Μνήμη Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Του νεαρού μαθητή που κρέμασαν οι Εγγλέζοι στην Λευκωσία πριν 59 χρόνια

Γιώργος Καλλινίκου

Το ανατριχιαστικό τρίξιμο και ο σπαραγμός του Ευαγόρα

Απόψε τα μεσάνυκτα, όπου και αν βρίσκεστε, κάντε ενός λεπτού σιγή. Τόση αρκεί. Να ακούσετε το ανατριχιαστικό και διαπεραστικό τρίξιμο. Είναι το ίδιο που διαπερνάει τις ψυχές κάθε 13^η Μαρτίου, εδώ και 59 χρόνια. Εκείνο το τρίξιμο που 20 λεπτά μετά τα μεσάνυκτα διαχύθηκε σε κάθε γωνιά του νησιού. Σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Για να στείλει στεντόρειο το μήνυμα ότι η αγάπη για την πατρίδα και το πάθος για την ελευθερία, είναι τα υπέρτατα ιδανικά. Εκείνο το ανοιξιάτικο βράδυ ήταν διαφορετικό. Εκείνα τα μεσάνυκτα ήταν διαφορετικά. Έτσι είναι ενίοτε κάθε στιγμή που η Ιστορία γονατίζει ευλαβικά μπροστά σε γίγαντες. Μόνο που στη συγκεκριμένη στιγμή, ο γίγαντας ήταν ουσιαστικά ένα παιδαρέλι 19 χρόνων. Ασυνήθιστο, γι’ αυτό και αξεπέραστα μεγαλοπρεπές γεγονός.
   Πρώτοι οι αποικιοκράτες πίστεψαν ότι το παιδαρέλι θα δείλιαζε και θα υπέκυπτε. Δεν ήξεραν οι τιποτένιοι. Στη δίκη έμαθαν. «Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Εκείνο το οποίο έχω να πω είναι τούτο. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την ελευθερία του. Τίποτα άλλο», τους απάντησε με απέραντο εύρος εθνικής αξιοπρέπειας. Έμειναν αποσβολωμένοι. Η δική τους μικροψυχία αδυνατούσε να αντιληφθεί τη δύναμη της ελληνοπρέπειας που καθοδηγούσε τον Ευαγόρα. Περιορίστηκαν στην ποταπό μέθοδο, την μοναδική που γνώριζαν. Την θανατική καταδίκη. Πού να γνώριζαν τα ευτελή ανθρωποειδή ότι πρόσφεραν νέκταρ αιώνιας αθανασίας στον αγέρωχο νέο. Πού να γνώριζαν τους στίχους του για τους ήρωες που «ζήλευε»: «Των αθανάτων το κρασί/ Το ‘βρετε σεις και πίνετε/ Ζωή για σας ο θάνατος/ Κι αθάνατοι θα μείνετε».

    Στην ίδια παγίδα έπεσε και ο Χάρος. Μεσάνυκτα ακριβώς πορεύθηκε στο ικρίωμα και περίμενε. Άκουσε την πόρτα του κελιού να ανοίγει. Και βήματα σταθερά, που δεν φανέρωναν το παραμικρό τρέκλισμα. Άκουσε το επίδοξο θύμα του να φωνάζει περνώντας από τα κελιά των συντρόφων του: «Για σας λεβέντες. Ελπίζω να ‘μαι ο τελευταίος που εκτελούν. Αδέλφια, συνεχίστε τον αγώνα. Εγώ βαδίζω στην αγχόνη, γελαστός, υπερήφανος». Ο Χάρος μειδίασε. Ήξερε πως όσοι είχαν αντικρίσει το τρομακτικό του πρόσωπο, δείλιασαν, φοβήθηκαν, υπέκυψαν. Όχι όμως, ο Ευαγόρας. Όχι οι τιτάνες του ηρωισμού όπως εκείνος. Ανέβηκε στο ικρίωμα. Του πέρασαν την αγχόνη. Έσφιξαν το σχοινί, που σε λίγο θα έκοβε το νήμα της ζωής του. Κοίταξε κατάματα τον Χάρο. Με πύρινο βλέμμα και ειρωνικό χαμόγελο. «Εγώ δεν σε φοβάμαι», του είπε. Ο Χάρος σάστησε. Δεν είχε ξανασυναντήσει κάτι τέτοιο και σε τέτοια ηλικία. Ένεψε, όμως, στον εξίσου απεχθή δήμιο να τραβήξει τον μοχλό. Άνοιξε η καταπακτή. Ακούστηκε το ανατριχιαστικό τρίξιμο. Το σώμα του τιτάνα νέου βρέθηκε στο κενό. Την ψυχή του, ωστόσο, δεν πρόλαβε να την αγγίξει ο Χάρος. Είχε από καιρό χαράξει την πορεία που θα ακολουθούσε. Είχε από καιρό πάρει μιαν ανηφοριά. Είχε από καιρό πάρει τα μονοπάτια. Είχε από καιρό βρει τα σκαλοπάτια που παν’ στη Λεφτεριά. Εκείνη την στιγμή, απλώς, όδευσε στο χρυσοποίκιλτο παλάτι της, για να πάρει τη θέση του στο Πάνθεον των Αθανάτων.
   Απόψε, μαζί με το ανατριχιαστικό τρίξιμο της καταπακτής, όσοι διαθέτουν ακόμη στοιχειώδη εθνική αξιοπρέπεια, θ’ ακούσουν κι ένα γοερό κλάμα. Τον σπαραγμό του ήρωα, που δεν έκλαψε μπροστά στην αγχόνη και μπροστά στον Χάρο. Κάθε 13 του Μάρτη τα δάκρυα κυλάνε από τα μάτια του. Αντικρίζοντας 59 χρόνια μετά, το κατάντημα ενός λαού που έχασε την πορεία του. Που ξέχασε τις αξίες και τα ιδανικά του. Που κουρέλιασε το μεγαλείο της ψυχής, την αξιοπρέπεια και την εντιμότητα. Κυρίως τα δάκρυα κυλάνε, αντικρίζοντας το κατάντημα των «ηγετών». Εκείνος πήρε μιαν ανηφοριά. Αυτοί ακολουθούν έκτοτε, αδιάκοπα μιαν κατηφοριά. Εκείνος πέταξε στην αθανασία με φουσκωμένα στήθη από ελληνοπρέπεια. Αυτοί κατρακυλούν στα τάρταρα της καταισχύνης, βεβηλώνοντας ό,τι εθνικά αξιοπρεπές έχει απομείνει.
   Ο Ευαγόρας θα παραμείνει φωτεινός φάρος και πρότυπο ηρωισμού στην αιωνιότητα. Τα δάκρυα του, ωστόσο, δεν θα στερέψουν ποτέ, όσο οι «ταγοί» -κι εμείς- θα συνεχίζουν να ακολουθούν την κατηφοριά της ντροπής!
 
 
 
 

Γ. Καλλινίκου

- See more at: http://www.philenews.com/el-gr/arthra-apo-f-g-kallinikou/99/303680/to-anatrichiastiko-triximo-kai-o-sparagmos-tou-evagora?utm_campaign=shareaholic&utm_medium=facebook&utm_source=socialnetwork#sthash.uE1plqv9.dpuf