Ελλάδα-Ευρώπη : Το φάντασμα της προσφυγικής κρίσης

 

Στέφανος Κωνσταντινίδης

Κάθε μέρα που περνά η προσφυγική κρίση παίρνει νέες εκρηκτικές διαστάσεις. Το φάντασμα της ξενοφοβίας και του ρατσισμού πλανιέται πάνω από την Ευρώπη. Τελευταίο επεισόδιο η διάσκεψη που συγκάλεσε στη Βιέννη η Αυστρία και στην οποία προσκλήθηκαν και  πήραν μέρος όλες οι χώρες των Βαλκανίων εκτός από την Ελλάδα. Και με στόχο να κλείσουν τα βόρεια σύνορα της χώρας και να αποκλειστούν οι πρόσφυγες  εντός της ελληνικής επικράτειας. Στην ουσία επρόκειτο για παρασυναγωγή, αφού κλήθηκε εκτός ευρωπαϊκών θεσμών. Και που δεν μπορούσε όμως να γίνει αν το Βερολίνο ασκούσε τις κατάλληλες πιέσεις, ιδίως στις χώρες των Βαλκανίων, που είναι απόλυτα εξαρτημένες από τη Γερμανία. Οπότε φαίνεται ότι η Αυστρία ανέλαβε το βρόμικο ρόλο για να επιτρέψει στη  Γερμανία να παρουσιάζεται «καθαρή». Τι επιδιώκει το Βερολίνο; Κάποιοι πολιτικοί παρατηρητές πιστεύουν ότι επιδιώκεται η μείωση εισόδου προσφύγων στη Γερμανία μέχρι τη διεξαγωγή των τοπικών εκλογών σε τρία γερμανικά κρατίδια που ψηφίζουν στις 13 Μαρτίου, κάτι που θα βοηθούσε πολιτικά την καγκελάριο Μέρκελ. Άλλοι σημειώνουν ότι πρόκειται για προσπάθεια ανατροπής της Μέρκελ από τους εσωτερικούς της αντιπάλους για την θέση της υπέρ των ανοικτών συνόρων. Βλέπουν μάλιστα και το μακρύ χέρι του Σόϊμπλε πίσω από αυτή την προσπάθεια, καθώς λένε δεν έχει αποποιηθεί των φιλοδοξιών του να αναλάβει ως ο νέος καγκελάριος της Γερμανίας σε περίπτωση που η Μέρκελ υποχρεωθεί σε παραίτηση.

Πέραν όμως των εσωτερικών προβλημάτων της Μέρκελ, υπάρχει και η περίπτωση με το κλείσιμο των συνόρων να επιδιώκεται η ανατροπή της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Διότι, οπως τονίζουν όλοι οι πολιτικοί αναλυτές, αν τα σύνορα κλείσουν, σύντομα η Ελλάδα θα βρεθεί ενώπιον μιας μεγάλης ανθρωπιστικής κρίσης η οποία, συνδυαζόμενη με τα άλλα δύσκολα εσωτερικά της προβλήματα και τις τουρκικές απειλές στο Αιγαίο , θα οδηγήσει στην πτώση της Κυβέρνησης. Μολονότι η εκδοχή αυτή πιθανόν να μη ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα αφού για την ώρα δεν φαίνεται   να έχει την στήριξη της Ουάσιγκτον αλλά ούτε και η ΝΔ είναι έτοιμη για εκλογές, εντούτοις μπορεί να υποχρεωθεί από μόνη της η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να προσφύγει στις κάλπες. Η άλλη πιθανότητα είναι να επιβληθεί στην Ελλάδα μιας μορφής οικουμενική κυβέρνηση κατά το πρότυπον της Κυβένησης Παπαδήμου, ή κυβέρνηση τεχνοκρατών.

Για την ώρα για την  αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης έχει συγκληθεί στην Αθήνα συμβούλιο πολιτικών αρχηγών πριν την ευρωπαϊκή διάσκεψη για το ίδιο θέμα στις 7 Μαρτίου 2016. Στόχος είναι να παρουσιαστεί ο έλληνας πρωθυπουργός στην ευρωπακή διάσκεψη με κοινή θέση όλων των ελληνικών πολιτικών κομμάτων. Αν επιτευχθεί συμφωνία, η ελληνική θέση στην ευρωπαϊκή διάσκεψη θα είναι ενισχυμένη. Αν όχι η ελληνική φωνή θα είναι αποδυναμωμένη πέρα από το γεγονός ότι η χώρα κινδυνεύει να βρεθεί απομονωμένη.

Το βέβαιον είναι ότι η Ελλάδα εισέρχεται σε μια κρίσιμη περίοδο και κινδυνεύει να είναι η «παράπλευρη απώλεια» των επεμβάσεων των σταυροφόρων της Δύσης στη Μέση Ανατολή και τη βίαιη ανατροπή των καθεστώτων κάποιων χωρών, με αποτέλεσμα το σημερινό χάος που προκλήθηκε στην περιοχή. Είναι γι' αυτό που χρειάζεται λαϊκή ομοψυχία για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση και μιας  ελάχιστης μορφής εθνική ενότητα στο προσφυγικό  για να μη μετατραπεί η χώρα σε ανοικτή φυλακή ανθρωπίνων ψυχών. Η ομοψυχία όμως χρειάζεται επίσης γιατί η χώρα απειλείται και στα ανατολικά της σύνορα από την Τουρκία.

Ταυτόχρονα χρειάζεται προσοχή για να μη καλλιεργηθούν ξενοφοβικά στερεότυπα. Στο εξωτερικό, με την υποδοχή των προσφύγων στα νησιά, η Ελλάδα εκπέμπει μια πολύ θετική εικόνα. Θα είναι κρίμα να αμαυρωθεί. Ο κίνδυνος δεν προέρχεται τόσο  από τους απλούς ανθρώπους αλλά από κάποιους ξενόφοβους της διανόησης με υπόγειες διαδρομές.  

Σε κάθε περίπτωση όμως η Ελλάδα δεν θα είναι η μόνη «παράπλευρη απώλεια» αυτής της κρίσης. Η ίδια η Ευρώπη θα τιναχτεί στον αέρα με την επιστροφή στα εθνικά σύνορα. Θα είναι η δικαίωση της πολιτικής της Ακροδεξιάς. Ό,τι οικοδομήθηκε για περισσότερο από μισό αιώνα θα αποδομηθεί σε πολύ λίγο χρόνο. Ανίκανη και μικρόψυχη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις των καιρών, η Ευρώπη των εθνικών συνόρων  θα επιστρέψει κάτω από την αμερικανική ηγεμονία. Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι: ή θα κάνει βήματα ελευθερίας και αλληλεγγύης, βήματα ανθρωπισμού  και ευαισθησίας, ή θα επιστρέψει στα ξενοφοβικά της σύνδρομα, αυτά που την οδήγησαν στο φασισμό και το ναζισμό και την τραγωδία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτά που θα γεννήσουν μια μίζερη Ευρώπη χωρίς προοπτική και χωρίς μέλλον.

*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

- See more at: http://www.philenews.com/el-gr/s-konstantinidis/1460/301271/to--