Κύπρος - Στίγμα για την πρωτεύουσα η Πλατεία Ελευθερίας

Ακυρώθηκαν οι προσφορές, οι αρμόδιοι πελαγοδρομούν

Βάσος Βασιλείου

Η απόπειρα της Πολιτείας και του Δήμου Λευκωσίας να κτίσουν νέο Κοινοβούλιο, να αναπλάσουν το παλαιό στάδιο ΓΣΠ, να κατασκευάσουν νέο αρχαιολογικό μουσείο και να ξαναφτιάξουν την Πλατεία Ελευθερίας, κατέληξε να μείνουν τρία χωράφια τα οποία χρησιμοποιούνται ως ανοικτοί χώροι στάθμευσης (ΓΣΠ, παλαιό Γενικό Νοσοκομείο, λόφος ΠΑΣΥΔΥ) και μια τεράστια τρύπα στο κέντρο της πόλης, που κάποτε έφερε το όνομα «Πλατεία Ελευθερίας».

Αυτό που «πονά» περισσότερο τους δημότες αλλά και τους επισκέπτες της Λευκωσίας είναι η Πλατεία Ελευθερίας της οποίας η «ανασκαφή» διχοτόμησε την ήδη διχοτομημένη (λόγω εισβολής) πρωτεύουσα και πολλοί θεωρούν, πως αν δεν προσέλκυαν επισκέπτες οι καφετέριες, τα εστιατόρια και διάφορα εμπορικά καταστήματα, η πόλη θα κατέβαζε ρολά από καιρό.

Αναγνώστες του «Φ» υπέδειξαν πως, ειδικά τώρα το καλοκαίρι, η κατάσταση είναι ανυπόφορη για κάποιον ο οποίος θα επιλέξει να διανύσει πεζός την απόσταση από την αρχή της Λήδρας προς τη λεωφόρο Μακαρίου, που υπό κανονικές συνθήκες θα απαιτούσε ένα λεπτό πεζοπορίας.

Πέραν του ότι η πόλη κόπηκε στη μέση, τον επισκέπτη προκαλεί και η αναστολή των εργασιών με κολόνες να εξέχουν, τα δέντρα να έχουν κοπεί, να μην υπάρχει ίχνος πρασίνου και κυρίως να απουσιάζει η προοπτική έναρξης και ολοκλήρωσης των εργασιών. Η προσπάθεια ανάπλασης της Πλατείας ξεκίνησε με «τυμπανοκρουσίες» (διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, σχεδιάστρια η πιο διάσημη αρχιτέκτονας του κόσμου, ενδιαφερόμενοι μερικοί από τους μεγαλύτερους εργολάβους της Κύπρου) και κατέληξε σε αδιέξοδο το οποίο για πολλούς μοιάζει δισεπίλυτο. Και αυτό, επειδή ο αρχικός εργολάβος εκδιώχθηκε από το εργοτάξιο, η αρχιτέκτονας είναι αυστηρή και απαιτητική, οι προσφορές που προκηρύχθηκαν κρίθηκαν εξωπραγματικά ψηλές και επιπλέον το έργο χρηματοδοτείται κατά 85% από την Ε.Ε., οπόταν αν δεν τηρηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες θα χαθεί η χρηματοδότηση και το έργο θα ολοκληρωθεί όταν έρθει η… ανάπτυξη, που ακόμη και αν έρθει σχετικά σύντομα, φαίνεται πως η Πλατεία Ελευθερίας δεν περιλαμβάνεται στους πρώτους σταθμούς της.

«Ο δήμος δεν κωλυσιεργεί»

Ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, ο οποίος είχε εκλεγεί όταν ήδη κατακυρώθηκαν οι προσφορές και άρχισε η υλοποίηση του έργου, αναφέρει ότι εξαρχής ο δήμος έθεσε ως στόχο και μέλημά του την ορθολογιστική και με διαφάνεια διαχείριση του δημόσιου χρήματος και του ίδιου του έργου.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αντιληφθούμε ότι ο γρηγορότερος τρόπος υλοποίησης και ολοκλήρωσης της Πλατείας Ελευθερίας, ως συγχρηματοδοτούμενου έργου, είναι μέσω της οδού της διαφάνειας, εντός των διαδικασιών και οδηγιών του νομικού πλαισίου και των κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αφορούν στον ελεύθερο ανταγωνισμό (ίσα κριτήρια και ίσοι όροι ανταγωνισμού για όλους), προέθεσε ο δήμαρχος, ο οποίος συνέχισε:

«Καθόλου δεν συμφωνούμε ότι ο δήμος κωλυσιεργεί, αλλά το αντίθετο: παίρνουμε αποφάσεις που λίγοι έχουν πάρει μέχρι τώρα, και έχουμε πάρει τις αποφάσεις με πλήρη διαφάνεια για ολοκλήρωση του έργου. Αυτό είναι θετικό. Χωρίς αυτές τις αποφάσεις, δεν θα ολοκληρωνόταν το έργο της Πλατείας Ελευθερίας».

Ως προς τα επόμενα βήματα του ιδίου αλλά και του δήμου, ο κ. Γιωρκάτζης ανέφερε:

«Έχουμε ήδη προβεί σε συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους υπουργούς Οικονομικών, Εσωτερικών και Συγκοινωνιών και Έργων για θέματα που αφορούν στη Λευκωσία γενικότερα, μεταξύ των οποίων και η Πλατεία Ελευθερίας. Από όλες τις πλευρές αναγνωρίζεται η σημαντικότητα της ολοκλήρωσης και η συμβολή του έργου της Πλατείας στην αναζωογόνηση του αστικού κέντρου. Συνεργαζόμαστε στενά με όλους τους φορείς που ελέγχουν το έργο, τον Γενικό Λογιστή και τον Γενικό Ελεγκτή του Κράτους, και οι αποφάσεις παίρνονται σε συνεννόηση και με την Κυβέρνηση (η οποία συνεισφέρει στην κατασκευή του έργου) αλλά και με την ΕΕ που χρηματοδοτεί το έργο κατά 85%».

Το κόστος εκτοξεύθηκε από τα €18 εκατ. στα €31εκατ.

Το έργο από περίπου €18 εκατ. που εκτιμήθηκε αρχικά, εκτοξεύτηκε στα €31 εκατ. Στην προσπάθεια του δήμου να επισπευσθούν οι εργασίες, χώρισε το έργο σε δύο φάσεις εκ των οποίων η μία αφορά στη διαπλάτυνση της λεωφόρου Ομήρου και την κατασκευή υπόγειου χώρου στάθμευσης κάτω από αυτή και η δεύτερη φάση αφορά στην ανάπλαση της ίδιας της Πλατείας.

Ο δήμος ήλπιζε ότι τα δύο συμβόλαια θα ανατεθούν σε δύο διαφορετικούς εργολάβους, οι οποίοι θα δώσουν όλο το βάρος τους ο καθένας στο δικό του «κομμάτι», κάτι το οποίο λογικά θα περιόριζε τον κίνδυνο καθυστερήσεων.

Οι πιθανές καθυστερήσεις έπρεπε να αποκλειστούν λαμβανομένου υπόψιν ότι στένευαν τα περιθώρια υλοποίησης του έργου εντός των χρονοδιαγραμμάτων που καθορίζει η Ε.Ε. για να χρηματοδοτήσει το έργο, διαφορετικά είναι ορατός ο κίνδυνος να χαθεί η χρηματοδότηση, όχι μόνο για την Πλατεία αλλά και από το συνολικό κονδύλι που αφορά γενικά όλα τα έργα για τα οποία θα χρηματοδοτηθεί η Κύπρος. Δρομολογήθηκαν οι προσφορές και η «εγχείρηση» πέτυχε, υπό την έννοια ότι τις δύο προσφορές κέρδισαν δύο διαφορετικοί εργολάβοι.

Πλην, όμως, ο ασθενής αν και δεν απεβίωσε, βρίσκεται στην εντατική, αφού οι προσφορές αποδείχτηκαν διογκωμένες, σε σχέση με τις εκτιμήσεις του επιμετρητή ποσοτήτων του δήμου και κατ' επέκταση της υπηρεσίας του δήμου. Συγκεκριμένα, για μεν τη λεωφόρο Ομήρου οι προσφορές ήταν κατά 29% υψηλότερες και για την πλατεία κατά περίπου 54%! Ο Γενικός Ελεγκτής και η Γενική Λογίστρια είχαν προειδοποιήσει από την αρχή, όταν γνωστοποιήθηκαν οι προσφορές της λεωφόρου Ομήρου, πως η Ε.Ε. δεν θα εγκρίνει τη χρηματοδότηση.

Υπέδειξαν, εξάλλου, πως Δικαστήριο δικαιολόγησε ακύρωση προσφοράς η οποία ήταν υψηλότερη κατά περίπου 18% από την εκτίμηση της αναθέτουσας αρχής. Οπόταν, η προσφορά της λεωφόρου Ομήρου ακυρώθηκε, κάτι το οποίο συμπαρέσυρε και την προσφορά της Πλατείας Ελευθερίας, η οποία επίσης ακυρώθηκε.

Προσφορες εντός καλοκαιριού για Ομήρου

Ο δήμαρχος, αφού παρατήρησε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία προσφυγής στην Αναθεωρητική Αρχή για το έργο του υπόγειου χώρου στάθμευσης στη Λεωφ. Ομήρου, πρόσθεσε:

Βρισκόμαστε σε διαβούλευση με τον αρχιτέκτονα του έργου για διευκόλυνση της υλοποίησής του και εκτός απροόπτου θα είμαστε σε θέση να επαναπροκηρύξουμε προσφορές εντός του καλοκαιριού.

Κληθείς να σχολιάσει την αγωνία που εκφράζουν πολλοί για την κατάσταση που επικρατεί, ο δήμαρχος είπε:

Αντιλαμβάνομαι την αγωνία και την επιθυμία να ολοκληρωθεί το έργο της Πλατείας Ελευθερίας όπως και τις πρακτικές δυσκολίες που προκύπτουν στο κέντρο της πόλης και με αυτή την ευκαιρία ζητώ την κατανόηση των πολιτών και των επιχειρηματιών για την ταλαιπωρία τους.

Ο δήμος επενδύει στο κέντρο της πόλης με αυτό το έργο της Zaha Hadid, που παρόμοιό του δεν έχει ξαναγίνει στην Κύπρο. Αυτή είναι και η δυσκολία αλλά και το κέρδος!

Αφού ανέφερε ότι για την υλοποίηση του έργου εργάστηκε πολύς κόσμος (λειτουργοί του δήμου, πολλοί δήμαρχοι και πολλές υπηρεσίες του κράτους), πρόσθεσε:

Είναι ένα έργο περίπλοκο, απαιτείται μεγάλη ακρίβεια στην τελειότητα κατασκευής και εμπεριέχονται καλλιτεχνικά στοιχεία τα οποία ανεβάζουν το κόστος του. Όλα αυτά χρειάστηκε χρόνος να κοστολογηθούν ρεαλιστικά και ορθά. Πέραν όμως από αυτά, σας προτρέπω να αναλογιστούμε το μέγεθος και τη σημασία αυτού του έργου που όταν υλοποιηθεί θα αλλάξει την πόλη μας και θα θέσει το αστικό κέντρο σε πορεία ανάπτυξης. Θα βοηθήσει στην προώθηση της πόλης μας και σημαντικότερα θα αποτελέσει πόλο έλξης για επισκέπτες που κατ’ επέκταση θα βοηθήσει στη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της περιοχής. Με αυτό το σκεπτικό να αντιμετωπίσουμε και την όποια ταλαιπωρία υποστούμε.

Κώστας Ρουσιάς: Δεν φούσκωσαν οι εργολάβοι τις προσφορές

Πέραν των προβλημάτων και των καθυστερήσεων που δημιουργήθηκαν κατά καιρούς, οι εργολάβοι εγείρουν και θέμα εκτίμησης του κόστους του έργου. Ο πρόεδρος των εργολάβων, κ. Κώστας Ρουσιάς, υποστηρίζει πως δεν φούσκωσαν οι εργολάβοι τις προσφορές, ούτε και προσυνεννοήθηκαν αλλά η απόκλιση μεταξύ της εκτίμησης του έργου από τους επιμετρητές του δήμου και τις προφορές των εργολάβων, δεν οφείλεται στα μέλη του. Να καθίσουμε κάτω να ελέγξουμε τις τιμές της αγοράς, πόσα κοστίζει το κάθε τι και να διαπιστώσουμε ποιος έχει δίκαιο και ποιος άδικο, ανέφερε στον «Φ» ο κ. Ρουσιάς. Υπέδειξε, επίσης, πως ο ανταγωνισμός είναι τόσο μεγάλος, ώστε ουδείς εργολάβος θέλει να χάσει ακόμη και το πιο μικρό έργο. Ανέφερε, επίσης, πως η κατάσταση στην οικοδομική βιομηχανία είναι τέτοια που δεν πρέπει να ακυρώνονται έργα.

Τέλος του 2015

Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας προκηρύχθηκε το 2005, με στόχο να ολοκληρωθεί το έργο τέλος του 2010 ή αρχές του 2011 ή στη χειρότερη περίπτωση να παραδοθεί πριν αναλάβει η Κύπρος την προεδρία της Ε.Ε. το δεύτερο εξάμηνο του 2012. Βρισκόμαστε στο μέσο του 2014 και αν όλα λειτουργήσουν σαν ελβετικό ρολόι, το έργο θα ολοκληρωθεί περί το τέλος του 2015, αν και κάποιοι θεωρούν πως αυτό αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός.

Λύση πρώτα...

Μια λύση που ίσως θα μπορούσαν να αποδεχθούν και ο Γενικός Ελεγκτής και η Γενική Λογίστρια θα ήταν να ολοκληρωθεί σε πρώτη φάση η ανάπλαση της πλατείας και το υπόλοιπο του έργου να εκτελεστεί σε μεταγενέστερο στάδιο. Με τον τρόπο αυτό, είναι δυνατόν να μη χαθεί η χρηματοδότηση που αφορά την πλατεία ή να απολεσθεί σχετικά πολύ μικρό ποσόν και το υπόλοιπο της χρηματοδότησης να διοχετευθεί σε άλλα ώριμα έργα που εμπίπτουν στην περίοδο 2007-2013. Παράλληλα, θα αλλάξει όψη το κέντρο της πρωτεύουσα. 



Πηγή: Ο Φιλελεύθερος
Δημοσιεύτηκε στις 12/07/2014