Ένα ολόκληρο έτος και έναν ολόκληρο αιώνα ζούμε μέσα στο ψεύδος, στην αυταπάτη

Πριν από την Πρωταπριλιά

 Γράφει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος

Αύριο είναι η καθιερωμένη μέρα του ψεύδους. Εθιμο ή υποκρισία; Ή και τα δύο; αφού έχει γίνει πλέον εθιμική η υποκρισία μας. Δηλαδή, αφού γνωρίζουμε πως ένα ολόκληρο έτος και έναν ολόκληρο αιώνα ζούμε μέσα στο ψεύδος, στην αυταπάτη, στην ψευδαίσθηση, καμωνόμαστε πως όλο τον καιρό αληθεύουμε και έτσι για να σπάσουμε την ανία της αληθινής μας ζωής μια μέρα διασκεδάζουμε λέγοντας ψέματα.

Τι θα λέγατε αν αποφασίζαμε να καθιερώσουμε την 31 Μαρτίου ή τη 2 Απριλίου ημέρες αλήθειας; Τότε πιθανόν θα αντιλαμβανόμαστε πως όλο τον καιρό ψευδόμαστε και θα ήταν αποκαλυπτικό (και λυτρωτικό;) να συνειδητοποιήσουμε πως η αλήθεια σπανίζει σ' αυτόν τον τόπο.

Ας κοιτάξουμε κατάματα την πραγματικότητα και ας αποκριθούμε σε κάποια ερωτήματα με κριτήριο κατά πόσο αληθεύουν και τα αποκρύπτουμε.

Είναι αλήθεια ή όχι ότι η εκπαίδευση όλων των επιπέδων νοσεί; Δεν είναι βέβαια αλήθεια πως όλοι οι δάσκαλοι δεν κάνουν τη δουλειά τους. Αντίθετα, όσοι την κάνουν, είναι αλήθεια πως υποφέρουν και από τις παράλογες απαιτήσεις του εξετασιοκεντρικού συστήματος και από τις πιέσεις των γονέων και από την αμέθοδη ύλη, και κυρίως από την τυραννική και σχεδόν φασιστική επιβολή υποχρεωτικά του ενός κρατικού εγχειριδίου, της μιας αλήθειας και της μονόπλευρης άποψης. Αν υπήρχαν άλλα δύο εγχειρίδια Ιστορίας παράλληλα με το διαβόητο της κυρίας Ρεπούση, δεν θα χρειαζόταν να γίνει ό,τι έγινε. Η αλήθεια, και η ιστορική, αναδεικνύεται με την αντιπαράθεση επιχειρημάτων και βασίζεται σε ντοκουμέντα και κρίνεται από δασκάλους και μαθητές η ερμηνεία τους.

Είναι αλήθεια ή όχι πως τουλάχιστον όσοι διδάσκουν στα γυμνάσια και τα λύκεια φιλολογικά μαθήματα κατέχοντας πτυχία διαφορετικής επιστημονικής ύλης (κλασικοί φιλόλογοι, ιστορικοί, αρχαιολόγοι, νεοελληνιστές, ψυχολόγοι, φιλόσοφοι, παιδαγωγοί) καλούνται ως «πολυδύναμοι» δάσκαλοι να διδάξουν Ομηρο, «Ερωτόκριτο», Μυκηναϊκό Πολιτισμό, Αλή Πασά, Μικρασιατική Καταστροφή, Παλαμά, Εγγονόπουλο, Σαίξπηρ, Καμπανέλλη, Ψυχολογία, Λογική, Πλάτωνα, Καντ κ.λπ.;

Είναι αλήθεια ή όχι πως στον τόπο αυτόν ο καθείς είναι ό,τι δηλώσει; (Αλλο ψέμα η βεβαιότητα πως η διαπίστωση αυτή έγινε από τον Τσαρούχη, απλώς ο δαιμόνιος εκείνος άνθρωπος επανέλαβε τη ρήση του Τίμου Μωραϊτίνη.)

Είναι αλήθεια ή όχι ότι έχει να αξιολογηθεί εκπαιδευτικός από το 1981; Οσες απόπειρες έγιναν από κάποιους υπουργούς (ανάμεσά τους ο Απόστολος Κακλαμάνης πρώτος) προσέκρουσαν πάνω στην άρνηση, την αντίδραση και τη συνδικαλιστική τυραννίδα μιας δυναμικής μειοψηφίας.

Είναι αλήθεια ή όχι πως ακόμα και σε σχολεία που υπάρχουν γνώστες, ειδικευμένοι και φιλότιμοι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές σύσσωμοι οδηγούνται στα φροντιστήρια, τα οποία ψευδώς θεωρούνται ότι κατέχουν το κοκαλάκι της νυχτερίδας για την επιτυχία; Το 95% των μαθητών που προσέρχονται στις Πανελλαδικές Εξετάσεις είναι τρόφιμοι των φροντιστηρίων. Κανένας, όμως, ούτε τα ΜΜΕ, δεν χρεώνει στα φροντιστήρια τους χιλιάδες πελάτες τους που τα μοσχοπλήρωσαν και εισέπραξαν 4 και 5.

Ας αλλάξουμε αλήθεια. Πόσοι από τους βουλευτές που καλούνται να διαβάσουν τα διάφορα μνημόνια, συμβάσεις, δάνεια, τεχνικές διαδικασίες, νομικές φόρμουλες, φορολογικά συστήματα, αναλογιστικές μελέτες (και αναφέρομαι σ' αυτούς που τα διαβάζουν και όχι σε όσους δηλώνουν ευθαρσώς πως δεν τα διαβάζουν) καταλαβαίνουν τι διαβάζουν, με δεδομένο πως οι ποικίλες «γλώσσες» που κυκλοφορούν στις επιστήμες απαιτούν ειδικούς, που και αυτοί χρειάζονται σεμινάρια για να συλλάβουν τεχνικούς όρους και παγίδες που δεσμεύουν για χρόνια λαούς και άτομα. Βλέπω συχνά ρήτορες (αν και η λέξη δεν έχει βέβαια να κάνει με την ανάγνωση κειμένου) να προσπαθούν να αναγνώσουν ό,τι τους έχουν γράψει και να μην καταλαβαίνουν τι διαβάζουν - αφήνω τα άθλια συχνά ελληνικά των ελλήνων βουλευτών, αλλά και των νόμων.

Είναι αλήθεια ή όχι πως οι περισσότεροι πτυχιούχοι πολλών πανεπιστημιακών σχολών και ΤΕΙ δεν είχαν διανοηθεί ποτέ ότι θα σπουδάσουν ό,τι τους υποχρέωσε το εξεταστικό σύστημα με τους σταυρούς προτίμησης να παρακολουθήσουν; Εφηβος που επιθυμούσε να γίνει αρχαιολόγος πήρε πτυχίο ιχθυοκαλλιέργειας. Αλλος που ήθελε να ασχοληθεί με τη βυζαντινή ιστορία σπούδασε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.

Είναι αλήθεια ή όχι πως οι περισσότεροι πτυχιούχοι Ελληνες μετά τη Μεταπολίτευση, που ίσχυσαν τα διάφορα συστήματα επιλογής, δεν ασκούν το επάγγελμα που ονειρεύτηκαν;

Απόδειξη πως υπάρχουν πτυχιούχοι πολιτικοί μηχανικοί, γιατροί εν ενεργεία, αρχαιολόγοι, που διεκδίκησαν και πέτυχαν μια θέση σε θεατρολογικές σχολές γιατί ενώ επιθυμούσαν αυτές τις σπουδές πέτυχαν αλλού ή δεν είχαν ιδρυθεί ακόμη θεατρολογικά τμήματα στη γενέθλια γη του θεάτρου!

Ετσι, όταν ιδρύθηκαν, οι καθηγητές που επελέγησαν προέρχονταν από τη Φιλολογία, την Ιστορία, τη Θεολογία, τη Νομική και το... Πολυτεχνείο!

Και τέλος (λόγω χώρου), είναι αλήθεια ή όχι πως τα σημερινά διδακτορικά πολλών πανεπιστημιακών σχολών είναι συχνά κατώτερα από τις πτυχιακές εργασίες πριν από σαράντα χρόνια; Οπως και τα πτυχία των ΑΕΙ περίπου ισότιμα με τα κλασικά και πρακτικά λύκεια του '60;