Παλινόρθωση στη Γαλλία. Η Δεξιά και ο Σαρκοζί επανέρχονται

Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Την περασμένη Κυριακή ήταν ο πρώτος γύρος των περιφερειακών εκλογών στη Γαλλία, μιας μορφής νομαρχιακές εκλογές. Αυτή την Κυριακή είναι ο δεύτερος γύρος για τις ίδιες εκλογές. Και ενώ οι δημοσκοπήσεις έδιναν πρώτο κόμμα το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν, επανέκαμψε στην πρώτη θέση η παραδοσιακή Δεξιά της οποίας βρίσκεται ξανά επικεφαλής ο πρώην γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί. Οι δημοσκοπήσεις έδιναν στο Εθνικό Μέτωπο γύρω στο 30% και στις εκλογές περιορίστηκε στο 25,8%, αλλά πάντως  σε αύξηση σε σχέση με το 24,8% των ευροεκλογών. Εντούτοις και με αυτό το ποσοστό είναι το δεύτερο κόμμα μετά τη Δεξιά του Σαρκοζί με 36,4% ενώ οι Σοσιαλιστές περιορίζονται στην τρίτη θέση με ποσοστό 20%, ενώ και με τα άλλα κόμματα της Αριστεράς πλησιάζουν το 28%. Αν και πολλοί αναλυτές μιλούν για υποχώρηση της Άκρας Δεξιάς, οι πιο προσεχτικοί από αυτούς σημειώνουν ότι ακόμη και στη δεύτερη θέση, το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν κατήγαγε μια σημαντική νίκη. Διότι μόνο του το κόμμα του Σαρκοζί, η Ένωση για Ένα Λαικό Κίνημα  UMP δεν θα ήταν πρώτο κόμμα αν δεν είχε συμμαχήσει με τα κεντρώα κόμματα. Επιπλέον είναι η πρώτη φορά που το Εθνικό Μέτωπο καταφέρνει να έχει εκλογική βάση σε όλα τα διαμερίσματα της Γαλλίας, μέχρι και την τελευταία γωνιά της χώρας. Είναι επίσης η πρώτη φορά που θα πετύχει να έχει δεκάδες εκλεγμένους περιφερειακούς συμβούλους, κάτι που μέχρι τώρα μόνο τα παραδοσιακά γαλλικά κόμματα είχαν. Ακόμη, το κόμμα της Μαρίν Λεπέν περνά στον β’ γύρο σε περισσότερες από 60 από τις 98 εκ των 101 εκλογικών περιφερειών όπου διενεργήθηκαν εκλογές. Εξάλλου οι διάφορες αναλύσεις δείχνουν ότι η Ακροδεξιά έχει διεισδύσει στα μεσοαστικά και μικροαστικά στρώματα αλλά και στην εργατική τάξη.  Από τούδε και εις το εξής, το γαλλικό πολιτικό σύσημα διαμορφώνεται σε τρεις άξονες  : την παραδοσιακή Δεξιά με τους κεντρώους, την Άκρα Δεξιά και την Αριστερά με κύριο κορμό το Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Τα αποτελέσματα των εκλογών διέψευσαν επίσης τις δημοσκοπήσεις αναφορικά με το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Έτσι, ενώ αναμενόταν ότι οι Σοσιαλιστές θα έπεφταν κάτω από το 20%, κατάφεραν να ξεπεράσουν ελαφρά το φράγμαν αυτό. Σε κάθε περίπτωση όμως παραμένουν οι μεγάλοι ηττημένοι αυτής της εκλογικής αναμέτρησης.

Στον δεύτερο γύρο των εκλογών αυτή την Κυριακή, είναι βέβαιον ότι η παραδοσιακή γαλλική Δεξιά θα είναι ο μεγάλος νικητής, δεδομένου ότι και μεγάλο μέρος των  ψήφων της Αριστεράς, εκεί όπου οι υποψήφιοί της έχουν αποκλειστεί στον πρώτο γύρο, θα πάνε στους παραδοσιακούς δεξιούς υποψηφίους για να περιοριστεί ο αριθμός των ακροδεξιών που θα εκλεγούν. Το ίδιο αντίστροφα, θα συμβεί και με ένα τουλάχιστον μέρος των ψήφων της παραδοσιακής Δεξιάς που θα κατευθυνθούν σε υποψηφίους της Αριστεράς, εκεί όπου έχουν αποκλειστεί από τον πρώτο γύρο οι δικοί της υποψήφιοι. Η στρατηγική αυτή, των παραδοσιακών γαλλικών κομμάτων, αποβλέπει στο να περιορίσει όσον είναι δυνατόν την εκλογή ακροδεξιών υποψηφίων. Στην πράξη όμως αυτό δεν αλλάζει την εκλογική δυναμική που για πρώτη φορά φαίνεται να τερματίζει τον διπολικό άξονα Δεξιά-Αριστερά, μετατρέποντάς τον σε τριπολικό Δεξιά-Αριστερά-Άκρα Δεξιά.

Συμπερασματικά οι εκλογές αυτές και η δυναμική που δημιούργησαν επιτρέπουν στον Σαρκοζί να ελπίζει, με την εκλογική αυτή παλινόρθωση της Δεξιάς, να επανέλθει στην Προεδρία της Γαλλίας. Αν φυσικά, εννοείται, καταφέρει να γλυτώσει και από τα γαλλικά δικαστήρια στις διάφορες υποθέσεις που αντιμετωπίζει. Αν τα δικαστήρια πάντως του αφήσουν ελεύθερο το δρόμο, οι πολιτικοί παρατηρητές πιστεύουν ότι στον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών το 2017, θα βρεθεί αντιμέτωπος με την Μαρίν Λεπέν, αφού ελάχιστες είναι οι πιθανότητες των Σοσιαλιστών να περάσουν στον δεύτερο γύρο. Ένα τέτοιο σενάριο θα ευνοήσει φυσικά τον Σαρκοζί, αφού στον δεύτερο γύρο η Αριστερά θα υποχρεωθεί να τον ψηφίσει για να φράξει τον δρόμο στην Μαρίν Λεπέν. Κάτι που συνέβηκε και στις προεδρικές εκλογές του 2001, όταν ο Ζακ Σιράκ βρέθηκε αντιμέτωπος με τον πατέρα της Μαρίν Λεπέν, τον Ζαν Μαρί- Λεπέν.  Οι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν πάντως ότι ο Σαρκοζί, προκειμένου να οικειοποιηθεί μέρος των ψηφοφόρων της άκρας Δεξιάς, θα υιοθετήσει και μέρος του προγράμματος της, όπως το έπραξε και στο παρελθόν. Με άλλα λόγια η παραδοσιακή Δεξιά θα σκληρύνει τις θέσεις της υιοθετώντας, εν μέρει τουλάχιστον, ακροδεξιές πολιτικές και ακροδεξιά ρητορική. Το γαλλικό πολιτικό τοπίο αλλάζει επομένως, με κλίση επί δεξιά !

Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

* .E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com