Οριζόντια κομματοκρατία

Άριστος Μιχαηλίδης

Υπάρχει ένα μεγάλο μπέρδεμα μ' αυτή την ιστορία της οριζόντιας ψηφοφορίας, δηλαδή το να δοθεί το εκλογικό δικαίωμα στον ψηφοφόρο να ψηφίζει υποψήφιους από διάφορα κόμματα. Τα κόμματα που την υιοθετούν το κάνουν για να κερδίσουν τη συμπάθεια της κοινής γνώμης, οι οργανώσεις που κάθε τόσο την απαιτούν, έχουν μια ακαδημαϊκή προσέγγιση που είναι πολύ μακριά από τη λειτουργία του πολιτεύματος και η κοινή γνώμη συμφωνεί διότι ούτως ή άλλως είναι απογοητευμένη από τα κόμματα και πιστεύει ότι με την οριζόντια ψηφοφορία θα επιλέγει πρόσωπα για να τιμωρήσει τα κόμματα. Όμως, δεν βρήκα πουθενά στον κόσμο να ισχύει αυτό που συζητούμε εμείς τα τελευταία χρόνια. Μήπως όλοι οι άλλοι είναι λάθος κι εμείς είμαστε οι έξυπνοι, που θα ανακαλύψουμε το τέλειο σύστημα;Αν αποδεχόμαστε ότι η δημοκρατία μας, ή καλύτερα το πολιτειακό μας σύστημα, λειτουργεί με βασικό κύτταρο τα κόμματα, τότε πρέπει να αναζητήσουμε την εξυγίανση των κομμάτων κι όχι την ανάδειξη στελεχών της πολιτικής ζωής, που θα είναι όπως τους φραγκολεβαντίνους. Θα ταιριάζουν, δηλαδή, με όλους τους πολιτικούς χώρους κι όλες τις πολιτικές απόψεις, μόνο και μόνο για να αναδειχθούν κι ας χρησιμοποιούν ένα κόμμα ως όχημα προσωπικής ανέλιξης. Είναι ήδη προβληματικό το γεγονός ότι κάποια κόμματα σε μεγάλα ζητήματα έχουν στελέχη που εκφράζουν διαφορετικές απόψεις. Και είναι προβληματικό γιατί πετυχαίνουν έτσι να ξεγελούν την κοινή γνώμη. Αυτό εμφανίζεται συνήθως στα θέματα του Κυπριακού και ειδικά στα μεγάλα κόμματα. Αλλά, όταν οι πολίτες επιλέγουν να στηρίξουν ένα κόμμα σε εκλογική αναμέτρηση, θα πρέπει να επιλέγουν τις επίσημες θέσεις του κόμματος γιατί αυτές είναι που θα καθορίσουν και τους χειρισμούς του όταν θα έρθει ή ώρα, είτε στο Κυπριακό, είτε στην οικονομία ή και σε άλλα ζητήματα «χαμηλής πολιτικής». Μια από τις ανάγκες εξυγίανσης είναι ακριβώς και η καθαρότητα των κομματικών θέσεων, για να ξέρει η κοινή γνώμη τι στο καλό πρεσβεύει ο καθένας. Η οριζόντια ψηφοφορία μπορεί να εξυπηρετεί όσους ψηφοφόρους δεν συμφωνούν με κανένα κόμμα και προτιμούν να ψηφίζουν πρόσωπα. Όμως, ακόμα κι έτσι, η ψήφος που δίνεται σε πρόσωπο πάει και στο κόμμα. Το χειρότερο βέβαια είναι ότι με αυτό τον τρόπο απαλλάσσονται και οι κομματικές ηγεσίες από την ευθύνη να επιλέγουν ικανούς και τίμιους υποψήφιους και στο τέλος θα προωθούν λαϊκιστές, ακομμάτιστους ή και κομματικούς που αλλάζουν χρώμα, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να τους φέρουν ψηφοφόρους είτε από άλλους χώρους, είτε από όσους στρέφονται στην αποχή. Πάντως, ακόμα κι όσοι ζητούν την οριζόντια ψηφοφορία, δεν μας εξηγούν πώς αυτή αντιμετωπίζει την κομματοκρατία αφού και πάντα οι υποψήφιοι θα περνούν και θα αναδεικνύονται μέσα από τα κόμματα. Γιατί δεν συζητείται, για παράδειγμα, ότι με βάση το ισχύον εκλογικό σύστημα ουδείς μπορεί να εκλεγεί ως ανεξάρτητος, έξω δηλαδή από τα κόμματα, γιατί είναι αδύνατο να ξεπεράσει το εκλογικό μέτρο, το οποίο μάλιστα κάποια κόμματα θέλουν να ανεβάσουν περισσότερο;Το ζητούμενο μας, λοιπόν, θα έπρεπε πρωτίστως να είναι η καθαρότητα των κομμάτων και των θέσεων τους κι όχι η περαιτέρω ποικιλομορφία τους, που στην ουσία είναι εξαπάτηση της κοινής γνώμης. Σε συνάρτηση μ΄ αυτό είναι και η καθαρότητα των κομμάτων από τους διεφθαρμένους, που συζητώντας για την οριζόντια ψηφοφορία αυτό περνά πάλι σε δεύτερη μοίρα.