Συνέντευξη - Φιλαρέτη Κομνηνού (ηθοποιός, πανεπιστημιακός): «Ερχονται κάτι στιγμές που αναρωτιέμαι πότε επιτέλους θα αγαπήσουμε πραγματικά αυτή τη χώρα, πότε θα αποκτήσουμε συλλογική συνείδηση»

«Καιρός να ενηλικιωθούμε πια και επιτέλους να οργανώσουμε αυτό το χάος»

Συνέντευξη στον Γιώργο Κιούση

 

«Να ελπίζεις, αυτό κρατάει για πάντα», η φράση που κρατά από τους αρχαίους μας. Την έλεγε πέρυσι στις «Τραχίνιες». Ηθελε να ζει στο Εδιμβούργο ή στην Τοσκάνη για κάποια χρόνια και μετά πάλι εδώ. Ξεχωρίζει τον Τσέχοφ, τον Χειμωνά, τον Καζαντζάκη, τους αρχαίους ποιητές.

Αγαπημένος της φανταστικός ήρωας είναι ο Λούκι Λουκ με την Ντόλι του. Πτυχιούχος της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ και της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Συνεργάστηκε με το Κρατικό Θέατρο για πολλά χρόνια, πρωταγωνιστώντας σε έργα όπως η «Πενθεσίλια» του Κλάιστ, η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή και η «Ερωφίλη» του Χορτάτζη. Επαιξε το ρόλο της Ανδρομάχης στις «Τρωάδες» του Ευριπίδη και ερμήνευσε πολλούς ακόμη ρόλους του διεθνούς ρεπερτορίου (σε έργα Σέξπιρ, Τσέχοφ, Τενεσί Ουίλιαμς, Στρίντμπεργκ κ.ά.).
Στο Εθνικό Θέατρο ερμήνευσε πρωταγωνιστικούς ρόλους στην «Εντα Γκάμπλερ» του Ιψεν, τη «Λυσσασμένη Γάτα» του Τενεσί Ουίλιαμς και τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη. Στο ελεύθερο θέατρο ερμήνευσε την Ελένα στο «Θείο Βάνια» του Τσέχοφ (με το θίασο των Δημ. Παπαμιχαήλ-Αλ. Αλεξανδράκη) και τη Λάουρα στον «Πατέρα» του Στρίντμπεργκ (με το θίασο του Γ. Κιμούλη). Για την ερμηνεία αυτού του ρόλου πήρε και το θεατρικό βραβείο «Μαρίκα Κοτοπούλη». Πέρυσι συμμετείχε στη μουσικοθεατρική παράσταση -ως μητέρα του Μίκη Θεοδωράκη- «Ποιος τη ζωή μου...».
Η Φιλαρέτη Κομνηνού, ηθοποιός και επίκουρος καθηγήτρια στο τμήμα θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μας μιλά για την εξουσία, την κρίση, την πολιτική, τις εκλογές, τον πολιτισμό και την τηλεόραση. Η φωτογραφία που ήθελε να συνοδεύσει τη σημερινή της συνέντευξη είναι από το 2009, χρονιά ανεμελιάς, «τότε που ήμασταν ανυποψίαστοι για το τσουνάμι που ερχόταν»...
* Τι σημαίνει για εσάς πολιτισμός;
- Για μένα, ο πολιτισμός έχει αξία όταν έχει γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Τι να τον κάνω τον φιλότεχνο, που βλέπει θέατρο και όλα γενικώς που αφορούν την τέχνη, και στη ζωή του είναι αγενής, προσβλητικός και βρομιάρης; Να σας πω ένα παράδειγμα; Μένω σε μια υπέροχη γειτονιά, το Θησείο, με υπέροχους πεζόδρομους... Ε, δεν γίνεται να βγαίνεις βόλτα και να κάνεις σλάλομ από τα κακά των σκύλων! Εχουμε και μεις σκυλάκι, αλλά τα μαζεύουμε... Μαζί με το λουράκι δίνουνε και την θήκη με τις σακούλες, θα το συνιστούσα στους φίλους-ζωόφιλους. Και όχι τίποτα άλλο, είναι και μια γειτονιά που την επισκέπτονται τουρίστες. Θα μου πεις, αυτό σε πείραξε μέσα στο γενικό χαμό; Αρκετά όμως με τις γκρίνιες... Θα 'θελα να κλείσουμε με κάτι αισιόδοξο, δανείζομαι μια φράση από τους αρχαίους μας, την λέγαμε πέρσι στις «Τραχίνιες»: «Να ελπίζεις, αυτό κρατάει για πάντα»...
* Συγκεχυμένη και θλιβερή η εποχή μας. Σας φοβίζει;
- Με φοβίζει και με θυμώνει που τόσο καιρό κάποιοι -σαΐνια στην απάτη- οδήγησαν έναν ολόκληρο λαό στην απόγνωση. Και δεν φθάνει που έμειναν ατιμώρητοι, περιφέρονται ακόμα και τώρα στα κανάλια και διεκδικούν την ψήφο μας εν όψει των εκλογών.
* Ζούμε τις διαψεύσεις της πολιτικής;
- Είναι τουλάχιστον αφελές σήμερα να αναζητούμε ιδεολογία στην πολιτική. Διαχείριση της εξουσίας κάνουν οι εκλεγμένοι μας...
* Πρώτοι στην απατεωνιά οι άνθρωποι της εξουσίας;
- Πολλά τα βραβεία πρωτιάς στην απατεωνιά. Μεγάλος ο συνωστισμός στην απονομή τέτοιων βραβείων...
* Τι μας οδήγησε εδώ;
- Μάθαμε από το σχολείο να θαυμάζουμε το «πολυμήχανον» του προγόνου μας, του Οδυσσέα. Είναι καταγραμμένο στο DNA μας, απ' ό,τι φαίνεται, μόνο που με τα χρόνια η προγονική αρετή μού φαίνεται πως μεταλλάχθηκε στο εθνικό μας σπορ, τη λαμογιά.
* Βλέπετε φως στο τούνελ;
- Φοβάμαι ότι το τούνελ είναι ακόμα πολύ σκοτεινό, για να διακρίνεις το φως. Σε στιγμές αισιοδοξίας, θέλω να το βλέπω και να πιστεύω ότι το κύτταρό μας είναι ανθεκτικό και δοκιμασμένο από το παρελθόν. Ερχονται όμως και κάτι στιγμές, που αναρωτιέμαι πότε επιτέλους θα αγαπήσουμε πραγματικά αυτή τη χώρα, πότε θα αποκτήσουμε συλλογική συνείδηση. Καιρός να ενηλικιωθούμε πια και επιτέλους να οργανώσουμε αυτό το χάος.
* Σας ενοχλεί η απαξίωση των Ευρωπαίων προς τη χώρα μας;
- Το καλοκαίρι του 2011 είχα πάει στο Μεξικό, καλεσμένη σ' ένα διεθνές συνέδριο για το αρχαίο δράμα. Βρέθηκα στο περίφημο πανεπιστήμιο UNAM ανάμεσα σε κορυφαίους φιλολόγους και μελετητές και ως Ελληνίδα ένιωθα εξαιρετικά προνομιούχα. Οι Μεξικάνοι, ίσως επειδή έχουν περάσει τα πάνδεινα από κατακτητές, είναι εξαιρετικά ευαισθητοποιημένοι και αλληλέγγυοι με τους Ελληνες. Μπορεί εδώ στην Ευρώπη να μας απαξιώνουν, αλλά εκεί στο μακρινό Μεξικό μάς αγαπάνε και μας θαυμάζουν για το παρελθόν μας και τον πολιτισμό μας.
* Τι περιμένετε από τις εκλογές;
- Από τις δημοτικές; Να ξαναβγεί ο Μπουτάρης δήμαρχος στη Θεσσαλονίκη. Χωρίς να γνωρίζω λεπτομέρειες, έχω την εντύπωση ότι πνέει άλλος, πιο καθαρός άνεμος στην πόλη μου και ευτυχώς που ο Γ. Μπουτάρης δεν ανήκει στους νεόπλουτους της πολιτικής. Γιατί ο νεοπλουτισμός κάθε είδους, είτε στο χρήμα είτε στην πολιτική, είναι άκρως επικίνδυνος για τη δημόσια... υγεία.
* Θα θέτατε υποψηφιότητα για Βουλή ή Περιφέρεια, αν σας το ζητούσαν;
- Μου το ζήτησαν, μου πρότειναν μάλιστα και θέσεις εξουσίας, αλλά αρνήθηκα. Ισως δεν θα έπρεπε... Δίνουμε έτσι χώρο στους φιλόδοξους για εξουσία.
* Σας λείπουν οι πολυτέλειες;
- Ναι, μου λείπουν και είναι άδικο, γιατί δούλεψα πολύ στη ζωή μου και διεκδικώ το δικαίωμα να προσφέρω κάποιες πολυτέλειες τώρα στον εαυτό μου, αλλά όνειρο ήταν και πάει...
* Η εικόνα της κρίσης που δεν θα ξεχάσετε;
- Ημουν στη Θεσσαλονίκη, περνούσαμε την Εγνατία με το ταξί και κάπου εκεί κοντά στην Καμάρα βλέπουμε κόσμο μαζεμένο. «Τι έγινε;», ρωτάω τον ταξιτζή. «Κρεμάστηκε σήμερα μέσα στο διαμέρισμά του ένα παλικάρι 35 χρόνων, γιατί χρωστούσε». Και μου το είπε απλά, σχεδόν κυνικά. Τι να πεις... Συνηθίσαμε το παράλογο της ζωής μας...
* Τι θα γράψει η Ιστορία για τη γενιά της μεταπολίτευσης;
- Οτι ονειρεύτηκαν πολύ όσο ήταν νέοι. Οταν όμως άρχισε το μεγάλο φαγοπότι, για κάποιους τα όνειρα έγιναν καπνός και οι ιδεολογίες μια τσικλόφουσκα.
* Αξίζουμε την τηλεόραση που έχουμε;
- Η τηλεόραση είναι ένα καλά οργανωμένο εμπορικό κέντρο που πουλάει ό,τι έχει ζήτηση από το τηλεοπτικό κοινό και το οποίο καθορίζει τα επίπεδα ποιότητας και γούστου με τα νούμερα τηλεθέασης. Ο καθένας διαλέγει μέσα στο σωρό των εκπομπών.
* Θυμάστε κάτι ωραίο που είδατε αυτό τον καιρό στη μικρή οθόνη;
- Αν περιμένετε να σας πω για ντοκιμαντέρ και παρόμοια, θα σας απογοητεύσω. Μου άρεσε το «The Voice»...
* Αναπολείτε την εποχή που γυρίζατε τις «Μάγισσες της Σμύρνης» και τα «Ματωμένα χώματα»;
- Τι ωραία που ήταν! Με πειράζει που δεν θα τα ξαναζήσουμε. Από την άλλη όμως, λόγω χαρακτήρα, δεν θέλω να βυθίζομαι στις αναμνήσεις και αναπολήσεις.
* Με την ύφεση, το θέατρο πήρε τη ρεβάνς;
- Αυτό που συμβαίνει στο θέατρο είναι φαινόμενο για κοινωνιολογική μελέτη. Οποια παράσταση είδα φέτος -και είδα πολλές- ήταν sold out. Ο κόσμος τρέχει, γεμίζει τα θέατρα... Να και κάτι όμορφο στις μέρες μας!



Πηγή: Ελευθεροτυπία
Δημοσιεύτηκε στις 09/03/2014