Ελλάδα : Νέοι και παλιοί σωτήρες...

Η γοητεία του «νέου» (1)

Από τον ΓΙΑΝΝΗ ΤΡΙΑΝΤΗ 

Το «νέον» είναι γοητευτικό. Παραπέμπει στο άφθαρτον και στην ευχυμία απόψεων και ιδεών, που αδυνατεί να εισφέρει το «παλιό». Διαχρονικής ισχύος η γοητεία αυτή, λειτουργεί ως ηλεκτρική εκκένωση σε περιόδους σαν τη σημερινή, κατά την οποία το «παλιό» βαρύνεται με μύρια όσα και έχει απαξιωθεί. Αν, δε, βρεθεί η κατάλληλη συσκευασία ή ένας χαρισματικός «πωλητής», δικαιωμένος από την «αγορά», τότε το «νέον» κάνει πάταγο. Οπως τώρα το «Ποτάμι» του Σταύρου Θεοδωράκη.

Ο πρώην συνάδελφος ήξερε πάντοτε το «πότε» και το «πώς». Οταν του δόθηκε η ευκαιρία να ξεφύγει από την μάλλον μικρής εμβέλειας παρουσία του στην έντυπη δημοσιογραφία, και να ξανοιχτεί στην τηλεοπτική θάλασσα, το έπραξε επιτυχώς. Δεν αρκέστηκε σ' ένα στρογγυλό τραπέζι στο οποίο συγχρωτίζονται εκπρόσωποι κομμάτων και μαλώνουν για το φύλο των αγγέλων. Ιδιαίτερη θεματική (περιφρονημένα θέματα και πρόσωπα) και πρωτότυπη παρουσίαση. Ελλιπείς συνήθως -και συχνά αβαθείς- οι προσεγγίσεις, με τον ίδιο κατ' ουσίαν να πρωταγωνιστεί, αλλά ό,τι έπρεπε για τη χαυνωμένη τηλεκριτική. Ηταν το άλλοθι της ποιότητος, που δήθεν επιδίωκε η θολή ματιά της. Ποτέ, ούτε μια φορά, δεν είχε αρνητικές κριτικές ο Σ. Θεοδωράκης. Ούτε καν από τους εξ αριστερών σημερινούς επικριτές του.

Προτού φτάσει στη θυελλώδη εισδοχή του στην πολιτική σκηνή, είχε δώσει και άλλα δείγματα ευρηματικότητος και έξυπνων επιλογών. Σούπερ-ντούπερ εστιατόριο στην Αθήνα και κορυφαίος ιστότοπος πολύ νωρίς, την ώρα που κατέρρεε η έντυπη ενημέρωση. Εν τω μεταξύ οι «Πρωταγωνιστές» συνέχισαν την ιλιγγιώδη πορεία τους και η αναγνωρισιμότητα του Σ. Θεοδωράκη είχε φτάσει στα ύψη. Ετσι εξηγείται και το ότι ένα γνωστό ουίσκι τον επέλεξε ως έναν από τα πρόσωπα της γνωστής καμπάνιας «Keep Walking». Η αγορά έχει αντανακλαστικά. Και ξέρει τι επιλέγει.
Ο ηγέτης του «Ποταμού» δεν είναι χθεσινός. Η εμπειρία, το ένστικτο και η γνώση της αγοράς τον προφύλαξαν προσφάτως από μια επιλογή που θα μπορούσε να αποδειχτεί ολέθρια. Δεν δέχτηκε να τεθεί επικεφαλής των «58», διότι έβλεπε ότι ο από καθέδρας λόγος τους και η αγχώδης προσπάθεια να πείσουν ότι εισκομίζουν το «νέον», δεν έχουν καμμία πιθανότητα επιτυχίας. Ηξερε ότι ο ίδιος μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα, ως κομιστής του «νέου». Και τους άφησε να μαλώνουν στα ερείπια της καλύβας που είχαν στήσει.
Ας βάλουμε στην άκρη τις ερμηνείες και τις δίκες προθέσεων περί το νέο εγχείρημα. Δηλαδή, αν βρίσκεται πίσω του ο Σημίτης και ο ΔΟΛ, ο άλφα και ο βήτα. Και ας δούμε το «νέον και άφθαρτον» που ευαγγελίζεται ο Σ.Θ., καθώς και τις επεξεργασμένες απαντήσεις για το πολιτικό πρόσημο του ίδιου, για το στίγμα του «Ποταμού», για το μείζον θέμα του Μνημονίου, για την Ευρώπη και για άλλα παρεμφερή, άκρως απαραίτητα για να εξαχθεί στοιχειώδες συμπέρασμα για ένα νεοπαγές κόμμα.
* «Εχουμε διαψευστεί από τους πολιτικούς», λέει ο Σ. Θεοδωράκης συναντώντας στο δέλτα της κοινοτοπίας -τέλος πάντων, της πάγκοινης διαπίστωσης- σχεδόν ολόκληρη την κοινωνία. Μια χρήσιμη διευκρίνιση εκ μέρους του θα ήταν να αναφερθεί συγκεκριμένα στους πολιτικούς που κυβέρνησαν τον τόπο και τον οδήγησαν με τις επιλογές και τη συμπεριφορά τους στην καταστροφή. Αλλά ας το παραβλέψουμε. Εκείνο που δεν μπορεί να παρακάμψει ως ερώτημα ούτε ο ίδιος είναι το εξής προφανές και αυτονόητο: Ως διακεκριμένος δημοσιογράφος, με άπειρες δυνατότητες και μεγάλη εμβέλεια, πώς στάθηκε απέναντι στα δύο κόμματα που κυβέρνησαν εκ περιτροπής τον τόπο; Συνέπλευσε, εναντιώθηκε, κράτησε σαφείς αποστάσεις για θέματα μείζονα και κρίσιμες επιλογές; Τις στηλίτευσε ή κράτησε χαμηλούς τόνους παροχετεύοντας το δημοσιογραφικό/κριτικό ενδιαφέρον σε άλλα αξιοπρόσεκτα αλλά ολίγον ή ελάχιστα επικίνδυνα για την εκάστοτε εξουσία;
Η απάντηση είναι καθαρή. Προκύπτει από την εν γένει στάση του: Ουδέποτε συγκρούστηκε μετωπικά με την εξουσία. Υπήρξε ανέκαθεν συστημικός, αλλά μ' έναν αξιοπρόσεκτο τρόπο, που του επέτρεψε να «χειρίζεται» θέματα με αντισυστημική λογική (Κούνεβα, Τσιγγάνοι, Φυλακές κ.ά.), χωρίς να ενοχλείται διόλου το «σύστημα» από τη δυναμική του λόγου και της παρουσίας του. Ισα ίσα... (Συνεχίζεται)

Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 6 Μαρτίου 2014