Financial Times : Greek default necessary but Grexit is not

Γιατί μια χρεοκοπία δεν σημαίνει ταυτόχρονα και έξοδος από το ευρώ

«Μια χρεοκοπία δεν είναι συνώνυμη με μία έξοδο από το ευρώ». Αυτό υποστηρίζει ο αρθρογράφος των Financial Times Βόλφγκανγκ Μούνχαου.
«Δεν υπάρχει κανένας κανένας κανόνας που να λέει ότι μια χώρα πρέπει να αποχωρήσει από την ευρωζώνη εάν κηρύξει χρεοκοπία στο χρέος της», αναφέρει. «Ο σύνδεσμος μεταξύ χρεοκοπίας και εξόδου είναι έμμεσος. Αν μια χώρα χρεοκοπήσει τα πτωχευμένα χρεόγραφα της δεν θα είναι πλέον αποδεκτά ως υποσχετικά πληρωμών προκειμένου οι ελληνικές τράπεζες να υποβάλλουν προσφορές στις δημοπρασίες της ΕΚΤ.
Το ίδιο ισχύει και για κάθε άλλο χρέος που που εγγυάται η Αθήνα. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν στα χέρια τους αρκετά μεγάλο ποσοστό τέτοιου χρέους και θα τα βρουν σκούρα να εξασφαλίσουν ρευστότητα αν η κυβέρνησή τους παραπαίει».
«Συνεπώς, το να πτωχεύσεις “εντός της ευρωζώνης” απαιτεί απλώς την εξεύρεση ενός άλλου τρόπου να κρατήσεις το τραπεζικό σύστημα στην επιφάνεια.
Αν κάποιος μπορούσε να επινοήσει μια ευφυή απάντηση, δεν θα υπήρχε καμία ανάγκη για Grexit», σημειώνει ο Münchau.
Σύμφωνα με τον γνωστό αρθρογράφο, η μη αποπληρωμή των υποχρεώσεων προς το ΔΝΤ και την ΕΚΤ θα ήταν ίσως η μόνη δυνατότητα που θα μπορούσε να εξασφαλίσει γνήσια οικονομική ελάφρυνση βραχυπρόθεσμα. Μπορεί να οδηγήσει σε Grexit, μπορεί όμως και όχι, προσθέτει. Σύμφωνα με τον Muchau, η Ελλάδα πρέπει να χρεοκοπήσει, καθώς είναι πολύ δύσκολο να δει κανείς πως θα μπορούσε να εκπληρώσει τα χρέη της. Την ίδια στιγμή όμως υπάρχει μια πολύ ισχυρή υπόθεση, σύμφωνα με την οποία ακόμη και αν κάνει κάτι τέτοιο, πρέπει να παραμείνει στην ευρωζώνη. Ένα Grexit θα προκαλούσε ανυπολόγιστο οικονομικό ρίσκο στη χώρα και θα έβλαπτε τις γεωπολιτικές προσδοκίες αλλά και την παγκόσμια φήμη της ΕΕ.
Μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα οι διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα δεν πήγαν καλά, σύμφωνα με τον αρθρογράφο. «Αυτό άλλαξε όταν η ελίτ της διεθνούς οικονομικής διπλωματίας μεταφέρθηκε στην Ουάσινγκτον για την εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ολα πήραν στροφή προς το χειρότερο».
Ο Μούνχεν, στη συνέχεια, αναρωτιέται απέναντι σε ποιος θα μπορούσε ή θα έπρεπε να χρεοκοπήσει η Ελλάδα. «Θα μπορούσε να χρεοκοπήσει απέναντι στους πολίτες της με το να μην πληρώσει μισθούς και συντάξεις στο Δημόσιο. Αυτό θα ήταν ηθικά απεχθές και αυτοκτονικό πολιτικά για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Στη θεωρία, η Ελλάδα θα μπορούσε να κηρύξει στάση πληρωμών για τα δύο δάνεια που έχει λάβει από τους εταίρους της στην Ευρωζώνη, ωστόσο, δε χρειάζεται να αποπληρώσει το πρώτο από αυτά μέχρι το 2020 και το δεύτερο το 2023. Θα μπορούσε, ακόμη, να μην πληρώσει τους ομολογιούχους του ιδιωτικού τομέα, αλλά αυτό δεν θα ήταν καλή ιδέα, καθώς, η Ελλάδα ίσως να χρειαστεί τους επενδυτές του ιδιωτικού τομέα.
Θα μπορούσε, ακόμη, να χρεοκοπήσει απέναντι στο ΔΝΤ και την ΕΚΤ. Το Ταμείο περιμένει μια σειρά από αποπληρωμές. Η ΕΚΤ θέλει τα λεφτά της πίσω τους επόμενους μήνες για το χρέος που κρατάει. Αυτή, όμως, είναι η μοναδική πιθανότητα που θα μπορούσε να φέρει οικονομική ανακούφιση βραχυπρόθεσμα. Κανένας δεν το έχει κάνει και θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια έξοδο από το ευρώ.
Ο ίδιος υποστηρίζει πως το ζήτημα μπορεί να συνεχιστεί για αρκετό καιρό ακόμη, καθώς, οι Ελληνες θέλουν να συνδυάσουν τις συζητήσεις για την επέκταση του τρέχοντος προγράμματος με εκείνες για ένα τρίτο πρόγραμμα. Για να συμβεί αυτό θα χρειαστεί μια προσωρινή χρηματοδοτική γέφυρα για να βγάλει η χώρα το καλοκαίρι.
«Αυτό μοιάζει σαν να έχει κάποιος ένας σχέδιο, ωστόσο, δεν είναι αυτή η δική μου εντύπωση» λέει ο Μούνχαου προσθέτοντας ότι «Δεν έχω δει ποτέ τους ευρωπαίους οικονομικούς αξιωματούχους τόσο συγχυσμένους».
Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, σημειώνουν οι Financial Times, έχουν αρχίσει τουλάχιστον να επεξεργάζονται την πιθανότητα μιας ελληνικής χρεοκοπίας χωρίς Grexit. Ενα τέτοιο ενδεχόμενο είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο και ίσως να μην υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος για να σχεδιαστεί, ωστόσο, ίσως είναι ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί η ολοκληρωτική καταστροφή.
«Στην ουσία τείνω στο να συμφωνήσω με τον υπουργό Οικονομικών Βαρουφάκη: Ο τρόπος με τον οποίο η Ευρωζώνη αντιμετωπίζει την κρίση έχει υπάρξει καταστροφικός. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν είναι βιώσιμος. Αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί περνάει τόσο χρόνο να "κάνει κήρυγμα" σε εκείνους που συμφωνούν μαζί του σε εγνωσμένου κύρους συνέδρια. Δεν θα έπρεπε να δουλεύει πάνω στις σκληρές διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους πιστωτές και στα δύο εναλλακτικά σενάρια;» τονίζει ο αρθρογράφος των FT.
Τόσο το Grexit όσο και η πιθανότητα της χρεοκοπίας εντός Ευρωζώνης θα έφτανε στα άκρα τους πόρους ακόμη και της πιο οργανωμένης κυβέρνησης. Θα χρειαζόταν προετοιμασία στρατιωτικού τύπου: Συναλλαγματικοί έλεγχοι, προσωρινό κλείσιμο χερσαίων συνόρων και αεροδρομίων, ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών εν μια νυκτί και υλικοτεχνικό σχεδιασμό για τη μεταφορά χρημάτων. Είναι η ελληνική κυβέρνηση τόσο έξυπνη ώστε να περιμένει απλά αν έρθει η μοιραία στιγμή και τότε να διαχειριστεί ολόκληρη την διαδικασία χωρίς σενάριο;