Διαμάχη Ερντογάν με την Τουρκική Κεντρική Τράπεζα

Η τουρκική πολιτική ελίτ επικρίνει τις κινήσεις της κεντρικής τράπεζας

 Είχε προηγηθεί έντονη κριτική από τον Ερντογάν

 

MARK GILBERT / BLOOMBERG

• 

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου.

Ενα από τα καλύτερα στοιχεία του υπάρχοντος χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών. Μολονότι υπάρχουν πολλοί που αντιμετωπίζουν με καχυποψία την αυξανόμενη εξουσία μη εκλεγμένων ακαδημαϊκών, δύσκολα θα βρείτε κάποιον που να προτιμούσε να αποφασίζουν οι πολιτικοί για τα επίπεδα των επιτοκίων. Αυτό σημαίνει ότι είναι προβληματική η τρέχουσα κατάσταση στην Τουρκία. Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, που βρίσκεται υπό την καθοδήγηση του διοικητή Ερντέμ Μπαστσί, μείωσε τη Δευτέρα το επιτόκιό της κατά 25 μ.β., στο 7,50%, όπως είχαν προβλέψει οι οικονομολόγοι.


Αντιδρώντας στην κίνησή της, ο Τούρκος πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, τη χαρακτήρισε ανεπαρκή και δήλωσε σε δημοσιογράφους πως είναι ανάγκη να μειωθεί περαιτέρω το κόστος του δανεισμού. Πρόκειται για το ίδιο μοτίβο που πλέον επαναλαμβάνεται τους τελευταίους μήνες. Ο κ. Μπαστσί δέχεται σχεδόν σε μόνιμη βάση τις επιθέσεις της τουρκικής πολιτικής ελίτ, που είτε δεν αντιλαμβάνεται είτε δεν ενδιαφέρεται για την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας. «Πληρούνται οι προϋποθέσεις για μια μείωση των επιτοκίων κατά 75 μ.β. δεδομένων των στοιχείων που έχουμε στα χέρια μας», ανέφερε στις 15 Φεβρουαρίου ο Γιτζίτ Μπουλούτ, σύμβουλος του Τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Ας αφήσουμε την κεντρική τράπεζα να λειτουργήσει ανεξάρτητα σε σχέση με τα εργαλεία που διαθέτει, αλλά ας είναι και σε αρμονία με την κατεύθυνση που προωθεί η πολιτική», σχολίασε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Νιούμαν Κούρτουλμους.

Οταν η πτώση της τουρκικής λίρας απείλησε να οδηγήσει τον πληθωρισμό σε διψήφια νούμερα στις αρχές του περασμένου έτους, ο κ. Μπαστσί αύξησε τότε τα επιτόκια κατά 5,5% προκειμένου να ανακόψει την πορεία του δείκτη. Κι ενώ έχει ήδη ανακαλέσει σε μεγάλο βαθμό την αύξηση του κόστους του δανεισμού, δεν ικανοποιείται η κυβέρνηση της Τουρκίας. Δεν βοηθάει το ότι ο Ερντογάν και τα στελέχη της κυβέρνησής του φαίνεται να έχουν διδαχθεί οικονομικά από βιβλία εντελώς διαφορετικά από αυτά που γνωρίζει ο υπόλοιπος κόσμος. «Τα υψηλά επιτόκια δεν είναι το αποτέλεσμα του υψηλού πληθωρισμού αλλά η αιτία του», υποστήριξε τον Ιούνιο ο Γιασίν Ακτάι, επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων της κυβέρνησης Ερντογάν. Ο ίδιος ο κ. Ερντογάν επέμεινε στις αρχές του μήνα πως η κεντρική τράπεζα έχει «εσφαλμένη αντίληψη» περί του πώς αλληλεπιδρούν τα επιτόκια με τον πληθωρισμό: «Γνωρίζουμε πως τα επιτόκια είναι η αιτία. Ο πληθωρισμός είναι το αποτέλεσμα».

Ο κ. Μπαστσί χαρακτήρισε «μετρημένη» τη μείωση των επιτοκίων και η κεντρική τράπεζα υπογράμμισε ότι, εφόσον είναι ευμετάβλητες οι τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, διστάζει να τα μειώσει περαιτέρω. Και πάλι ο υπουργός Οικονομίας, Νιχάτ Ζεϊμπέκι, τον επέκρινε υπογραμμίζοντας πως «δεν βλέπει τίποτε τολμηρό» και πως «περίμενε κάτι πιο αποτελεσματικό, κάποιες αποφάσεις πιο δυναμικές από αυτήν». Οι τριβές ανάμεσα στον κ. Μπαστσί και στην κυβέρνηση έχουν ενταθεί παρά τις μειώσεις των επιτοκίων και το αποτέλεσμα είναι να προκαλείται εκνευρισμός στους επενδυτές, οι οποίοι έχουν αντιδράσει στέλνοντας το νόμισμα της χώρας σε ιστορικά χαμηλά και το κόστος δανεισμού της στα ύψη. Πρόκειται για μια προειδοποίηση προς την κυβέρνηση. Αν οι πολιτικοί δεν μπορούν να πειθαρχήσουν και να σεβαστούν την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, δεν θα μπορούν να κατηγορήσουν παρά μόνον τους εαυτούς τους αν ξαφνικά η χώρα τους δυσκολεύεται να δανειστεί.