Ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας

 

 

 

 

Θάνος Δημάδης

 

Σε περίοδο σκληρής δοκιμασίας μπαίνουν οι σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τους Αμερικανούς αξιωματούχους στον Λευκό Οίκο και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι οι υπαινιγμοί της τουρκικής πλευράς ότι οι ΗΠΑ κρύβονται πίσω από την αποτυχημένη επιχείρηση πραξικοπηματικής ανατροπής του Ερντογάν.
Ο Τζον Κέρι ανέλαβε εκ μέρους της αμερικανικής κυβέρνησης να απαντήσει με σκληρή γλώσσα στην Τουρκία, κατηγορώντας την εμμέσως πλην σαφώς για ανευθυνότητα που μπορεί να βλάψει ανεπανόρθωτα τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Ωστόσο οι διαβεβαιώσεις των ΗΠΑ ότι δεν γνώριζαν για το πραξικόπημα, μέχρις ότου εκδηλώθηκε, δεν φαίνεται να πείθουν τον Ερντογάν.

Είναι πάντως γεγονός η «χλιαρή» -και κατ’ ορισμένους χαλαρή- αντίδραση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών από τη Μόσχα τις πρώτες ώρες που εκδηλώθηκε το πραξικόπημα στην Τουρκία, κάνοντας λόγο γενικώς και αορίστως περί της ανάγκης διασφάλισης της σταθερότητας στη χώρα.
Οπως είναι επίσης γεγονός, όπως σημειώνεται από αρκετούς αναλυτές, ότι οι ΗΠΑ άργησαν να εκδηλώσουν τη στήριξή τους στη «νόμιμη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση Ερντογάν», και το έκαναν μόνο αφότου είχε αρχίσει να διαφαίνεται προς τα «πού θα γείρει η πλάστιγγα» και όταν οι πραξικοπηματίες είχαν αρχίσει να χάνουν έδαφος.
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στο ναδίρ και χαρακτηρίζονται από αυξημένη αβεβαιότητα για το πώς θα εξελιχθούν το επόμενο διάστημα. Σε σχετικό άρθρο-ανάλυσή της η Washington Post χθες υποστήριζε την άποψη ότι «το μόνο βέβαιο είναι πως οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών θα γίνουν πιο περίπλοκες».
Απρόβλεπτος
Αμερικανοί αξιωματούχοι, σε συνομιλίες τους με δημοσιογράφους, δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν χαρακτηρίσει τον Ερντογάν «απρόβλεπτο, περίπλοκο και παρανοϊκό». Ο μεγάλος φόβος τους τώρα είναι η πιθανότητα να ενισχυθούν οι «αυτοκρατορικές τάσεις ηγεμονισμού» του Ερντογάν, καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη τη συνεννόηση μαζί του σε ζητήματα που «καίνε» τις ΗΠΑ, όπως η αντιμετώπιση του ISIS.
Το αν η στρατηγική της Αμερικής κατά των τζιχαντιστών επιτύχει ή αποτύχει, εξαρτάται ως επί το πλείστον από τον ρόλο της Τουρκίας. Και ειδικότερα από την προθυμία της τελευταίας να στηρίξει το καθεστώς των Κούρδων της Συρίας για να ξεριζώσουν αυτοί τον ISIS, όπως επιμένει η Αμερική.
Οπως είναι γνωστό, ο Ερντογάν αντιτίθεται σε ένα τέτοιο σχέδιο καθώς το εκλαμβάνει ως απόπειρα της Δύσης να νομιμοποιήσει από την πίσω πόρτα το κουρδικό κράτος.
Αν και ο Ομπάμα είχε καταφέρει να αποσπάσει έστω και την απρόθυμη στήριξη του Ερντογάν σε μία τέτοια στρατιωτική κίνηση εκκαθάρισης των τζιχαντιστών από τις κουρδικές συριακές δυνάμεις κατά μήκος των 60 χιλιομέτρων συνόρων μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, οι τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία δημιουργούν νέα εμπόδια σε αυτό το σχέδιο.
Αναλυτές θεωρούν αβέβαιο το πώς θα συμπεριφερθεί ο Ερντογάν απέναντι στη στρατηγική που οι ΗΠΑ θέλουν να ακολουθηθεί κατά του ISIS, ενώ οι Αμερικανοί διαβλέπουν νέες καθυστερήσεις και σε επίπεδο στρατιωτικών επιχειρήσεων που περιμένουν οι ΗΠΑ να αναληφθούν από την Τουρκία.
Πάνω απ’όλα πάντως η δυσπιστία που έχει προκληθεί στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας είναι αυτή τη στιγμή η μεγαλύτερη πηγή ανησυχίας για το μέλλον.



Πηγή: www.efsyn.gr
Δημοσιεύτηκε στις 18/07/2016