Το θέμα των εκδόσεων του Νίκου Καζαντζάκη, όπως φαίνεται, δεν έληξε με την απόφαση του Αρείου Πάγου, που αναγνώρισε τον Πάτροκλο Σταύρου ως κάτοχο των πνευματικών δικαιωμάτων τού συγγραφέα.

Νέα κόντρα για Καζαντζάκη

Ο Νίκος Καζαντζάκης με την Ελένη Καζαντζάκη, η οποία 
κληροδότησε τα πνευματικά δικαιώματα στον θετό της γιο,
Πάτροκλο Σταύρου 

ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ
Η «Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη», μέλος της οποίας έγινε πρόσφατα η Νοτιοαφρικανή νομπελίστρια Ναντίν Γκόρντιμερ αμφισβητεί την ποιότητα επανέκδοσης των έργων του Νίκου Καζαντζάκη από τον Πάτροκλο Σταύρου και τις Εκδόσεις Καζαντζάκη.
«Η εκδοτική μεταχείρισή του πάσχει σοβαρά», τονίζει. «Σε ελάχιστες από αυτές υπάρχει εισαγωγικό σημείωμα, ενώ όλες ανεξαιρέτως στερούνται από επεξηγηματικές σημειώσεις και σχόλια, απαραίτητα για την πλήρη κατανόηση ενός έργου πλουσιότατου σε ιδέες και ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα, που αριθμεί ήδη έναν αιώνα ζωής. Αλλά ούτε και ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις της εκδοτικής αισθητικής».

Αλλα προβλήματα που θέτει είναι: α) το γεγονός πως «πολλά σπουδαία έργα του έχουν μείνει εκτός επανέκδοσης», β) «το απίστευτο έλλειμμα στην έκδοση ανέκδοτων έργων του Καζαντζάκη» (δοκίμια, σενάρια, αλληλογραφία, άρθρα, συνεντεύξεις, ομιλίες κ.ά.) και γ) η έλλειψη μεταφράσεων («στις περισσότερες χώρες δεν υπάρχουν πια καθόλου»), αλλά το ότι «οι ελάχιστες υπάρχουσες είναι συχνά εν πολλοίς ελλειμματικές ή λανθασμένες».
Ζητήσαμε από τη Νίκη Σταύρου, εγγονή εξ υιοθεσίας τής Ελένης Καζαντζάκη, κόρη του Πάτροκλου Σταύρου και επιμελήτρια των έργων του Νίκου Καζαντζάκη, να σχολιάσει τις αιτιάσεις της «Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη».
«Οι εκδόσεις Καζαντζάκη λαμβάνουν φροντίδα ώστε όλα τα εκδοθέντα έργα του, στα οποία έχουμε τα πνευματικά δικαιώματα, να υπάρχουν αδιαλείπτως και να διατίθενται πάντοτε. Κανόνας μας είναι κατά την επανέκδοση ή ανατύπωσή τους να εμπλουτίζονται και να βελτιώνονται τυπογραφικά, με φωτογραφίες, επιστημονικά σχόλια και εισαγωγικά κείμενα. Οσο για τις μεταφράσεις σε διάφορες χώρες του κόσμου, αυτές γίνονται διαρκώς και ο αριθμός τους συνεχώς αυξάνεται».
Η Νίκη Σταύρου υποστηρίζει ότι οι μεταφράσεις «είναι ακριβείς και πιστές και πάντα σύμφωνες με τη γραφή και την παρακαταθήκη του Νίκου Καζαντζάκη. Στόχος μας είναι ο κάθε άνθρωπος να μπορεί να βρει τα βιβλία του στη γλώσσα του ή στη διάλεκτό του όπου και αν βρίσκεται, σε κάθε γωνιά της Γης».
Ολα τα παραπάνω έχουν ως αφορμή το «ναυάγιο» της προσπάθειας του ΥΠΠΟΤ, με σύσταση ειδικής επιτροπής, να επανεκδώσει με σύγχρονο τρόπο τα έργα του Καζαντζάκη. Ο Πάτροκλος Σταύρου προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας την ακύρωση της υπουργικής απόφασης.

Πηγή: Ελευθεροτυπία
Δημοσιεύθηκε στις 21/04/2011