Ελλάδα - Κυβέρνηση σε αναμμένα κάρβουνα

Η αναταραχή που υποβόσκει στους βουλευτές ΝΔ, ΠαΣοΚ και ΔΗΜΑΡ θέτει σε αμφιβολία το μέλλον της τρικομματικής συμμαχίας

Ο κ. Σαμαράς έδωσε την πλήρη στήριξή του στον υπουργό Οικονομικών 
κ. Ι. Στουρνάρα ώστε να εξειδικεύσει άμεσα τα μέτρα των 11,5 δισ. ευρώ.

 

 
Δήμητρα Κρουστάλλη  
Καυτό Αύγουστο διανύει η κυβέρνηση καθώς την άνοδο του υδραργύρου αναμένεται να ακολουθήσει ο πολιτικός καύσωνας των νέων μέτρων. Οι αντιδράσεις για το ενδεχόμενο περικοπής των χαμηλών συντάξεων όπως και για το ζήτημα της εφεδρείας φανερώνουν πόσο επίπονη θα είναι η διαδικασία επιλογής από τους τρεις πολιτικούς αρχηγούς των μέτρων που θα περιέχονται στο τελικό μενού του υπουργείου Οικονομικών. Οι συνεχείς τριβές στις συσκέψεις των αρχηγών στο Μέγαρο Μαξίμου, το ξήλωμα της προγραμματικής συμφωνίας αλλά και η αναταραχή που υποβόσκει στις Κοινοβουλευτικές Ομάδες της ΝΔ, του ΠαΣοΚ και της ΔΗΜΑΡ, καθιστούν άδηλες τις προοπτικές της κυβέρνησης. Την προηγούμενη εβδομάδα ένα ερώτημα κρεμόταν σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα υπουργικά γραφεία: «Θα αντέξει ο Κουβέλης, και αν όχι τι θα κάνει ο Βενιζέλος;».


Η βασανιστική εκκρεμότητα του φθινοπώρου έχει δημιουργήσει υπουργούς δύο ταχυτήτων. Κάποιοι θεωρούν ότι ανέλαβαν μια αποστολή καμικάζι για να διαφυλάξουν την τελευταία, όπως πιστεύουν, ευκαιρία για την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Αλλοι, όμως, θεωρούν μοιραία την καταστροφή και έχουν κατεβάσει τα στυλό αφού όπως λένε «το πράγμα δεν βγαίνει». Αυτή η διαλυτική ατμόσφαιρα ενδεχομένως να απειλεί την κυβέρνηση περισσότερο από τους δισταγμούς του ΠαΣοΚ και της ΔΗΜΑΡ. Ο πρωθυπουργός κ. Αντ. Σαμαράς φέρεται αποφασισμένος να προωθήσει τα μέτρα που ζητεί η τρόικα και να κάνει ότι είναι απαραίτητο για να διασφαλίσει την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ. Λέγεται μάλιστα ότι σκέπτεται να ζητήσει εκ νέου τη σαφή δέσμευση των κ.κ. Ευ. Βενιζέλου και Φ. Κουβέλη στον εθνικό στόχο προτού ξεκινήσει την ευρωπαϊκή περιοδεία του.

Το ΠαΣοΚ θεωρείται πιο σταθερός σύμμαχος, παρά τη δύσκολη διαπροσωπική σχέση που έχει ο πρωθυπουργός με τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ. Αντιθέτως η ΔΗΜΑΡ αντιμετωπίζεται ως ο αδύναμος κρίκος της κυβέρνησης συνεργασίας, παρότι είναι φανερό ότι ο κ. Σαμαράς εμπιστεύεται τον κ. Κουβέλη, ο οποίος έχει αναλάβει έναν πυροσβεστικό ρόλο στις συσκέψεις των πολιτικών αρχηγών. Ο κ. Κουβέλης, πάντως, παρά τις επιφυλάξεις που εκφράζει σε επιμέρους μέτρα φέρεται αποφασισμένος να στηρίξει μέχρι τέλους την προσπάθεια της κυβέρνησης.

Στην περίπτωση όμως που οι εξελίξεις ξεφύγουν από τον έλεγχό του, αυτός που θα βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση είναι ο κ. Βενιζέλος. Μια κυβέρνηση ΝΔ και ΠαΣοΚ που θα προσπαθεί να σταθεροποιήσει την οικονομία, σε ένα δύσκολο ευρωπαϊκό περιβάλλον, λαμβάνοντας αναπόφευκτα οδυνηρά μέτρα, δεν είναι η καλύτερη εξέλιξη. Το ΠαΣοΚ προσπαθεί έπειτα από τη συντριβή του στις εκλογές εξαιτίας των πολιτικών του μνημονίου να ισορροπήσει πατώντας σε δύο βάρκες: Να συμμετέχει στη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής και παράλληλα να αναγεννηθεί από τις στάχτες του.

Ο κ. Βενιζέλος εμφανίζεται προβληματισμένος από τις δυσλειτουργίες της συνεργασίας των τριών κομμάτων και τον απασχολεί ιδιαιτέρως το να διασφαλισθεί ο μακροπρόθεσμος ορίζοντας και η αντοχή της κυβέρνησης. Κυρίως από την πλευρά της ΔΗΜΑΡ, η οποία για πρώτη φορά βιώνει τη δύσκολη εμπειρία της λήψης κυβερνητικών αποφάσεων που σχετίζονται με τη διαχείριση της κρίσης.

Κατά την άποψη του προέδρου του ΠαΣοΚ, η μακροημέρευση της κυβέρνησης προϋποθέτει την ύπαρξη ενός ισχυρού πυρήνα κοινωνικής αποδοχής της αλλά και επεξεργασία των μέτρων με τους βουλευτές που θα κληθούν να τα ψηφίσουν. Οι συνεργάτες του προέδρου του ΠαΣοΚ θεωρούν «επιπόλαιο και αβαθή» τον τρόπο που αντιδρούν ορισμένα κυβερνητικά στελέχη αλλά και κύκλοι που στηρίζουν τον Πρωθυπουργό και σημειώνουν με νόημα ότι η πρώτη κοινοβουλευτική απώλεια, του κ. Ν. Νικολόπουλου, προήλθε από τη ΝΔ. Η τελευταία οδηγία που έδωσε ο κ. Βενιζέλος στους συνεργάτες του πριν από τις διακοπές του Δεκαπενταύγουστου ήταν να επιστρέψουν όλοι πίσω στις 20 Αυγούστου προκειμένου να εξειδικεύσουν τις θέσεις τους για μια σειρά θεμάτων, μεταξύ των οποίων το νέο πακέτο μέτρων, καθώς «αναμένονται εξελίξεις».

Οσες εναλλακτικές λύσεις και αν εξετάσει η κυβέρνηση δεν θα αποφύγει το πικρό ποτήρι. Η... «συμβουλή» που δέχτηκε ο κ. Αντ. Σαμαράς από τους εταίρους ήταν να μην καταθέσει σε αυτή τη χρονική στιγμή αίτημα για επιμήκυνση του χρόνου εφαρμογής του προγράμματος γιατί θα εισπράξει άρνηση. Για να μην κάψει ένα «χαρτί» που θα μπορούσε αργότερα να επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, ο Πρωθυπουργός έδωσε την πλήρη στήριξή του στον υπουργό Οικονομικών κ. Ι. Στουρνάρα ώστε να εξειδικεύσει άμεσα τα μέτρα των 11,5 δισ. ευρώ.

Η κυβέρνηση βρίσκεται ενώπιον μεγάλων διλημμάτων. Αν η τρόικα δεν υποβάλει μια έστω ανεκτή έκθεση αξιολόγησης, η οποία να διευκολύνει τους χειρισμούς σε πολιτικό επίπεδο, υπάρχει ο κίνδυνος η συζήτηση περί της παραμονής ή της εξόδου της χώρας από το ευρώ να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Προκειμένου να αποφευχθούν δραματικές εξελίξεις η κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει ένα αξιόπιστο πακέτο μέτρων.

Ο υπουργός Οικονομικών βρίσκεται να κρατά από μια βόμβα σε κάθε χέρι: είτε θα προχωρήσει σε ουσιαστικές διαρθρωτικές αλλαγές, δηλαδή σε κλείσιμο και συγχωνεύσεις επιχειρήσεων και φορέων του Δημοσίου και σε μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων μέσω απολύσεων ή εφεδρείας, είτε θα αποφασίσει τις ακόμη επαχθέστερες οριζόντιες παρεμβάσεις σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα.

Οι αποφάσεις των τριών αρχηγών θα πρέπει να διασχίσουν και το αρχιπέλαγος του Κοινοβουλίου, το οποίο αν φουρτουνιάσει μπορεί να ρίξει στα βράχια το κυβερνητικό σκάφος.

Παράγοντες της ΝΔ θεωρούν υπό τις παρούσες συνθήκες διορατική την επιλογή του κ. Ευ. Μεϊμαράκη για τη θέση του Προέδρου της Βουλής. Πρόκειται για έναν έμπειρο πολιτικό, ο οποίος αποφεύγει τις περιττές συγκρούσεις με τα υπόλοιπα κόμματα και κινείται «με την κοινή λογική», όπως παραδέχονται οι εκπρόσωποί τους. Θα αποδειχθούν αρκετές αυτές οι αρετές για να κρατηθεί ενωμένη η Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ; «Γαλάζιοι» βουλευτές με επιρροή στους συναδέλφους τους ομολογούν σε ιδιωτικές συζητήσεις τους ότι η ΚΟ της ΝΔ είναι ο μεγάλος άγνωστος. «Οι βουλευτές παρακολουθούν με προκαταβολική αμηχανία όσα συμβαίνουν. Αντιλαμβάνονται ότι η χώρα βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση αλλά η μόνη ενημέρωση που έχουν προέρχεται από τις εφημερίδες και τις τηλεοράσεις. Ουδείς γνωρίζει πώς θα ψηφίσουν το φθινόπωρο» παρατηρούν.

Ηδη εκφράζεται δυσφορία για την εγκατάλειψη των προεκλογικών κόκκινων γραμμών που είχε θέσει ο κ. Σαμαράς σχετικά με τη μη περικοπή των ειδικών μισθολογίων στους στρατευμένους και στους ένστολους, για την αποκατάσταση των χαμηλών συντάξεων ως 700 ευρώ και την αποκατάσταση των επιδομάτων στους τρίτεκνους. «Πώς θα εξηγήσουμε στους ψηφοφόρους μας την εγκατάλειψη των προεκλογικών μας δεσμεύσεων;» διερωτώντο οι βουλευτές στο εντευκτήριο όσο ήταν ανοιχτή η Βουλή.

Το κλίμα αυτό δεν έχει ξεφύγει από την προσοχή του Μεγάρου Μαξίμου και διαμηνύεται ότι θα τηρηθούν οι προεκλογικές δεσμεύσεις, αρχής γενομένης από την καταβολή της εξισωτικής αποζημίωσης στους αγρότες ύψους 160 εκατ. ευρώ στις 20 Αυγούστου. Κραδασμοί αναμένονται και για το θέμα της εφεδρείας, καθώς βουλευτές όπως ο κ. Πρ. Παυλόπουλος που είχαν αντιταχθεί στο μέτρο δεν έχουν μιλήσει ακόμη. «Αν δεν γίνουν οι απαραίτητες κινήσεις κατευνασμού θα δείτε ότι ο χειρότερος εχθρός του σημερινού Σαμαρά θα αποδειχθεί ο χθεσινός Σαμαράς» σχολιάζει έμπειρο στέλεχος της ΝΔ.

Στην προηγούμενη απότομη στροφή του τιμονιού, η ΝΔ έχασε δέκα βουλευτές. Οσοι γνωρίζουν εκ των έσω τι έγινε εκείνο το διάστημα μιλούν για τον κίνδυνο μετατόπισης που έζησε το κόμμα καθώς οι διαφωνούντες ήταν περίπου σαράντα. Τα νέα μέτρα αναμένεται να ψηφιστούν με ονομαστικές ψηφοφορίες καθώς αρκεί να κατατεθεί σχετικό αίτημα από 15 βουλευτές και η αντιπολίτευση δεν θα χάσει αυτή την ευκαιρία. Επιπλέον, αναμένεται στενό μαρκάρισμα από τους Ανεξάρτητους Ελληνες, οι οποίοι έχουν αρχίσει να καταθέτουν προτάσεις νόμου με περιεχόμενο τις προεκλογικές εξαγγελίες της ΝΔ. Οι φήμες επιμένουν ότι το κλίμα δεν είναι ήρεμο ούτε στο εσωτερικό των Ανεξάρτητων Ελλήνων και ότι οι κκ. Χρ. Ζώης και Κ. Μαρκόπουλος, σκοπεύουν να θέσουν θέμα για τις πολυήμερες διακοπές του κ. Π. Καμμένου.

Σε αναβρασμό βρίσκεται και η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠαΣοΚ, η πλέον μπαρουτοκαπνισμένη (και αποδεκατισμένη) της Βουλής. Πολλοί βουλευτές επιμένουν ότι δεν πρόκειται να ψηφίσουν ξανά άδικα και οριζόντια μέτρα και η δήλωση του κ. Κ. Σκανδαλίδη ότι δεν θα ψηφίσει μέτρα με δραματικές περικοπές σε χαμηλά εισοδήματα, μισθούς και συντάξεις, ενίσχυσε αυτή την τάση. Αντίθετος σε τέτοια μέτρα είναι και ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος επικαλείται συνεχώς την προγραμματική συμφωνία της τρικομματικής κυβέρνησης. Ωστόσο, το ΠαΣοΚ θα δυσκολευτεί περισσότερο από τα άλλα κόμματα να εγκαταλείψει την προσπάθεια που το ίδιο ξεκίνησε και πλήρωσε με αίμα. Ηδη κορυφαία στελέχη του κόμματος έχουν ζητήσει να χαράξει το ΠαΣοΚ, εγκαίρως, καθαρή και συγκεκριμένη στρατηγική έναντι του πακέτου των μέτρων που θα αποφασιστεί και να μην περιμένει τις ψηφοφορίες στη Βουλή.

Αντιδράσεις
Διαφωνίες στη ΔΗΜΑΡ με την επίσημη «γραμμή» του κόμματος
Στη ΔΗΜΑΡ η μεγαλύτερη αντίδραση εκδηλώνεται από δύο βουλευτές προερχόμενους από το ΠαΣοΚ, τους κκ. Ι. Μιχελογιαννάκη και Οδ. Βουδούρη. Στο παρασκήνιο του κόμματος λέγεται ότι τους έχει διαμηνυθεί διακριτικά ότι αν είναι τόσο σημαντικές οι διαφωνίες τους με την επίσημη «γραμμή» τότε ενδεχομένως θα μπορούσαν να σκεφτούν και την αποχώρηση. Πάντως, δεν είναι οι μόνοι διαφωνούντες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδόν το 20% της Κεντρικής Επιτροπής έχει σχηματίσει εσωκομματική αντιπολίτευση, η οποία προς το παρόν δεν απειλεί τη συνοχή του κόμματος. Το μεγάλο πρόβλημα, λένε στελέχη του κόμματος, εντοπίζεται στην περιφέρεια, όπου οι οργανώσεις υπολειτουργούν και ταυτόχρονα δέχονται μεγάλη πίεση από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Η προοπτική να περικοπούν οι χαμηλές συντάξεις αλλά και οι μισθοί, προσθέτουν, λειτουργεί σαν βόμβα στα θεμέλια των οργανώσεων. Ο κ. Κουβέλης φέρεται αποφασισμένος να βάλει όλο το πολιτικό κεφάλαιο που διαθέτει στην προσπάθεια να παραμείνει η χώρα στο ευρώ και να στηρίξει μέχρι τέλους την κυβέρνηση εκτός και αν τον ρίξουν.

Οι ισορροπίες ενδέχεται να μεταβληθούν αιφνιδίως τον Σεπτέμβριο. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιτίθεται σταθερά στην «τριανδρία της δραχμής» και θα επιμείνει στη γραμμή της αντιπολίτευσης εντός και εκτός Βουλής. Αν η ρητορική του συμπέσει με την αντίδραση του κόσμου, ο οποίος έχοντας γονατίσει από τη βαριά φορολογία και αντιμετωπίζοντας νέες μειώσεις στο εισόδημά του πολιορκήσει ξανά βιαίως το Κοινοβούλιο, η ψηφοφορία μπορεί να εξελιχθεί απρόβλεπτα. Στην Κουμουνδούρου δίνουν χρόνο ζωής στην κυβέρνηση «το πολύ ως το τέλος του χρόνου.

Πόσο μακριά μπορεί να πάει μια κυβέρνηση με... τέσσερις πρωθυπουργούς;» διερωτάται κορυφαίο στέλεχος του κόμματος, το οποίο προσμετρά και τον κ. Στουρνάρα στους «πρωθυπουργούς». Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με όλους τους σημαντικούς παίκτες της ευρωζώνης και εξομαλύνει τις σχέσεις του μαζί τους, ανεξαρτήτως των υψηλών τόνων που διατηρεί στο εσωτερικό. Παράλληλα επεξεργάζεται το κυβερνητικό του πρόγραμμα και τις παρεμβάσεις του (σχέδια νόμου, κ.ά.) στη Βουλή. Ωστόσο, στελέχη που βρίσκονται κοντά στον κ. Αλ. Τσίπρα δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τις εξελίξεις. «Αν ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για τη δραχμή, ενδεχομένως να μην μπορέσουμε ούτε εμείς να συγκρατήσουμε το ξέσπασμα του κόσμου» παρατηρούν.

Πηγή: www.tovima.gr

Δημοσιεύτηκε στις 12/08/2012