Τα δύο πρόσωπα του Δημήτρη Παπαϊωάννου

Eίναι αναμφισβήτητα ένας προικισμένος καλλιτέχνης. Επειτα όμως από τον θρίαμβο της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, η αυτοπαγίδευσή του σε glamorous παραγωγές έπληξε τη δημιουργικότητά του

 

Αδέκαστος

Πρωτοπόρος
Το 1981 ένα 17χρονο μελαχρινό αγόρι με ένα μπλοκ στο χέρι περιπλανήθηκε στο Μαρούσι ψάχνοντας το σπίτι του Γιάννη Τσαρούχη. Το βρήκε και του χτύπησε την πόρτα. Ο Τσαρούχης του αφιέρωσε ακριβώς ένα τέταρτο και δέχθηκε να πάει στη μαθητική έκθεση ζωγραφικής του στο Κολλέγιο Αθηνών. Την επόμενη ημέρα του τηλεφώνησε και του είπε ότι μπορεί να μαθητεύσει κοντά του. «Με τρομάζει τόση ευκολία τόσο νωρίς. Εύχομαι επειδή έχει ταλέντο να συναντήσει στο μέλλον την απαραίτητη δυσκολία» ήταν η ετυμηγορία του Τσαρούχη για τον νεαρό τότε Δημήτρη Παπαϊωάννου.
Το εργαστήριο του μεγάλου ζωγράφου έγινε τελικά το δεύτερο σπίτι του. «Με τον Τσαρούχη πήγα για πρώτη φορά στο Ηρώδειο και είδα όπερα» έχει δηλώσει. Μόλις τελείωσε το σχολείο μάζεψε τα πράγματά του και έφυγε από το πατρικό του. Ηθελε να γίνει ζωγράφος και επιπλέον να ζήσει έντονα τη δική του ζωή. Ο Παπαϊωάννου είναι ο μόνος διάσημος καλλιτέχνης που παραδέχεται δημοσίως ότι είναι γκέι, την ίδια στιγμή που πασίγνωστοι συνάδελφοί του κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους.
Eισήχθη πρώτος στη Σχολή Καλών Τεχνών. Η αναγεννησιακή φύση του δεν μπόρεσε βέβαια να χωρέσει στο ζωγραφικό τελάρο. Πέρασε στα κόμικς: «Βαβέλ», «Παρά πέντε», ακόμη «Playboy» και «Max». Ο ίδιος θα ζήσει την αντεργκράουντ Αθήνα και θα μάθει τα μυστικά της. Και κάπου εκεί θα έρθουν ο χορός και οι σπουδές στην Αμερική. Το 1986 θα ιδρύσει μαζί με την Αγγελική Στελλάτου την περίφημη πλέον Ομάδα Εδάφους. Σε υπόγεια και χώρους καταλήψεων θα κερδίσουν το ψαγμένο, εναλλακτικό κοινό της Αθήνας. Κορυφαία τους στιγμή, η παράσταση «Μήδεια» το 1993, η οποία δίκαια απέσπασε το πρώτο κρατικό βραβείο χορογραφίας. Λίγο αργότερα βέβαια η παράσταση «Ενός λεπτού σιγή», μέρος της οποίας βασίστηκε στα «Τραγούδια της αμαρτίας» του Μάνου Χατζιδάκι, δεν ήταν και τόσο πετυχημένη. Τι και αν έφυγε «πετώντας» από το σπίτι του Χατζιδάκι όταν του ανακοίνωσε ότι ήθελε να συνεργαστούν; Ο Παπαϊωάννου δεν ήταν ακόμη έτοιμος.
Υστερα ήρθαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και η Γιάννα Αγγελοπούλου που τον εμπιστεύτηκε. Οι μαγευτικές του εικόνες ψήλωσαν το εθνικό μας «εγώ» και το περιοδικό «Τime» μίλησε για θρίαμβο. Σήμερα για πολλούς δρέπει ακόμη τις ολυμπιακές δάφνες του. Αν μετά το 2004 αναμετρήθηκε με το δύσκολο; Μάλλον όχι.
Μainstream
Σήμερα έχουν περάσει οκτώ χρόνια από τον θρίαμβο του 2004 και ο Παπαϊωάννου φαίνεται να έχει την ίδια τύχη με την ολυμπιακή Αθήνα: ξεθωριάζει σιγά σιγά. Οταν τα φώτα των διεθνών μέσων έπεσαν επάνω του, πολλοί πίστεψαν ότι ανοίγεται μπροστά του μια λαμπρή διεθνής καριέρα. Η πικρή αλήθεια είναι όμως ότι ο Παπαϊωάννου όχι μόνο δεν κατάφερε τίποτα στο εξωτερικό, αλλά απέτυχε να παρουσιάσει κάτι αξιόλογο (με τα διεθνή στάνταρντ) ακόμη και στο εσωτερικό. Τον ίδιο φαίνεται βέβαια να μην τον αγγίζουν όλα αυτά καθώς έχει καταφέρει να βρίσκεται στο επίκεντρο συστηματικής κολακείας από φίλους και από media. Ωστόσο, κάποιοι λένε πως είναι περισσότερο σκηνογράφος παρά χορογράφος.
Η καλλιτεχνική αμηχανία που τον διακατέχει εκδηλώνεται στην προσπάθειά του να συνδυάσει την πειραματική ματιά με την ανάγκη της εμπορικής επιβεβαίωσης. Ο Παπαϊωάννου από εναλλακτικός έγινε mainstream βαπτίζοντας το νέο καλλιτεχνικό του «εγώ» μπροστά στο αστικό κοινό του κινηματοθεάτρου Παλλάς. Από το μέτριο «2» πέρασε στο πολύ κακό «Μέσα», δείχνοντας ότι έχει χάσει πλέον εντελώς το καλλιτεχνικό του ένστικτο. Οπως σχολίασαν οι περισσότεροι, η παράσταση «Μέσα», διάρκειας έξι ωρών, όπου απλώς οι ερμηνευτές του περιφέρονταν στον χώρο, υπήρξε παράδειγμα ύβρεως: Πίστεψε ότι ακόμη και μια ανοησία θα ήταν ιδιοφυής επειδή τη σκέφτηκε ο ίδιος. Η έμπνευση φαίνεται λοιπόν να έχει στερέψει, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια όχι μόνο να μην προβάλλει τίποτα καινοτόμο, αλλά να ανακυκλώνει τα ήδη κεκτημένα, όπως έγινε στην περίπτωση της αναβίωσης της «Μήδειας».
Οσοι γνωρίζουν τον Παπαϊωάννου κάνουν λόγο για έναν σημαντικό καλλιτέχνη που κατορθώνει να εμπνέει τους γύρω του. Οσοι τον γνωρίζουν όμως λίγο καλύτερα δεν μπορούν να μη σταθούν στη μεγάλη έπαρση που τον διακρίνει, στοιχείο του χαρακτήρα του που φροντίζει επιμελώς να κρύβει στις συνεντεύξεις του. Πάντως, δεν είναι λίγες οι φορές που έχει οδηγήσει συνεργάτες του στα άκρα.
Η νέα παράστασή του – στην οποία, μάλιστα, έπειτα από απουσία χρόνων, αποφασίζει να ανεβεί ξανά στη σκηνή ως ερμηνευτής – ονομάζεται «Πρώτη ύλη» και παρουσιάζεται στην Πειραιώς 260. Μακάρι ο τίτλος της να επαληθευτεί και ο Παπαϊωάννου να γυρίσει στην αφετηρία της καλλιτεχνικής δημιουργίας του και να πραγματοποιήσει επιτέλους τη συμβουλή που του έδωσε ο Γιώργος Βέλτσος το 2009 «να σώσει την τέχνη του επιστρέφοντας στα καταγώγια». 

Πηγή: www.tovima.gr
Δημοσιεύτηκε στις 27/06/2012