομολόγων, μειώσεις επιτοκίων και παροχή νέας ρευστότητας στις αγορές μπορεί να περιορίσει την επέκταση της κρίσης. Ο νέος πρόεδρος της Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, ίσως είναι πρόθυμος να διαδραματίσει τον ρόλο αυτό αν σταματήσει να τον εμποδίζει η Γερμανία. Η κ. Μέρκελ πρέπει να καταστήσει σαφές πως υποστηρίζει την ανάληψη διευρυμένου ρόλου από πλευράς της ΕΚΤ. Και τώρα που σε Αθήνα και Ρώμη βρίσκονται πιο αξιόπιστοι ηγέτες, πρέπει να συναντηθεί μαζί τους και να διαπραγματευθεί μεταρρυθμιστικά πακέτα που να ευνοούν την ανάπτυξη. Εχει μείνει πολύ λίγος καιρός για να αποτραπεί μια οικονομική καταστροφή.