Κύπρος : Τα αδιέξοδα μιας κοινωνίας. Κυπριακό, κράτος, θεσμοί

 Στέφανος Κωνσταντινίδης

Μέρες του Ιούλη

Μέρες που είναι, με μνήμες πικρές, θα περίμενε κανείς ένα διαφορετικό κλίμα στην Κύπρο, ένα κλίμα ανάτασης και ελπίδας για ένα αύριο καλύτερο από το χτες. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. 42 χρόνια μετά την εισβολή, η Κύπρος παραπαίει από αδιέξοδο σε αδιέξοδο, με το κράτος και τους θεσμούς να επιβιώνουν εν μέσω διαπλοκής και διαφθοράς και με την κοινωνία να οδεύει χωρίς πυξίδα.

Πρώτα στο Κυπριακό, η πολιτική ηγεσία διαπραγματεύεται στη βάση μιας πολιτικής που υιοθετήθηκε πριν μερικές δεκαετίες υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες από αυτές που ισχύουν σήμερα. Πρόκειται για μια πολιτική που σταδιακά απενοχοποίησε την Τουρκία από τις ευθύνες της και μετέτρεψε το Κυπριακό από πρόβλημα εισβολής και κατοχής σε πρόβλημα διακοινοτικής διαφοράς. Οι συνομιλίες που διεξάγονται αυτή τη στιγμή, με τα δεδομένα που είναι γνωστά, αν καταλήξουν, θα επεκτείνουν την τουρκική κυριαρχία σε ολόκληρη την Κύπρο. Εννοείται ότι αυτό θα γίνει με την υψηλή επιδιαιτησία και παρουσία του ΝΑΤΟ, το οποίο επεκτείνει τις δραστηριότητές του σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Οι αποφάσεις που πάρθηκαν στην τελευταία σύνοδο του οργανισμού αυτού στη Βαρσοβία για την επέκταση του ρόλου του στην περιοχή μιλούν από μόνες τους. Το Κυπριακό αποτελεί εμπόδιο στην επέκταση αυτή των ΝΑΤΟϊκών δραστηριοτήτων δεδομένου ότι εμπλέκονται σ' αυτές η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Τουρκία. Η Κύπρος ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σε θέση να απαιτήσει σεβασμό της κυριαρχίας της που απειλείται από την Άγκυρα, ενώ η Τουρκία παρεμβάλλει εμπόδια ως μέλος του ΝΑΤΟ στην ευρω-ΝΑΤΟϊκή συνεργασία. Κάτω από αυτές τις συνθήκες αυξάνονται οι πιέσεις από την Ουάσινγκτον και το ΝΑΤΟ για μια γρήγορη λύση στο Κυπριακό η οποία θα ικανοποιεί την Τουρκία. Δεν είναι άσχετη προς τον σκοπό αυτό και η πρόσφατη επίσκεψη στη Λευκωσία της Aμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών, της Βικτώριας Νούλαντ, με τη γνωστή εμπλοκή της στις συνομιλίες για το Κυπριακό.

Η εμμονή της Λευκωσίας σε μια πολιτική που καμιά σχέση δεν έχει με τη σημερινή πραγματικότητα στην περιοχή αλλά και με τα δεδομένα του διεθνούς συστήματος, η εναπόθεση όλων των ελπίδων για λύση στους Αμερικανούς έχουν οδηγήσει το Κυπριακό σε αδιέξοδο. Η Λευκωσία είτε θα υποχρεωθεί να δεχτεί τη ΝΑΤΟϊκή λύση που θα τερματίσει τη ζωή της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάτι που επιδιώκεται από το 1964 με το σχέδιο Άτσεσον, είτε θα πληρώσει το κόστος της αποτυχίας των συνομιλιών. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χρειάζεται αλλαγή πολιτικής, αλλαγή πλεύσης που θα απεγκλωβίσει την Κυπριακή Δημοκρατία από τα σημερινά αδιέξοδα στα οποία την οδήγησε η εμμονή σε μια στείρα πολιτική που μόνο τα τουρκικά συμφέροντα εξυπηρετεί. Στις διεθνείς σχέσεις ισχύει όπως και αλλού, η ρήση του Ηράκλειτου, τα πάντα ρει. Όσοι δεν το αντιλαμβάνονται πνίγονται στα βαλτόνερα των ξένων συμφερόντων!

Την ίδια ώρα το κυπριακό κράτος και οι θεσμοί του διαβρώνονται καθημερινά και γίνονται όλο και περισσότερο αναξιόπιστοι. Ποιος έχει σήμερα εμπιστοσύνη στο κράτος και τους θεσμούς του; Η διαφθορά και η διαπλοκή έχουν καταστρέψει τον κοινωνικό ιστό, έχουν φτωχοποιήσει μεγάλα στρώματα του πληθυσμού και έχουν οδηγήσει χιλιάδες νέους να εγκαταλείψουν την Κύπρο. Κανένας δεν τιμωρήθηκε για τη σωρεία των σκανδάλων που έπληξαν τον τόπο με κυριότερο την οικονομική καταστροφή. Μια κοινωνία όμως που υποτίθεται διεξάγει αγώνα επιβίωσης χρειάζεται ένα ισχυρό αρραγές εσωτερικό μέτωπο. Κι αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνο με την κάθαρση και την εξυγίανση των θεσμών. Μόνο από τις τελευταίες ειδήσεις: Αστυνομικοί συναγελάζονται με τον υπόκοσμο, λεηλασία των τουρκοκυπριακών περιουσιών, κομματικοί διορισμοί στους ημικρατικούς οργανισμούς, το σύστημα υγείας υπό κατάρρευση, ο Βγενόπουλος μάς στέλνει χαιρετίσματα από την Αθήνα, ο Γενικός Εισαγγελέας αναστέλλει τη δίκη αστυνομικού γιατί αυτό απαιτεί «το δημόσιο συμφέρον» - πάλι καλά γιατί παλιότερα ένας άλλος Γενικός Εισαγγελέας ανέστειλε και τη δίωξη του γιου του, πάλιν υποθέτω γιατί αυτό απαιτούσε το δημόσιο συμφέρον. Να συνεχίσω; Να πω για το τραπεζικό σύστημα, την ξεχασμένη και εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα Κεντρική Τράπεζα; Για το τσιμέντωμα των παραλιών που συνεχίζεται; Το σύστημα είναι παραδομένο στην «αμαρτία», μονίμως και εκ γενετής !

Μέρες του Ιούλη, καιρός για μια ανάταση και μια νέα και διαφορετική πορεία! Αυτό θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο για όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και τη δημοκρατία σ' αυτό τον τόπο. Τα άλλα, τα λογύδρια των πολιτικών αυτές τις μέρες, τα ακούμε τα ίδια εδώ και 42 χρόνια. Χορτάσαμε!
 

*Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

email: stephanos.constantinides@gmail.com

Στέφανος Κωνσταντινίδης

- See more at: http://www.philenews.com/el-gr/s-konstantinidis/1460/322819/meres-tou-iouli#sthash.QEHjjt3p.dpuf