Louis Tikas ή Λίο ο Κρητικός ή Ηλίας Σπαντιδάκης από την Λούτρα.
- Πρόεδρος της επιτροπής του Κογκρέσου: Ώστε θα επιτεθείτε ενόπλως στους απεργούς;
- Τζόν Ντ. Ροκφέλλερ: Είναι ζήτημα αρχής.
Η απεργία στα ανθρακωρυχεία του Κολοράντο και ο Λούης Τίκας
About Luis Tikas, a Greek migrant, "leader" of the miners strike in Laddlow, Colorado, USA, 1913.
Στην Αμερική των αρχών του αιώνα οι Έλληνες που
δούλευαν στους σιδηροδρόμους και τα εργοστάσια ήταν συχνά
απεργοσπάστες. Αν και δούλευαν σκληρά, σέρνονταν στα καφενεία και
έμπλεκαν σε καβγάδες, είχαν τα χαρακτηριστικά που ταίριαζαν στα
τσιράκια της εργοδοσίας: αποτελούσαν έναν κλειστό, ανδρικό κόσμο,
τρομαγμένο από το αμερικάνικο περιβάλλον, και τρομακτικό λόγω των
πρωτόγονων ηθών του.Ήταν αναλφάβητοι, ανοργάνωτοι, και επιρρεπείς στις
κλεψιές και τα συνοπτικά μαχαιρώματα. Ήταν θύματα, αν και καθόλου
αθώα.
Ωστόσο, αυτή είναι η μισή αλήθεια μονάχα: η άλλη
μισή είναι ότι ανάμεσα στο θορυβώδες ελληνοαμερικανικό πλήθος, υπήρχε,
κιόλας από τη δεκαετία του ’10, μια ριζοσπαστική μειοψηφία που
συνδέθηκε με τους Βιομηχανικούς Εργάτες του Κόσμου, το Κομμουνιστικό
Κόμμα των ΗΠΑ και, μετά τον εξευτελισμό του στη δεκαετία του ’30, με
τις σοσιαλιστικές ομάδες όπως ήταν το Εργατικό Κόμμα. Ένας από τους
ηγέτες αυτής της μειοψηφίας ήταν ο Λούης Τίκας.
Ο Λούης Τίκας έγινε είκοσι χρονών στο καράβι που τον
έφερε από το Ρέθυμνο στη Νέα Υόρκη τον Μάρτιο του 1906. Έξι μήνες
αργότερα βρέθηκε στο Κολοράντο μέσα στο βαγόνι ενός εμπορικού τραίνου.
Οι δυτικές πολιτείες υπόσχονταν δουλειά και αγροτική ζωή, που
φαινόταν πιο οικεία από εκείνη της μεγαλούπολης: ο Λούης Τίκας
εγκαταστάθηκε στο Ντένβερ κι άρχισε να δουλεύει στα χαλυβουργία του
Πουέμπλο καμιά τριανταριά μίλια μακριά, με ημερομίσθιο $1.75, για
δώδεκα ώρες την ημέρα.