Ελλάδα - Το κόστος της απουσίας σχεδίου

Tης Τασούλας Kαραϊσκάκη

Δεν είναι εύκολο να υπαινιχθεί κάποιος μια αλλαγή στη χρήση τους δίχως να προκαλέσει σχόλια που μπορεί να λάβουν και τη μορφή της κατηγορίας για εθνική μειοδοσία. Βραχονησίδες, λέξη με ευαίσθητο και συνάμα βαρύ φορτίο. Ξυπνούν, πέρα από τον κατοπτρισμό ενός ερημικού παραδείσου, τη μνήμη του φόβου να χαρακτηριστούν, όπως πολλάκις από τη γείτονα Τουρκία, terra nullius, γη αδέσποτη, διεκδικούμενη, με αδιευκρίνιστο καθεστώς (κάτι παράλογο, με τουλάχιστον 2.000 χρόνια χαρτογραφημένης Ιστορίας), του φόβου να περάσουν στην κτήση εχθρών ή ατόμων που θα τις εκμεταλλευτούν αχαλίνωτα... Ετσι, άκρως δηκτικά ήταν τα σχόλια στη δήλωση του κ. Σαμαρά στη «Μοντ» για την πιθανότητα αξιοποίησης των βραχονησίδων μας («στην περίπτωση που δεν τίθεται πρόβλημα εθνικής ασφάλειας, μπορούν να έχουν μία εμπορική εκμετάλλευση»). Τόσο που χρειάστηκε επεξήγηση από πλευράς Ν.Δ. («Δεν τίθεται επ’ ουδενί θέμα πώλησης, θα μπορούσε να υπάρξει αξιοποίηση ακατοίκητων βραχονησίδων για ιχθυοκαλλιέργεια, ηλιακά πάρκα, αιολικά πάρκα, μονάδες αφαλάτωσης, τουριστική αξιοποίηση».) Οταν ήδη από πέρυσι η ΡΑΕ έχει δώσει άδεια εγκατάστασης ανεμογεννητριών σε 12 βραχονησίδες (τρεις ομάδες τους, σε Ανάφη, Αστυπάλαια, Κάρπαθο), ισχύος 340 MW. Ή όταν, αντίθετα, αποσύρθηκε από πολυνομοσχέδιο του υπ. Υποδομών τον περασμένο Μάρτιο άρθρο που προέβλεπε τη δημιουργία μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων και τουριστικής κατοικίας προς πώληση σε ακατοίκητα νησιά ή βραχονησίδες. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχει το ελληνικό κράτος μια σταθερή πολιτική σε σχέση με το ευαίσθητο αυτό κομμάτι της νησιωτικής Ελλάδας (η χώρα μας εκτιμάται ότι διαθέτει 6.000 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες· από αυτά μόνο 127 κατοικούνται και μόνο 79 έχουν πληθυσμό άνω των 100 κατοίκων). Δεν υπάρχει σχέδιο, πλαίσιο. Το 2000, εγκύκλιος του υπουργείου Γεωργίας όριζε ότι «όλα τα νησιά μέχρι 10.000 στρέμματα θα πρέπει να κηρυχθούν καταφύγια άγριας ζωής εξ ολοκλήρου», κρίνοντας ότι αποτελούν εξαιρετικώς ευαίσθητα οικοσυστήματα που δεν ανέχονται την ανθρώπινη παρουσία και αν αποσταθεροποιηθούν επέρχεται η καταστροφή τους. Το 2002 το υπουργείο Αιγαίου απαγόρευσε οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα σε 185 νησίδες και βραχονησίδες (στη βάση δεδομένων της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Ναυτικού αναφέρονται 1.552 βραχονησίδες, από τις οποίες έχουν χαρτογραφηθεί οι 717). Παλαιότερα, το 1994, το υπουργείο Αμυνας είχε προωθήσει πρόγραμμα εποικισμού βραχονησίδων σε Α. Αιγαίο και Δωδεκάνησα (λιμενίσκοι, παρεκκλήσι, σημαία, δέντρα, ζώα, πουλιά, επισκευές φυλακίων, ίσως και ανέγερση κατοικίας για κάποιον ηρωικό ερημίτη), ώστε να δημιουργηθεί «ένα μοναδικό οικοσύστημα» - και να οχυρωθούν κυριαρχικά δικαιώματα... Το σχέδιο μπήκε σε εφαρμογή, έγιναν αρκετές παρεμβάσεις, αλλά εγκαταλείφθηκε δύο χρόνια αργότερα. Εκτοτε για τα ανεμοδαρμένα σιωπηλά κομμάτια ξηράς έχει κατατεθεί πλήθος προτάσεων: από εκείνην για υπερπολυτελές καζίνο έως μια άλλη για οργανωμένη χωματερή. Η έλλειψη σχεδίου σταματάει τη συσσώρευση εσωτερικών δυνάμεων, μετουσιώνει τη δημιουργική πράξη σε «αρπαχτή». Δίνει στην παρθένα πρώτη ύλη μια τυχάρπαστη μορφή, στοιχειοθετώντας ένα σύμπλεγμα υπερβολών και σφαλμάτων. Πηγή: Η Καθημερινή Δημοσιεύτηκε στις 27/08/2012