Ο εφιάλτης που λέγεται Μηχανισμός Στήριξης...

Ο σκοπός δημιουργίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου

 και η εξέλιξή του

ΤΟΥ ΦΡΙΞΟΥ ΔΑΛΙΤΗ

Στο άκουσμα και μόνο του ονόματος του, ένα σφίξιμο κάθεται στο στομάχι του καθενός. Η εμπειρία της Ελλάδας, η επιβολή των μέτρων λιτότητας, η τραγική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο κόσμος, η ανεργία, οι μισθοί πείνας, η κοινωνική και πολιτική αναταραχή και τόσα άλλα δεινά, έχουν ταυτίσει τον Μηχανισμό Στήριξης, με τον χειρότερο εφιάλτη μας. Μόνο που πλέον δεν είναι απλά εφιάλτης… Η οικονομική κρίση, τα κρατικά ελλείμματα και τα δάνεια, δημιούργησαν ένα νέο σκηνικό, με πολλά νέα δεδομένα που αγγίζουν πλέον την καθημερινότητα του κάθε Ευρωπαίου πολίτη. Όροι δυσνόητοι για την πλειοψηφία του πολιτών, ταυτισμένοι όμως πλέον με το βιοτικό επίπεδο του καθενός. Όροι που μέχρι πριν κάποια χρόνια ήταν εντελώς άγνωστοι ή χωρίς λόγο χρήσης, όχι μόνο για τον απλό πολίτη, αλλά ακόμα και για την πολιτική και οικονομική ορολογία.

ΕFSΜ, ΕFSF, ΕSΜ, ΡSΙ, hair cut, ή αλλιώς κούρεμα, και μια σειρά άλλων λέξεων και εννοιών που δύσκολα γίνονται αντιληπτές, όμως πλέον έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητας των Ευρωπαίων… Στη δική μας περίπτωση, δηλαδή της Κύπρου, προς το παρόν μας ενδιαφέρουν οι τρεις πρώτοι όροι. Δηλαδή ΕFSΜ, ΕFSF, ΕSΜ, που στην ουσία αντιπροσωπεύουν αυτό που ακούμε ως Μηχανισμό Στήριξης. Τους άλλους δύο, τους μάθαμε με την περίπτωση της Ελλάδας και απλά εν συντομία, αναφέρουμε ότι το ΡSΙ, αφορούσε τη διαδικασία εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα στη μείωση του ελληνικού χρέους, και το «κούρεμα», τη διαδικασία μείωσης του ελληνικού χρέους. Τι είναι όμως ο Μηχανισμός Στήριξης, ποιος ο σκοπός του, πότε δημιουργήθηκε και πώς εξελίχθηκε στην πορεία;
Ουσιαστικά σήμερα, όταν αναφερόμαστε στον Μηχανισμό, εννοούμε τον Μόνιμο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ΕSΜ (Εuropean StabilityΜechanism), ο οποίος αποτελεί τη συνέχιση του υφιστάμενου Μηχανισμού ΕFSF(Εuropean FinancialStabilityFacility), δηλαδή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και του ΕFSΜ (Εuropean Financial Stabilization Μechanism) Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Τόσο ο ΕFSF, όσο και ο ΕFSΜ έχουν προσωρινό χαρακτήρα με διάρκεια ζωής μέχρι τον Ιούνιο του 2013 και θα συνεχίσουν να συνυπάρχουν με τον ΕSΜ, μέχρι τη λήξη τους. Ο προσωρινός χαρακτήρας τους, αντικατοπτρίζει στην ουσία και την αρχική εκτίμηση για την οικονομική κρίση, ως παροδική.

ΕFSΜ:

Ο πρώτος που τέθηκε σε εφαρμογή ήταν ο ΕFSΜ, ως ένα προσωρινό πρόγραμμα χρηματοδότησης έκτακτης ανάγκης, το οποίο βασίζεται σε αντληθέντα κεφάλαια από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και κατοχυρώνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χρησιμοποιώντας τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως εγγύηση. Λειτουργεί υπό την εποπτεία της Επιτροπής και αποσκοπεί στη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρώπη με την παροχή οικονομικής βοήθειας προς τα κράτη μέλη της Ε.Ε. που βρίσκονται σε οικονομική δυσκολία.

ΕFSF:

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ιδρύθηκε από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης μετά τις αποφάσεις που ελήφθησαν στις 9 Μαΐου 2010 στο πλαίσιο του Συμβουλίου Εcofin και αποτελεί μέρος του ευρύτερου δικτύου ασφαλείας. Η εντολή του ΕFSFείναι να διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ευρώπη, με την παροχή οικονομικής βοήθειας σε κράτη μέλη της ευρωζώνης.
Το ΕFSF, μπορεί να εκδώσει ομόλογα ή άλλα χρεόγραφα στην αγορά με την υποστήριξη του Γερμανικού Γραφείου Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους για να αυξήσει τα κεφάλαια που απαιτούνται για την παροχή δανείων προς χώρες της ευρωζώνης με οικονομικά προβλήματα, να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση των κεφαλαίων των τραπεζών ή να αγοράσει κρατικά ομόλογα. Η έκδοση των ομολόγων θα συνοδεύεται από εγγυήσεις που παρέχονται από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης ανάλογα με το μερίδιό τους στο καταβεβλημένο κεφάλαιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Το αρχικό πλάνο προέβλεπε πως η διευκόλυνση μπορεί να συνδυαστεί με δάνεια μέχρι και €60 δισ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και έως €250 δισ. από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για τη δημιουργία ενός οικονομικού δικτύου ασφαλείας μέχρι και € 750 δισ. (εδώ είναι και η σύμπραξη του ΔΝΤ με τον Μηχανισμού Στήριξης).
Η διευκόλυνση δανεισμού μπορεί να ενεργοποιηθεί μόνο κατόπιν αιτήματος υποστήριξης από ένα κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ και ενώ ένα οικονομικό πρόγραμμα της χώρας έχει προηγουμένως αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ και έχει γίνει ομόφωνα δεκτό από το Εurogroup, και υπογραφεί ένα μνημόνιο κατανόησης. Αυτό θα συμβεί μόνο όταν η χώρα δεν είναι σε θέση να δανειστεί από τις αγορές σε αποδεκτές τιμές.
Αν υπάρχει ένα αίτημα από ένα κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ για οικονομική ενίσχυση, θα χρειαστούν τρεις έως τέσσερις εβδομάδες για να εκπονήσει ένα πρόγραμμα στήριξης, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής εμπειρογνωμόνων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ στη χώρα που αντιμετωπίζει δυσκολίες. Μόλις το Εurogroup εγκρίνει το πρόγραμμα της χώρας, το ΕFSFθα χρειαστεί κάποιες ημέρες εργασίας για την αύξηση των αναγκαίων πόρων και την εκταμίευση του δανείου.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του αποτελείται από υψηλού επιπέδου εκπροσώπους των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορούν, η κάθε μια, να διορίσουν έναν παρατηρητή στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕFSF.

ΕSΜ:

Ο μόνιμος ευρωπαϊκός μηχανισμός θα ενεργοποιηθεί στις 9 Ιουλίου. Το θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία του, υπογράφηκε από τους μόνιμους αντιπροσώπους των κρατών μελών της Ευρωζώνης στις Βρυξέλλες στις 2 Φεβρουαρίου 2012. Η συνολική δυνατότητα χρηματοοικονομικής στήριξης του θα ανέρχεται στα €500 δισ. και θα προστεθούν σε αυτά τα €200 δισ. που έχει ήδη δεσμεύσει σε δάνεια ο προσωρινός μηχανισμός ΕFSF. Το ποσοστό συνεισφοράς κάθε κράτους μέλους στο συνολικό κεφάλαιο του ΕSΜ θα καθορίζεται σύμφωνα με το ΑΕΠ της κάθε χώρας. Η Κύπρος θα συνεισφέρει στο Μηχανισμό γύρω στα €150 εκατ. σε μετρητά σε πέντε δόσεις από φέτος τον Ιούνιο μέχρι τις αρχές του 2014, ενώ το υπόλοιπο ποσό θα έχει τη μορφή δεσμευμένου κεφαλαίου.

>>η τροϊκα Ο όρος Τρόικα προέρχεται από τη ρωσική λέξη, που σημαίνει το χειμερινό έλκηθρο το οποίο σέρνουν τρία άλογα. Χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίζει έναν φορέα ή μία ομάδα που αποτελείται από τρία συστατικά. Στην συγκεκριμένη περίπτωση η Τρόικα αποτελείται από εκπροσώπους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της Κομισιόν (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).