Ιστορία και μύθοι

ΕΦΗΜΕΡΑ

Ακόμα στήνουμε ανδριάντες

Της Χρυστάλλας Χατζηδημητρίου

ΣΑΝ ΠΑΙΔΑΚΙβρέθηκα κι εγώ ανάμεσα στις χιλιάδες των ανθρώπων που υποδέχτηκαν τον εθνάρχη στην Αρχιεπισκοπή μετά την εισβολή εναποθέτοντας σ’ αυτόν όλες τους τις ελπίδες για επιστροφή στα σπίτια τους. Κι έπειτα, διένυσα πολλά χιλιόμετρα στις πορείες Μακαρίου. Σαν μαθήτρια ξεναγήθηκα και στα δωμάτιά του, βλέποντας από κοντά την καρδιά του στη φορμόλη, πολύ πριν ο Ντάμιεν Χερστ, ο Βρετανός καλλιτέχνης, ανακαλύψει τη φορμόλη και γίνει διάσημος ανά το παγκόσμιο και πριν ο νυν αρχιεπίσκοπος αντιληφθεί το μακάβριο του θεάματος και την κηδέψει. Στο στρατόπεδο Μακαρίου ήμουνα λοιπόν. Ωστόσο, μου μοιάζει ακατανόητο να στήνεις σήμερα, 2011, ανδριάντα εις αντικατάσταση άλλου ανδριάντα που στάληκε στα βουνά και να στέλνεις τα μαθητούδια να τραγουδούν τα έρμα, σαν παπαγαλάκια, «Ζει, ζει…». Αυτά τα κάναμε εμείς. Μεγαλώσαμε με μύθους, τους οποίους είδαμε στη συνέχεια να καταρρέουν ένας ένας.
Εκτός από αυτόν του Μακαρίου. Τον οποίο δεν καταφέραμε ακόμα να δούμε από απόσταση και να τοποθετήσουμε την προσωπικότητα και τη δράση του σε ένα ιστορικό πλαίσιο. Πράγμα που αν κάναμε, θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε, ίσως, τα όσα συμβαίνουν σήμερα ή έστω μέρος τους. Αντί να γράφουμε αγιογραφίες και να στήνουμε ανδριάντες για ιστορικά πρόσωπα (πέθανε πριν 34 χρόνια ο Μακάριος), καλύτερα ας μελετήσουμε τα γεγονότα καιτις πράξεις των ανθρώπων μέσα -φυσικά- στην εποχή που έζησαν. Ας σταθούμε κριτικά απέναντι στους μύθους μας. Κι ας θάψουμε επιτέλους και Μακάριο και Γρίβα και να συνεχίσουμε. Έχοντας επίγνωση της Ιστορίας. Δεν είναι δυνατό δεκάχρονα παιδιά να διαπαιδαγωγούνται, σήμερα, με έναν τρόπο λατρευτικό για μια ιστορική προσωπικότητα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που διαπαιδαγωγήθηκαν οι γονείς τους κι ίσως για αρκετούς και οι παππούδες τους. Δεν είναι καιρός για προσωπολατρίες. Κι αυτό το κατάλευκο άγαλμα μιας μαύρης φιγούρας που στήθηκε στο προαύλιο της Αρχιεπισκοπής, σύντομα θα αλλάξει χρώμα δίνοντας μια άλλη διάσταση στο όλο ζήτημα και θυμίζοντάς μας πως τίποτα δεν μένει λαμπερό.