" Είμαστε ρεαλιστές, ζητούμε το αδύνατο " ! Ο Έλληνας σκηνοθέτης Σταύρος Τσακίρης εξηγεί γιατί στην εποχή που ζούμε ένας Δον Κιχώτης είναι χρήσιμος .

Συνέντευξη στην Ελένη Ξένου

Συναντηθήκαμε μια Κυριακή μεσημέρι. Τον περίμενα με το αμάξι έξω από το καινούργιο κτήριο του ΘΟΚ, στους δρόμους κίνηση και χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα, εκείνος, μετά τις συστάσεις, πρότεινε να πάμε σε μια ταβέρνα, τη βρήκαμε κλειστή και καταλήξαμε στο Wakamama. Σ’ αρέσουνε τα νουτλς, με ρώτησε και κάπως έτσι αρχίσαμε να μιλάμε χαλαρά λες και γνωριζόμαστε ήδη, είχε ένα ιδιαίτερο τρόπο να περιγράφει, με ωραίες λέξεις και με ένα έντονο γαλάζιο βλέμμα που χρωματίζει τις προτάσεις του.
Είμαι αφόρητα ερωτευμένος με την Κύπρο, μου είπε μόλις είχε προσγειωθεί μπροστά μας το πρώτο πιάτο, απόρησα, δεν έχω ξεδιαλύνει ακόμα το λόγο, είπε αμέσως μετά και χαμογέλασε, είναι ένα μέρος γεμάτο αντιφάσεις, έκανα σχόλιο κι εκείνος στάθηκε σ’ αυτό, πως ίσως είναι οι αντιφάσεις που του αρέσουνε γιατί συνυπάρχουνε ειρηνικά, δεν μαλώνουμε μεταξύ τους, είπε, στην Ελλάδα ακόμα και τα βουνά μαλώνουνε και τα δέντρα και τα χορτάρια. Εδώ όλα είναι ήρεμα, οι άνθρωποι είναι απλωτοί, συμπλήρωσε. Άνετα θα μπορούσε να ζήσει ο Δον Κιχώτης εδώ, είπε και τότε άρχισα να του περιγράφω για ιστορίες ανθρώπων που συναντώ τον τελευταίο καιρό στην παλιά Λευκωσία, εκεί όπου πια μένω και μ’ αρέσει να ανακαλύπτω κρυμμένους ανεμόμυλους, κι εκείνος άρχισε να μου περιγράφει έναν τύπο που συναντά κάθε φορά που πάει στη Ρώμη, έναν τύπο που ξέρει να μιλάει με τα αστέρια… Και μ’ άρεσε που ανταλλάζαμε ιστορίες λες και υπήρχε μια συνεννόηση ότι μέσα από αυτές αγγίζαμε κάτι βαθύτερο, που δεν είχε να κάνει ούτε με ουτοπίες, ούτε με ρομαντικές θεωρήσεις αλλά με μια απτή πραγματικότητα, η οποία έχει ανάγκη να επαναπροσδιορίσει το όνειρο. Ήτανε λοιπόν μια Κυριακή μεσημέρι. Με νουτλς και τηγανιτά ρύζια και ύστερα με διπλούς εσπρέσο και φωνές παιδιών που έκοβαν βόλτες στη βεράντα του εστιατορίου, αλλά δεν μας ένοιαζε. Γιατί εκείνο το μεσημέρι ο κ. Σταύρος Τσακίρης κι εγώ ήμασταν αποφασισμένοι να σκεφτούμε τι θα γινόταν αν εμφανιζόταν ξαφνικά σήμερα ένας Δον Κιχώτης. Πόσο θα μας ταρακουνούσε; Και πόσο θα μας παρακινούσε να σπάσουμε τις προκαταλήψεις μας, ώστε να κατεβούμε στους δρόμους με την επίγνωση της ήττας μας αλλά και με την γνώση πως τελικά ρεαλισμός είναι να πιστεύεις στο αδύνατο... …Η παράσταση, ξέρετε, αρχίζει με μια φράση που ταιριάζει σε όλα αυτά που συζητάμε.
- Και ποια είναι αυτή η φράση; Πως ο παλιός κόσμος πεθαίνει, ο καινούργιος προσπαθεί να γεννηθεί κι εμείς ζούμε τώρα την εποχή των τεράτων.
- Ζούμε την εποχή των τεράτων; Έτσι πιστεύω. Είναι μια εποχή τερατογεννήσεων, όπου συγκρούεται το παλιό με το καινούργιο. Το πρώτο δεν λειτουργεί αυτόνομα και οργανικά και το άλλο δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα. Και στο ενδιάμεσο υπάρχουν οι τερατογεννήσεις που δεν έχουν σαφή όρια, δεν έχουνε ορισμένη ταυτότητα.
- Ποιο είναι το παλιό και ποιο το καινούργιο; Καταρχήν να διευκρινίσουμε ότι η νεωτερικότητα -δηλαδή το καινούργιο- δεν ταυτίζεται με τη νεότητα. Και ένα από τα τέρατα που ζούμε στις μέρες μας είναι ότι όλες οι κυβερνήσεις πιστεύουν ότι η νεωτερικότητα ταυτίζεται με τη νεότητα.
- Η νεωτερικότητα από ποιους μπορεί να προέλθει;
Γεννιέται από ’κείνους που είναι έτοιμοι και σωστά προετοιμασμένοι. Και θέλει και ένα επιτελικό σχέδιο για να μπορέσει να επιβιώσει.
- Επιτελικό σχέδιο ή γερή συνειδητοποίηση του καθενός από μας; Και η συνειδητοποίηση επιτελικό σχέδιο είναι. Διότι άμα γνωρίζεις τον εαυτό σου ξέρεις και πως θα κατανέμεις τις δυνάμεις σου. Το καινούργιο, βέβαια, ακόμα δεν έχει ονομαστεί.
- Προβάλεται ωστόσο ως μια επιτακτική ανάγκη. Είναι μια επιταγή γιατί βλέπουμε ότι ο παλιός κόσμος έχει πεθάνει. Υπάρχει ένα τεράστιο κενό. Είναι μέρες που αισθάνομαι λες και δεν ζούμε. Δεν μπορούμε να οργανώσουμε λόγο. Και αυτό είναι το χειρότερο.
- Ούτε και όνειρο μπορούμε να οργανώσουμε. Πώς να οργανωθεί το όνειρο; Παρότι αρέσκονται οι ιδεαλιστές να το θεωρούν σαν κάτι άπιαστο, εγώ προσωπικά πιστεύω ότι και το όνειρο είναι παράγωγο της λογικής.
- Ένας Δον Κιχώτης τι θα μπορούσε λοιπόν να πει σ’ αυτή την εποχή των τεράτων που ζούμε; Ο Δον Κιχώτης είναι ένα έργο που γράφτηκε ανάμεσα σε δύο αιώνες. Ο Θερβάντες βάζει τον ήρωά του να θέλει να επαναφέρει τις αξίες μιας παρελθούσης εποχής. Και για να μπορεί να γίνει κατανοητός ο Θερβάντες πρέπει να τον δεις σε σχέση με τον ιστορικό του περίγυρο. Εκεί είναι που μέχρι σήμερα έχει αδικηθεί ο Δον Κιχώτης.
- Γιατί έχει αδικηθεί; Διότι όταν λέμε Δον Κιχώτης εννοούμε κάποιον που φαντάζεται ή φαντασιώνεται. Δεν είναι αυτό το έργο του Θερβάντες. Ο Θερβάντες γράφει ένα έργο ακριβώς στο ενδιάμεσο δύο αιώνων, με ισχυρή πολιτική συνείδηση ο ίδιος, είναι ήδη πενηντάρης τότε και μιλάει για μια εποχή περασμένη. Η εποχή που θέλει να επαναφέρει ο Δον Κιχώτης έχει σταματήσει 300 χρόνια πριν γραφτεί το έργο. Άρα ο κόσμος που θέλει να επαναφέρει είναι τόσο αρχαίος για την εποχή του Θερβάντες όσο και για μας.
- Ποια εποχή θέλει να επαναφέρει ο Δον Κιχώτης; Την εποχή των ιπποτών. Ο τελευταίος όμως ιππότης έχει υπάρξει το 1263, όταν ο Πάπας βγάζει διαταγή να σκοτωθούν όλοι οι ιππότες και από τότε η ιπποσύνη είναι απαγορευμένη. Οπότε ο Θερβάντες ζητά με τον Δον Κιχώτη να επαναφέρει απαγορευμένες από την Εκκλησία έννοιες. Η τάξη της ιπποσύνης είναι ένας κόσμος αυστηρά οργανωμένος, με τις δικές του αξίες και αναφορές. Οπότε σε έναν κόσμο μεταβατικό, όπως ηταν τότε ο κόσμος του Θερβάντες, έρχεται ένας και μιλάει για ένα οργανωμένο σύστημα αρματωλών και κλεφτών. Από μόνο του λοιπόν βλέπετε ότι είναι ένα αντικονφορμιστικό θέμα. Είναι όπως αν στην εποχή της Ενωμένης Ευρώπης έρχεται ένας και μιλάει σαν τον Καραϊσκάκη και λέει όχι μόνο δεν θα τους δώσουμε τα δάνεια αλλά θα τους πάρουμε και τα σώβρακα. Ο Δον Κιχώτης δεν νοσταλγεί ένα παρελθόν· απλώς χρησιμοποιεί ένα οργανωμένο σύστημα όπως ήταν εκείνο των ιπποτών για να το αντιπαραθέσει με έναν κόσμο οργανωμένο σε άλλα πρότυπα. Αυτό που ενδιαφέρει τον Θερβάντες είναι πώς διαλύεται ένας μηχανισμός, μια κοινωνία ολόκληρη, αν ένας άνθρωπος αποφασίσει να πάει ενάντια, με ειρηνικό τρόπο, εμφανίζοντας ένα φανταστικό κόσμο και υπερασπιζόμενος αυτό τον φανταστικό κόσμο ως απόλυτα αληθινό. Το κάθε τι που βλέπει το βλέπει αλλιώς, και αυτό είναι αρκετό για να ανατρέψει όλες τις δομές και να φέρει δυσκολίες στα γρανάζια παραγωγής.
- Καταφέρνει ωστόσο να αλλάξει κάτι; Τίποτα δεν αλλάζει, ο Θερβάντες δεν δίνει κάποιο χάπι εντ. Εκείνο που δίνει είναι το «σκέψου να…». Σκέψου να εμφανιζόταν ένας κατ’ επιλογήν τρελός που περιφέρει έναν αντικορφορμιστικό τρόπο συμπεριφοράς μέσα σε ένα σύστημα. Και προβάλλοντας μια αξία η οποία δεν υπήρξε ποτέ αξία της ανθρωπότητας.
- Ποια είναι αυτή η αξία; Ότι δεν είναι ο μοναδικός στόχος της ζωής η επιτυχία. Ο Δον Κιχώτης είναι ένας ήρωας που δεν κερδίζει ποτέ, όσες μάχες και να δίνει τις χάνει όλες. Δεν είναι ένας άνθρωπος που έρχεται για να προβάλει κάποια ιδανικά και αξίες. Είναι ένας άνθρωπος που έρχεται να καταρρίψει τις αξίες ενός κόσμου. Και να πει γιατί κόπτεστε τόσο πολύ για την επιτυχία; Τι είναι η επιτυχία;
- Ένα ερώτημα το οποίο ειδικά αυτή την εποχή μοιάζει πολύ χρήσιμο. Ειλικρινά σας λέω, αισθάνομαι ότι κάνω την πιο χρήσιμη παράσταση που έκανα ποτέ. Δεν ξέρω αν είναι καλή ή κακή, αλλά πιστεύω πως είναι πιο χρήσιμη. Γιατί μιλάει χωρίς σοφία, αλλά με μαλακότητα και καημό γι’ αυτά που νιώθει σήμερα. Κι εγώ ήμουνα ένα παιδί, ξέρετε, που γεννήθηκε με το βραχνά της επιτυχίας.
- Και πότε καταλάβατε ότι πρόκειται για βραχνά; Σε μια στιγμή που ή θα σκεφτόμουνα ή θα πέθαινα. - Φτάσατε σε τέτοιο οριακό σημείο; Ναι. Και κατά λάθος σκέφτηκα (χαμόγελο).
- Και πώς σωθήκατε με την σκέψη; Γιατί κατάλαβα ότι μπορώ να συνεχίσω να σκέφτομαι. Ναι, ήταν τόσο οριακά. Η γενιά μου πιέστηκε πάρα πολύ σε ό,τι αφορά αυτό το θέμα.
- Δεν νομίζω ότι έχουν αλλάξει πολύ τα πράγματα. Ο βραχνάς της επιτυχίας ακόμη θριαμβεύει. Μα δεν μπορεί να αλλάξει τόσο εύκολα. Δεν σημαίνει ότι επειδή κάποιοι κατάλαβαν θα αλλάξουν τα πράγματα. Ο Τσόμσκι το έχει πει εδώ και 15 χρόνια. Είδατε να αλλάζει η Αμερική; Και ο Θερβάντες δεν προτείνει καμιά λύση, δεν παίρνει καμιά θέση, ούτε καν θεωρήθηκε επιτυχημένος ο Δον Κιχώτης στην εποχή του. Απλώς επιδιώκει να μεταφέρει κάποιες ιδεες και μ’ αυτές να μπολιάσει κάποιους ανθρώπους.
- Εσείς, όταν αντί να πεθάνατε επιλέξατε να σκεφτείτε, άλλαξε και η οπτική γωνία με την οποία βλέπατε πια τα πράγματα; Νομίζω πως ναι. Στόχος μου πια ήταν να γίνω πιο χρήσιμος. Αυτή ήταν η μεγάλη απόφαση.
- Όταν λέτε χρήσιμος τι εννοείτε; (παύση) Χρήσιμο είναι κάθε τι που όταν λείψει γίνεται κρίσιμο. Ενώ όταν πετύχει γίνεται κριτήριο…

Οι προκαταλήψεις

- Τελικά λέτε να κυκλοφορούν Δον Κιχώτες ανάμεσά μας; Σίγουρα υπάρχουν ανθρώποι που στέκονται όχι με καποια πολιτική συνείδηση αλλά με μια ανθρώπινη συνείδηση κόντρα στο ρεύμα και αποδιοργανώνουνε τους μηχανισμούς, όχι για να παίξουνε ούτε για να πολιτικολογήσουνε, αλλά για να τους δώσουνε το περιθώριο ότι υπάρχει και ένας κόσμος όμορφος, και μια ζωή απλωτή, δεν είναι μόνο οι άμυνες και οι επιθέσεις και η επιτυχία και η αγωνία… Δεν είναι και τίποτα σπουδαίος αυτός ο πολιτισμός που έχουμε κάνει. Εδώ ο μέγας Γαλιλαίος έλεγε ότι δεν θα περάσει καιρός που θα καταλάβουμε ότι αυτό που λέμε πνευματικό πολιτισμό δεν έιναι παρά μια παραίσθηση.
- Υπάρχει σήμερα πνευματικός πολιτισμός; Εγώ πιστεύω πως όχι. Δεν υπάρχει. Φανταστείτε πως μια μικρή μετακίνηση πραγμάτων μπορεί να τα αποδείξει όλα μια ψευδαίσθηση.
- Τι παραμένει αμετακίνητο και άρα αληθινό; Μόνο η φυσική ζωή έχει αλήθεια. Δηλαδή ο Ήλιος είναι Ήλιος, το νερό νερό, το χώμα χώμα και ο θάνατος είναι θάνατος. Και αυτό που μας λείπει είναι να οιστρηλατούμε από το φόβο του θανάτου. Ο Εμπειρίκος λέει ένα πολύ ωραίο… Αυτοί που κάναν οίστρο της ζωής το φόβο του θανάτου. Αυτό είναι. Η γνώση ότι είσαι θνητός είναι που σου δίνει όρεξη για ζωή.
- Μα έτσι και αλλιώς η μόνη βεβαιότητα που έχουμε είναι ο θάνατος. Καμία άλλη. Οι άλλες είναι ανώφελες. Ο Μπέκετ λέει «η γέννησή του ήταν ο θάνατός του». Αιτία θανάτου του, ήταν ότι γεννήθηκε. Και είναι μεγάλη ιστορία να μπορείς να κάνεις οίστρο της ζωής το φόβο του θανάτου. - Σήμερα οι άνθρωποι μοιάζουν να φοβούνται να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους. Αυτό που φοβούνται οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα είναι να χάσουν τα κεκτημένα τους. Να χάσουνε αυτό που πετύχανε.
- Άρα αυτό που φοβόμαστε είναι ο επαναπροσδιορισμός της ζωής μας; Ναι, αυτό φοβόμαστε περισσότερο. Να δεχτούμε ότι η ευτυχία δεν είναι κάτι χειροπιαστό, δεν πληρώνεται με χρήματα ή με εξοχικά ή πισίνες. Η ευτυχία είναι κάτι που δεν το αγγίζει η κρίση γιατί τα ωραιότερα πράγματα είναι τζάμπα.
- Σκέψου να κατέβαινε ένας κατεπιλογήν «τρελός» στην εποχή που ζούμε, τι λέτε να γινόταν; Θα σας πω μια ιστορία… Έχω ένα μικρό δωμάτιο στη Ρώμη που είναι κοντά σε μια πλατεία, και κάποια βράδια κάθομαι σε μια καφετέρια εκεί και κάνω πλάκα με τα γκαρσόνια. Εκεί συχνάζει και ένας τύπος, ο οποίος αυτοαποκαλείται το παιδί των αστεριών. Είναι γύρω στα 60 και κάθε φορά με ρωτάει αν θέλω να μιλήσει με τα αστέρια. Του γνέφω καταφατικά, εκείνος κάνει κάτι περίεργες χειρονομίες και μου λέει «τα αστέρια είπανε πως είσαι καλός άνθρωπος», ύστερα κάνει άλλες χειρονομίες και μου λέει « τα αστέρια είπανε να με κεράσεις καφέ γιατί πρέπει να προσέχεις το παιδί των αστεριών» (γελάει). Αυτός ο άνθρωπος είναι ήδη μια ανατροπή. Την τελευταία φορά που ήμουνα εκεί τον είχα ρωτήσει «τι λένε τα αστέρια για τον Μπερλουσκόνι;» κι εκείνος μου απάντησε το φοβερό «λένε πως οι πουτάνες δεν πεθαίνουν εύκολα» (γέλια). Ο Δον Κιχώτης λοιπόν θα μπορούσε να ’ναι και αυτό το παιδί των αστεριών.
- Ισως τελικά αυτό που θεωρούσαμε κάποτε γραφικό να έχει μέσα του περισσότερη αλήθεια από το συμβατικό…Πολλοί από αυτούς που θεωρούμε γραφικούς διαβάζουν πιο εύστοχα την πραγματικότητα γιατί δεν τη διαβάζουν με πραγματιστικό τρόπο. Η εύκολη ανάγνωση και η σύμβαση της πραγματικότητας είναι που μας οδηγεί να μην αντιλαμβανόμαστε αυτή τη διεισδυτική ματιά. Αν έχετε προσέξει προσπαθώ να αποφυγω λέξεις όπως όνειρο, φαντασία, ουτοπία κτλ.
- Γιατί προσπαθείτε να τις αποφύγετε; Γιατί δεν ωφέλησαν τον Δον Κιχώτη, αντιθέτως απομάκρυναν τον κόσμο από την αλήθεια του βιβλίου, που είναι ότι τα μεγαλύτερα όνειρα εμπεριέχονται μέσα σε πολύ απτές πραγματικότητες. Το να διαχωρίζουμε το όνειρο σαν κάτι ιδανικό και άπιαστο, μας αποδυναμώνει και μας κάνει λιγότερο διεκδικητικούς και μαχητικούς στη ζωή μας.
- Κι αυτό γιατί δεν αφήνουμε τον εαυτό μας να πιστέψει ότι είμαστε αυτό που ονειρευόμαστε; Ακριβώς. Και εδώ πάει μια άλλη φράση του έργου που λέει «Είμαστε ρεαλιστές. Ζητάμε το αδύνατον». - Το να θεωρείται ο Δον Κιχώτης μια γραφική περσόνα λοιπόν…Αυτό είναι το κακό που του κάναμε. Τον περιθωριοποιήσαμε σαν κάτι γραφικό. Άρα τι λόγο έχω να κάνω αυτή την παράσταση σήμερα; Να πω ξανά την ιστορία του; Την ξέρουν όλοι. Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι πώς μπορούμε να κάνουμε ξανά τον Δον Κιχώτη χρήσιμο και λιγότερο «επικίνδυνο» και όχι περιθωριοποιημένο μέσα στη γραφικότητά του. Είναι ένα ποίημα του Κατσαρού που λέει «αντισταθείτε σε αυτούς που λένε λυρισμό τα ωραία λόγια. Αντισταθείτε σε αυτούς που γράφουνε ποιήματα για τον καιρό δίπλα από τη θερμάστρα»…Τα πράγματα πρέπει να ’ναι αιχμηρά, να ’ναι δυναμικά και να έχουν αποτέλεσμα. Είναι αυτό που λέει και ο Μαγιακόσφκι. Με τον μπαλτά πρέπει να χαράζεις το κάφκαλο του κόσμου. Αυτό είναι μια χρησιμότητα. Και ο Δον Κιχώτης μπορεί να είναι ένα χρήσιμο σύμβολο.
- Όταν λέτε ότι τα πράγματα πρέπει να είναι αιχμηρά, τι ακριβώς εννοείτε; Αν στη δεκαετία του ’60 το αιχμηρό ήταν να σπάσουνε οι ηθικοί φραγμοί, αν αιχμηρό στη δεκαετία του ’70 ήταν να σταματήσουνε οι πολέμοι, στα ’80 ήταν η αλλαγή κατανομής του πλούτου, στα ’90 ήτανε το σπάσιμο των προκαταλήψεων, στη δεκαετία του 2010 το σπάσιμο των εθνικών προκαταλήψεων, το αιχμηρό της καινούργιας δεκαετίας είναι να σπάσουνε οι προκαταλήψεις απέναντι στον εαυτό μας.
- Και πώς σπάζουνε οι προκαταλήψεις απέναντι στον εαυτό μας; Είναι μεγάλη ιστορία. Ακόμα και οι πιο ελευθερωμένοι άνθρωποι εκεί που σκοντάφτουνε είναι στο να σπάσουνε τα δεσμά που δεν βλέπουνε. Και τα δεσμά που δεν βλέπουμε είναι οι συνήθειές μας, η καθημερινότητά μας. Η μεγαλύτερη δε κλειδαριά είναι η αξιοπρέπεια και η ταυτότητα ως υπεραξίες. Η πραγματικότητα όμως είναι άλλη.
- Ποια είναι; Ότι με ένα αχ γεννήθηκαμε, με ένα αχ θα πεθάνουμε και μόνοι. Όλα τα άλλα είναι συμβάσεις. Τις τιμώ και τις σέβομαι αυτές τις συμβάσεις μόνο όταν μπορώ να τις διαχειρίζομαι. Όταν με διαχειρίζονται αυτές τότε γίνονται προκαταλήψεις.
- Οι οποίες μας εγκλωβίζουν; Μας ταμπουρώνουνε. Λέμε άσε μην ανοίγουμε τώρα πληγές. Μα αυτή είναι όλη η υπόθεση. Να ανοίξουμε πληγές… Ο Δον Κιχώτης, λοιπόν, είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει προκαταλήψεις. Γι’ αυτό και είναι ένα χρήσιμο σύμβολο.

Η αλήθεια

- Εσάς τι σας τα έχει μάθει όλα αυτά; Νομίζω ότι είχα ένα φυσικό προσόν. Ποτέ δεν θεώρησα τίποτα δεδομένο. Και δεν έμαθα και κανένα δεδομένο. Μεγάλωσα μόνος μου, σαν το Μόγλη που είχε μια δική του λογική και μια δική του ηθική. Στην αρχή βέβαια, αυτό είχε δυσκολίες και ζοριλίκια. Μετά σε βοηθάει ένας σχετικός εγωισμός και λες γιατί να έχω εγώ άδικο και να μην έχουν αυτοί;
- Είχε κόστος λοιπόν, για σας; Το να ζεις μοναχός σου πώς το βλέπεις; Περιπετειώδης σε όσους αρέσουν οι περιπέτειες, θλιβερό σε όσους αγαπούν την θλίψη, ευτράπελο σε όσους αρέσει η κωμωδία. Αλλά ας αφήσουμε καλύτερα τα προσωπικά μου. Δεν νομίζω ότι είναι και τόσο χρήσιμα (χαμόγελο).
- Εσείς πού πιστεύετε σήμερα; Πιστεύω στην κοινωνικότητα, πιστεύω στους ανθρώπους που διαμαρτύρονται. Περιμένω τη μαζική επανάσταση που θα κατεβούν στους δρόμους και θα αποδωθεί στους ανθρώπους το φυσικό τους δίκαιο.
- Η επανάσταση σήμερα είναι αυτό που είπατε πριν; Να σπάσουμε τις προκαταλήψεις μας απέναντι στον εαυτό μας; Βέβαια. Και για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να αποδεχτούμε την ήττα μας - Με επίγνωση της ευθύνης μας; Ακριβώς. Και ευθύνη έχουν μόνο οι χαμένοι. Οι κερδισμένοι απλώς ζούνε την αίγλη της νίκης τους. Κάπως έτσι τελειώνει και το σημείωμά μου για την παράσταση του Δον Κιχώτη. Η ηδονή της αποτυχίας και πόσο σημαντικό είναι να διαχειρίζεσαι την ήττα και όχι τη νίκη. Η διαχείριση της ήττας είναι που σε κάνει να σπάσεις τις προκαταλήψεις σου, να υπερβείς τον εαυτό σου, να κοιτάξεις τους διπλανούς σου και να τους αγαπήσεις. Αν αυτός ο καιρός που ζούμε είναι ελπιδοφόρος, είναι ακριβώς γι’ αυτό το λόγο.
- Ότι θα αναγκαστούμε να αναμετρηθούμε με τις αλήθειες μας; Φοβάμαι αυτές τις λέξεις και ιδιαίτερα τη λέξη αλήθεια, γιατί συνήθως την αλήθεια την επικαλούνται οι μεγαλύτεροι ψεύτες.
- Για σας τι σημαίνει αλήθεια; Αλήθεια είναι οτιδήποτε ανάγεται στο φυσικό. Το νερό που κυλάει. Η επιθυμία που νιώθω για έναν άνθρωπο. Όλα αυτά είναι αλήθεια. Όλα τα άλλα είναι προκαταλήψεις. Είναι πριονίδια του μυαλού μας. Ό,τι είναι φυσικό είναι αλήθεια. Μόνο αυτό…

Αυτή η παράσταση είναι το στοίχημα της ζωής μου Έχω πολύ καιρό να χαρώ τόσο πολύ την προετοιμασία μιας παράστασης, μου λέει. Να έχω τόση αγωνία να αρχίσω πρόβα. Δεν ξέρω αν η παράσταση θα πετύχει ή όχι, αλλά εγώ την κάνω με την πιο βαθιά μου πίστη και την πιο βαθιά μου αγάπη. Λες και ετοιμάζω μια παράσταση που θα συγκρουστεί με την Ιστορία. Είναι ωραίο συναίσθημα, του κάνω σχόλιο, κι εκείνος επεξηγεί πως αισθάνεται πολύ οριακά τα πράγματα στην εποχή που ζούμε. Δηλαδή αν έχεις να πεις κάτι, τώρα είναι που θα το πεις. Γιατί τώρα είναι ο καιρός της κρισάρας. Δεν μπορείς να κάνεις τακτικές. Εκεί που σου δίνεται η δυνατότητα να κάνεις το όνειρό σου είναι η πρωτεύουσα του κόσμου. Και πραγματικά ετοιμάζω μια παράσταση, μου λέει, με αυτή την αγάπη και αγωνία. Αυτή την ώρα είναι για μένα το στοίχημα τα ζωής μου. Ίσως γιατί πια είμαι σίγουρος ότι ο Δον Κιχώτης είναι σημαντικός. Δεν χρειάζομαι κανένα τερτίπι του μυαλού μου για να με πείσω. Ίσως γιατί πραγματικά είναι η εποχή του, κάνω σχόλιο και κείνος επαναλαμβάνει πως ναι, είναι η εποχή του. Και πως το ερώτημα τι θα γινόταν αν εμφανιζόταν ένας Δον Κιχώτης σήμερα, είναι αναμφισβήτητα ένας από τους πιο χρήσιμους προβληματισμούς που μπορεί να θέσει αυτή η παράσταση. 

Πηγή: Ο Φιλελεύθερος
Δημοσιεύτηκε στις 01/01/2012