Ποιος κυβερνάει, η κυβέρνηση ή η γραφειοκρατία;

Του ΒΙΚΤΩΡΑ ΝΕΤΑ

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι πολιτικοί αρχηγοί των κομμάτων της αντιπολίτευσης θα αλλάξουν τη στάση που τηρούν έως τώρα απέναντι στην κυβέρνηση, μετά τη σημερινή τους συνάντηση με τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου.

Ασφαλώς και αναγνωρίζουν όλοι πως η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, αλλά αρνούνται τη συναίνεση στην κυβερνητική πολιτική, χωρίς όμως να διατυπώνουν μια άλλη πρόταση για την έξοδο από την κρίση. Το ερώτημα είναι: Υπάρχει άλλη λύση εκτός από αυτήν του Μνημονίου, το οποίο αποδέχτηκε και εφαρμόζει η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου; Ολοκληρωμένη και μάλιστα αξιόπιστη πρόταση δεν έχει διατυπωθεί. Ούτε και μπορεί να γίνει όποια συζήτηση για έξοδο από το ευρώ και επιστροφή στη δραχμή, για πτώχευση και άλλα παρόμοια.

Ποια, λοιπόν, θα είναι η στάση των κομμάτων; Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αντώνης Σαμαράς, σε συνέντευξή του την περασμένη Κυριακή («Το Βήμα» 6-3-2011) αφού δηλώνει ότι παρήλθε η εποχή της συναίνεσης, ζητεί επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου και αλλαγή πολιτικής. Και σημειώνει ότι δεν επιθυμεί πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, παρ' όλο που θεωρεί ότι η κυβέρνηση απέτυχε.
Αφήνει, λοιπόν, ο κ. Σαμαράς τον Γιώργο Παπανδρέου να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά, εφαρμόζοντας άλλη πολιτική και του υποδεικνύει να επαναδιαπραγματευτεί το Μνημόνιο. Συνολική, ολοκληρωμένη λύση δεν προτείνει. Απλώς δηλώνει γενικώς και αορίστως: «Εγώ μιλάω για επανεκκίνηση της οικονομίας με ανάπτυξη και αξιοπρέπεια». Και ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης άλλαξε γραμμή και δεν στηρίζει τις κυβερνητικές επιλογές, ενώ τα κόμματα της Αριστεράς (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ) συνεχίζουν να δηλώνουν «όχι σε όλα» και να ζητούν να φύγει η κυβέρνηση.
Με αυτά τα δεδομένα, οι σημερινές συναντήσεις δεν μπορεί να δώσουν κάποια στήριξη στον πρωθυπουργό, ο οποίος θα δώσει μόνος τη μάχη στην κρίσιμη Σύνοδο της Ε.Ε. στις 25 Μαρτίου, με στόχο να πετύχει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου και με καλύτερο επιτόκιο. Παράλληλα, όμως, ο Γιώργος Παπανδρέου πρέπει να δώσει με αποφασιστικότητα και τη μάχη, ίσως και με ανασχηματισμό, για να πετύχει το συντονισμό της κυβέρνησής του. Και ακόμη πιο επίμονα πρέπει, επιτέλους, να δώσει την καθοριστική μάχη για να εφαρμόζονται με λογική ταχύτητα οι κυβερνητικές αποφάσεις, οι οποίες βουλιάζουν στο τέλμα της γραφειοκρατίας και στη ραθυμία της διαβρωμένης από τη διαφθορά, διαλυμένης και αχρηστευμένης κρατικής μηχανής, η οποία έχει τους δικούς της ρυθμούς και νόμους και δεν ελέγχεται από την πολιτική εξουσία.
Οπως έχει αποδειχθεί με στοιχεία, που συνεχώς αποκαλύπτονται, η λειτουργία της κρατικής μηχανής σε όλα τα επίπεδα είναι το μείζον πρόβλημα του τόπου. Μοιάζει η κρατική μηχανή να λειτουργεί σαν παρακράτος και να θυμίζει άλλες εποχές, όπως εκείνη του 1963, μετά τη δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη, όταν ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής οργισμένος αναρωτήθηκε: «Ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο;». Επίσης και ο Ανδρέας Παπανδρέου, μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981, είχε πει: «Το 1964 πήραμε την κυβέρνηση, αλλά δεν πήραμε την εξουσία. Τώρα θα πάρουμε και την εξουσία». Μερικά χρόνια αργότερα θα ομολογήσει ότι το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία αφομοιώθηκε από το σύστημα. Και ο Κώστας Καραμανλής με τη διακήρυξή του για «επανίδρυση του κράτους» αναγνώριζε το πρόβλημα που ταλαιπωρεί τον τόπο και τους πολίτες του.
Δυστυχώς ούτε η αλλαγή, στο βάθος που προσδοκούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου, έγινε ούτε και το κράτος επανιδρύθηκε επί των ημερών του Κώστα Καραμανλή. Και μάλλον έγινε χειρότερο.
Εύλογα, λοιπόν, κάθε πολίτης, από τον απλό έως τον μεγαλοεπιχειρηματία, που μπλέκει, ταλαιπωρείται και οργίζεται σε όποια συναλλαγή με το κράτος, αναρωτιέται: Ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο, η εκάστοτε κυβέρνηση ή η γραφειοκρατία; Ποιος ζητάει και γιατί τις εκατοντάδες ή και χιλιάδες υπογραφές για να τρέξει μια επένδυση που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας; Ποιος ευθύνεται, η κυβέρνηση ή η γραφειοκρατική οκνηρία, που χιλιάδες πεθαμένοι παίρνουν συντάξεις ή εύποροι τσεπώνουν επιδόματα; Ποιος ευθύνεται που το κράτος δεν γνωρίζει την περιουσία του και πόση είναι καταπατημένη; Εγινε απογραφή υπαλλήλων και ακόμη δεν μάθαμε πόσοι είναι οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο, πόσοι δουλεύουν και πόσοι μας «δουλεύουν».
Αυτά τα προβλήματα δεν μπορεί να μας τα λύσει καμιά τρόικα και κανένα Μνημόνιο, αλλά μια κυβέρνηση αποφασισμένη να κάνει βαθιές τομές κάθαρσης και εκσυγχρονισμού στις δομές του συστήματος. Αυτό είναι ένα ζήτημα στο οποίο μπορεί να συμφωνήσουν όλα τα κόμματα, ώστε η πολιτική εξουσία να πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα. Και όσο για το θέμα του Μνημονίου, υπάρχει μια πρόταση: Μήπως θα πρέπει να πάρουμε μαθήματα από την Τουρκία, η οποία έπειτα από 7 χρόνια ελέγχου από το ΔΝΤ, έκανε τολμηρά βήματα για την ανάπτυξη και πέτυχε τώρα ένα θαύμα;