Παλιοί και νέοι σωτήρες...

Η γοητεία του «νέου» (2)

Από τον ΓΙΑΝΝΗ ΤΡΙΑΝΤΗ

Σχετικά με το «νέον και άφθαρτον» που ευαγγελίζεται ο Σταύρος Θεοδωράκης, καθώς και για την καταδίκη του παλιού πολιτικού κόσμου, σημειώσαμε χθες τα εξής: «Ουδέποτε συγκρούστηκε μετωπικά με την εξουσία.

Υπήρξε ανέκαθεν συστημικός, αλλά μ' έναν αξιοπρόσεκτο τρόπο, που του επέτρεψε να χειρίζεται θέματα με αντισυστημική λογική (Κούνεβα, Τσιγγάνοι, Φυλακές κ.ά.), χωρίς να ενοχλείται διόλου το "σύστημα" από τη δυναμική του λόγου και της παρουσίας του. Ισα ίσα»... Ας δούμε τώρα τις βασικές αναφορές του στα υπόλοιπα πεδία.
* Στίγμα: Αυτοχαρακτηρίζεται αριστερός, αλλά, όπως είπε, το «Ποτάμι» κλέβει ιδέες τόσο από την Αριστερά όσο και από την φιλελεύθερη Δεξιά... Εκπαλαι βολική η αοριστία. Στην χειρότερη εκδοχή της προσέλαβε διαστάσεις προπαγανδιστικού ιδεολογήματος, ώστε να εκλείψει ο δήθεν αναχρονιστικός διαχωρισμός μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς. Σωρός τα επιχειρήματα. Οτι τάχα τα προβλήματα δεν είναι ούτε δεξιά ούτε αριστερά, ότι δεν έχει σημασία το χρώμα της γάτας αρκεί να πιάνει ποντίκια και άλλα συναφή. Ο Στ. Θεοδωράκης μετέτρεψε την σκόπιμη απουσία πολιτικού προσήμου σε διαχειριστικό όπλο που δίνει διέξοδο: «Ας λύσουμε τα προβλήματά μας και μετά, αν θέλουμε να βάψουμε τους δρόμους κόκκινους ή μπλε, βλέπουμε».

Η δήθεν ουδέτερη αυτή προσέγγιση, που απευθύνεται σε νέο κόσμο και σε «απολιτίκ κοινό», κρύβει ένα βαθιά πολιτικό χαρακτηριστικό. Το ότι μπορεί να υπάρχουν προβλήματα διαχειριστικής φύσεως, και δη σοβαρά, που δημιουργούνται από ανίκανες κυβερνήσεις, είναι γεγονός. Αλλά κρίσιμες και καθοριστικές για μια κοινωνία είναι οι κεντρικές επιλογές. Ο ρόλος της αγοράς και του κράτους, οι κοινωνικές δαπάνες και η κατάργησή τους, το είδος των επενδύσεων, οι ιδιωτικοποιήσεις και πλείστα όσα... Ενα κόμμα οφείλει να μιλήσει ευθέως και συγκεκριμένα για όλα αυτά. Με περίτεχνες ακροβασίες και βολικές γενικότητες, σαν αυτές που επιστράτευσε ο Στ.Θ., δεν αποφεύγεται ο σκόπελος των απαιτήσεων για καθαρές κουβέντες.
Ωστόσο, η αξία της διαχείρισης, ειδικά σε χώρες που πάσχουν δομικά, με κράτος ανίκανο και διεφθαρμένο, αναδεικνύεται κρίσιμη, ιδία σε περιόδους όπως η σημερινή. Κατά τούτο, η εμμονή του Στ. Θεοδωράκη στην ανάγκη να δοθούν λύσεις στα καθημερινά προβλήματα δεν στερείται σημασίας και αξίας. Οχι μόνο γιατί το στοιχειώδες στην λειτουργία του κράτους αποτελεί πάνδημο αίτημα, αλλά διότι οποιαδήποτε κυβέρνηση, Αριστεράς ή Δεξιάς, καλείται να τα αντιμετωπίσει.
* Συνεργάτες: Αρκετοί αξιόλογοι άνθρωποι στηρίζουν το εγχείρημα. Ωστόσο, σχεδόν όλοι έχουν δώσει ευδιάκριτο πολιτικό στίγμα, που εντοπίζεται στον χώρο του σημιτικού «εκσυγχρονισμού». Φιλομνημονιακό προφίλ, λυσσώδης αντίθεση στους «αγανακτισμένους» και κρημνιστικές ευκολίες εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ. Καθαρό πρόσημο, δηλαδή, σε πείσμα των προσπαθειών του Στ.Θ. να ξεφύγει από την βάσανο του στίγματος.
* Μνημόνιο: Νομιμοποιητικός, μερικώς, έναντι της επιβολής του Μνημονίου («Η Ελλάδα είχε ένα πρόβλημα που δεν θα μπορούσε να το λύσει μόνη της»), ο Στ.Θ. απέφυγε να εκφράσει την άποψή του για το μείζον αυτό θέμα. Ατυχής η οδός διαφυγής που επέλεξε, λέγοντας ότι μπαίνουμε σε μεταμνημονιακή περίοδο, όταν όλοι ξέρουν ότι τυπικά και μόνον θα εκλείψει το Μνημόνιο. Οι επιπτώσεις είναι και θα είναι εδώ, παρούσες και καταλυτικές για την ζωή των Ελλήνων. Το Μνημόνιο είναι απόρροια συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών και απτών αποτελεσμάτων. Επομένως, ένα κόμμα οφείλει να απαντήσει ευθέως αν ευνοεί, ανέχεται, επιδοκιμάζει ή αντιστρατεύεται τις επιλογές αυτές. Η αναφορά του Στ.Θ. στην αδήριτη ανάγκη να υπάρξει «εθνικό Σχέδιο εξόδου από την κρίση» είναι αυτονοήτως σωστή. Μένει να παρουσιαστεί τέτοιο Σχέδιο από το Κόμμα του...
* Ευρώπη: Εν όψει ευρωεκλογών και με δεδομένη την κατάσταση στην Γηραιά Ηπειρο, θα περίμενε κανείς συγκεκριμένες θέσεις και όχι γενικολογίες. Οταν ογκούται ο ευρωσκεπτικισμός και τρίζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, όταν κοχλάζει η Ενωση αντιμέτωπη με πρωτοφανή κρίση και όταν τίθεται θέμα αναπροσανατολισμού, η γενικολογία αποκαλύπτει δομική ολέθρια αδυναμία.
* Θα μπορούσαν να ειπωθούν πολλά για τα κλισέ του Στ.Θ., καθώς και για το μάρκετινγκ που επιστρατεύει, αλλά ο χώρος δεν επαρκεί. Ομως το βασικό αλά Μπερλουσκόνι μαυλιστικό στοιχείο (πετυχημένος επαγγελματικά, άρα ικανός για πολιτικός, χρήσιμος για τη χώρα), δεν είναι βέβαιον ότι θα βρει ανταπόκριση. Το κλέος που προσδίδει η μηντιακή αναγνωρισιμότης έχει ημερομηνία λήξεως. Πόσω μάλλον όταν αυτή είναι το αγκωνάρι, το υπόβαθρο, η αφετηρία για ένα πολιτικό εγχείρημα. Στην περίπτωση αυτή, ενδέχεται να καταστεί μπούμερανγκ.

Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 7 Μαρτίου 2014