«Οταν τραβάς μια κλωστή από ένα πουλόβερ μπορεί να κοπεί, μπορεί όμως να ξηλωθεί και όλο το πουλόβερ», προειδοποιεί ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Λάρι Σάμερς.

Γιατί η Wall Street απεύχεται το Grexit

Δεν πρέπει να πάρει τέτοιο ρίσκο η ακόμη έυθραυστη παγκόσμια οικονομία, λένε οι ειδικοί

Καθώς η διευθέτηση του ελληνικού προβλήματος αναβάλλεται από βδομάδα σε βδομάδα και από μήνα σε μήνα και οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, πολλοί Ευρωπαίοι συμμερίζονται την άποψη ότι η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια οικονομία είναι περισσότερο θωρακισμένες από όσο ήταν το 2012 και ότι θα έπρεπε, ίσως, να αφεθεί η Ελλάδα να αναζητήσει την τύχη της έξω από τον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την απέναντι ακτή του Ατλαντικού, ωστόσο, ανώτατοι αξιωματούχοι της Wall Street και πολιτικοί παράγοντες με επιρροή ξορκίζουν τους Ευρωπαίους φίλους τους να μην αφήσουν να συμβεί κάτι τέτοιο σε μια συγκυρία σαν τη σημερινή, που χαρακτηρίζεται από την αβέβαιη ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας και την αστάθεια της παγκόσμιας.

«Υπάρχουν κάποιοι που δεν κρύβουν ότι θα επιθυμούσαν να φύγουν οι Έλληνες και να συνεχίσουν τη ζωή τους μόνοι τους. Στη συνέχεια όμως αναφέρονται στη Lehman Brothers, στη ρωσική χρεοκοπία του 1998, ακόμα και στη δολοφονία του αυστριακού αρχιδούκα στο Σεράγεβο το 1914… Και η θεωρητική συζήτηση για το πόσο καλύτερα είναι προετοιμασμένος ο κόσμος για μια ελληνική έξοδο γρήγορα μετατρέπεται σε περισυλλογή για το ενδεχόμενο να ξεσπάσει, παρά ταύτα, ένα παγκόσμιος χρηματοοικονομιός Αρμαγεδδώνας», γράφει χαρακτηριστικά ο Μπεν Ουάιτ στην ιστοσελίδα του περιοδικού Politico.

Η αλήθεια είναι όλοι στη Wall Street και στην Ουάσιγκτον θέλουν να κρατήσουν την Ελλάδα στην Ευρωζώνη. Διότι ουδείς μπορεί να προβλέψει τι πρόκειται να συμβεί αν φύγει. Και με την αμερικανική οικονομία να μην πείθει για την αναπτυξιακή της ορμή, με την αναπτυξιακή διαδικασία στην Κίνα να επιβραδύνεται, με τη Μέση Ανατολή να βρίσκεται ένα βήμα πριν από μια γενικευμένη κρίση, μοιάζει πολύ τρομακτικό να ανοίξει κανείς και το ελληνικό χαρτί στο τραπέζι.

«Όλα μοιάζουν σε καλύτερη κατάσταση από όσο ήταν πριν από τρία ή τέσσερα χρόνια. Αλλά μην ξεχνάτε ότι ο κόσμος είχε υποτιμήσει τον αντίκτυπο της ρώσικης χρεοκοπίας, την κρίση των ενυπόθηκων δανείων υψηλού ρίσκου και ασφαλώς τον κίνδυνο του να αφεθεί η Lehman να καταρρεύσει. Είναι σαν να τραβάς απότομα μιαν άκρη απ' το μαλλί ενός πουλόβερ. Μπορεί η άκρη να κοπεί. Μπορεί όμως να ξηλωθεί και ολόκληρο το πουλόβερ», δήλωσε ο διάσημος οικονομολόγος Λάρι Σάμερς, επίτιμος πρόεδρος του Χάρβαρντ και πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ.

Ο Σάμερς ήταν υπουργός του Μπιλ Κλίντον. Αλλά και ο Τζακ Λιου, που είναι ο σημερινός υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι ενδεχόμενη αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα προκαλούσε σοβαρές οικονομικές συνέπειες για τα 11 εκατομμύρια πολίτες της χώρας, ενώ θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τις διεθνείς αγορές. «Εχω πει επανειλημμένως ότι κανένας δεν θα έπρεπε να θεωρήσει ότι μπορεί να προβλεφθεί ο αντίκτυπος μιας τέτοιας αλλαγής», είπε χαρακτηριστικά ο Λιου.

Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ ερωτηθείς την εβδομάδα αυτή στο Politico για το ελληνικό ζήτημα είπε ότι «μια ελληνική έξοδος θα μας οδηγούσε σε συνέπειες που κόσμος δεν γνωρίζει το εύρος που μπορούν να προσλάβουν».

Οι ΗΠΑ πιέζουν για λύση

Οι ΗΠΑ δεν διαδραματίζουν άμεσο ρόλο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ελλήνων αξιωματούχων και τους εκπροσώπους των πιστωτών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, γράφει το Politico. Αλλά αξιωματούχοι του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών ασκούν πιέσεις προς όλες τις πλευρές ενόψει της συνάντησης που θα έχουν την Παρασκευή στη Ρίγα της Λετονίας οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών.

Ανώτερος αξιωματούχος από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών δήλωσε στο Politico ότι εν τέλει θα επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της. Διότι «κάθε εναλλακτική λύση θα άνοιγε τον δρόμο και σε άλλες χώρες για να εγκαταλείψουν το κοινό νόμισμα». Προοπτική που «θα μπορούσε να προκαλέσει την κατάρρευση του ίδιου του νομίσματος, τη βύθιση της Ευρώπης σε βαθιά ύφεση και ημέρες - αν όχι εβδομάδες - νευρικών αντιδράσεων από τις διεθνείς αγορές, που θα κλόνιζαν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των επιχειρήσεων τόσο που ενδεχομένως θα εκτροχίαζαν την αμερικανική οικονομία, που αναπτύσσεται με ρυθμούς περίπου 2% σήμερα».

Άλλος κυβερνητικός αξιωματούχος στην Ουάσιγκτον εξέφρασε την εκτίμηση ότι μια ελληνική έξοδος από μόνη της δεν θα είναι ιδιαίτερα μεγάλη για την Ευρωζώνη. Αλλά πρόσθεσε ότι ό,τι οι αγορές δεν λειτουργούν εν κενώ. Και η ελληνική έξοδος συνδυασμένη με ένα πρόβλημα εξωτερικής πολιτικής ή ένα λάθος της αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας (Fed) σχετικά με την πολιτική των επιτοκίων θα μπορούσε να κλονίσει τις αγορές και να σπρώξει την παγκόσμια οικονομία πίσω στην ύφεση.

Φαύλος κύκλος

«Οι επενδυτές πήραν μια γεύση για το τι θα μπορούσε να σημαίνει μια ελληνική χρεοκοπία και έξοδος από το ευρώ την περασμένη Παρασκευή, όταν οι πληροφορίες ότι μια συμφωνία της Αθήνας με τους πιστωτές της ίσως να μην υπογραφεί ποτέ πυροδότησαν παγκόσμιο ξεπούλημα στις κεφαλαιαγορές - ο Dow Jones έχασε πάνω από 300 μονάδες», γράφει ο Μπεν Ουάιτ του Politico.

Την ίδια ώρα τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων εκτινάχθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας διετίας. Στα ύψη, όμως, εκτινάχθηκαν και τα επιτόκια των πορτογαλικών και των ιταλικών ομολόγων. Κάτι που σημαίνει ότι, μετά μια υποθετική έξοδο της Ελλάδας, οι αγορές θα αρχίσουν να «τιμωρούν» και άλλες χώρες που θεωρούνται επικίνδυνες για να χρεοκοπήσουν. «Δεν είναι δύσκολο να προκληθούν αντιδράσεις πανικού και να ξεκινήσει έτσι ένας φαύλος κύκλος που θα ανατρέψει τα πάντα στις αγορές», δήλωσε ένας διαχειριστής κεφαλαίων στη Wall Street.

Εν κατακλείδι, οι αγορές έχουν πειστεί ότι ούτε η Ελλάδα θέλει να φύγει από το ευρώ ούτε κανείς θέλει να τη διώξει. Αλλά φοβούνται μήπως δεν συμβεί Grexit αλλά… Graccident. «Σε περίπτωση ατυχήματος η αναταραχή στις αγορές θα είναι μεγάλη. Και η παγκόσμια οικονομία είναι ακόμη πολύ εύθραυστη. Τα καλά νέα είναι ότι η Ευρώπη έχει βελτιώσει τις άμυνές της για να αντιμετωπίσει μια μετάδοση της κρίσης. Αλλά ο κίνδυνος να βρεθούμε αντιμέτωποι ενώπιον ενός ευρωπαϊκού ατυχήματος μετά το ελληνικό είναι σημαντικός», δήλωσε ο διάσημος διαχειριστής κεφαλαίων της Allianz Μοχάμεντ Ελ-Εριάν.

Γάγγραινα

Υπάρχει βεβαίως και η άποψη ότι ένα άρρωστο μέλος πρέπει να ακρωτηριάζεται για να σωθεί το υπόλοιπο σώμα. Κάποιοι κορυφαίοι μάνατζερ της Wall Street υποστηρίζουν ότι οι πιστωτές της Ελλάδας δεν πρέπει να υποχωρήσουν στα αιτήματά της για χαλάρωση της λιτότητας για λόγους αρχής αλλά και για λόγους συνέπειας έναντι των άλλων ευρωπαϊκών κρατών που επίσης αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα.

Ο μάνατζερ που εξέφρασε την άποψη αυτή - και δεν κατονομάζεται από τον ρεπόρτερ του Politico - θεωρεί ότι μια ελληνική έξοδος θα έδινε ώθηση στις διεθνείς αγορές διότι «πετώντας έξω την Ελλάδα και ο κόσμος θα αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει κανείς συστημικός κίνδυνος και το ευρώ θα ενισχυθεί διότι θα απαλλαγεί από τον αδύναμο κρίκο του».

Η φωνή της λογικής

Πρόκειται για μια μειοψηφούσα έως περιθωριακή άποψη, σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό, το οποίος κλείνει το εκτενές ρεπορτάζ του όπως το ξεκινά, παραθέτοντας δηλαδή τις απόψεις του Λόρενς Σάμερς:

«Αν φύγει η Ελλάδα, ουδέποτε θα μπορέσει κανείς να πει ότι η έξοδος από την Ευρωζώνη είναι αδύνατη διότι δεν προβλέπεται. Και αν η έξοδος είναι πιθανή, τότε θα αυξηθούν οι πιέσεις σε άλλες χώρες-μέλη με τις συγκριτικά πιο αδύναμες οικονομίες. Φυσικά δεν θα μπορούσε η Ευρωζώνη να απαγορεύσει θεσμικά την αποχώρηση κάποιου μέλους της, διότι τότε καμία χώρα δεν θα νιώθει την πίεση να τηρεί τις υποχρεώσεις της. Το ζήτημα είναι, λοιπόν, πολύ λεπτό. Γι' αυτό όλοι πρέπει να ελπίζουμε και να πιέζουμε για μια αμοιβαία ικανοποιητική κατάληξη της υπόθεσης αυτής».

                              Αλέξανδρος Καψύλης