Κόντρα στον φασισμό

Εγχειρίδια εναντίον χαντζάρας

Κώστας Γεωργουσόπουλος

Σύννεφα πολλά συνάζονται στον εθνικό μας ορίζοντα. Και δεν είναι μόνο τα πυκνά σύννεφα της οικονομικής καταιγίδας. Τα πλέον ζοφερά κρέμονται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τη νεολαία μας που χωρίς πυξίδα και χωρίς χάρτη πελαγοδρομεί. Υπάρχει μεγάλο έλλειμμα Παιδείας. Τόσα χρόνια σ' αυτή τη γωνιά σχεδόν ουρλιάζω, με την τραυματική εμπειρία των σαράντα χρόνων εκπαιδευτικής λειτουργίας σ' ευρύ φάσμα της εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων, πως η εκπαίδευση ανθρώπων εδώ και περίπου τριάντα χρόνια με τη σφραγίδα της Πολιτείας βούλιαξε στα ρηχά. Οταν η καλλιέργεια ψυχών έγινε πασάλειμμα, κι αυτό μισερό, επαγγελματικής ειδίκευσης. Και το εξετασιοκεντρικό σύστημα εξετάσεων με τη λογική και την οργάνωση της παραγωγής προϊόντων εν σειρά, δίκην τούβλων ή καρμπιρατέρ, δημιουργούσε πτυχιούχους άνεργους και ακαλλιέργητους. Πρόσφατα διάβαζα τη συνέντευξη αξιόλογου νέου συνθέτη που νοσταλγούσε την εποχή, όχι μακριά από τη σημερινή, που η νεολαία γέμιζε στάδια για να ακούσει μελοποιημένο Ρίτσο, Σεφέρη, Ελύτη, Αναγνωστάκη, Βάρναλη αλλά και τους μικρούς μας λυρικούς Χατζόπουλο, Βιζυηνό, Μυρτιώτισσα. Και τώρα η νεολαία παραπαίει απροσανατόλιστη ανάμεσα στις ρητορείες του λαϊκισμού, τις καφετέριες της χαύνωσης και την υποκουλτούρα της μουσικής, των γκραφίτι και των μπεστ σέλερ.

Και γίνεται βέβαια βορά των ακραίων πιράνχας του πολιτικού βολονταρισμού. Διοχετεύει τις ορμές της στα προϊόντα της αγοράς του σεξ και στις τάχα μου ακτιβιστικές δράσεις καταστροφής. Μουντζουρώνει μνημεία γλυπτικής, παστρικούς ασβεστωμένους τοίχους, ξηλώνει πεζοδρόμια, δέρνει καθηγητές με αντίθετη άποψη, κυνηγάει πένητες και εξόριστους από αυταρχικά καθεστώτα μετανάστες και πρόσφυγες.

Προσωπικά, πιο πολύ από τον διάχυτο αλλά διακριτό χύδην φασισμό, τρέμω τον οικόσιτο ναζισμό, αυτόν που καλλιεργείται σε κλειστούς χώρους, πανεπιστημιακές αίθουσες, σεμινάρια, γιάφκες γελοίας μουσικής, βίαιης ρυθμομανίας, αλλά κυρίως τον κυριολεκτικά οικοδίαιτο φασισμό που φυτρώνει και καρποφορεί μέσα στις οικογένειες. Ανεργία αλλά και υπεραπασχόληση για να βγει το μηνιάτικο των γονέων, σχολείο - αποθήκη κρεάτων και φορμόλη πτωματικής γνώσης, όλα αυτά τροφοδοτούν τη νέα μόδα του ρατσιστικού εθνικιστικού σαδομαζοχιστικού ιδεολογήματος που φορεί τη στολή του πατριωτισμού, της φιλανθρωπίας και της σεμνοτυφίας.

Από την ταπεινή αυτή στήλη κάνω έκκληση, έσχατη και απελπισμένη, προς την επίσημη πολιτεία. Οσο ακόμη υπάρχει ο εκδοτικός οργανισμός που εγκρίνει και προωθεί τα σχολικά εγχειρίδια, να τυπωθεί ένας πολυσέλιδος τόμος με ανθολογία κειμένων, ελληνικών και ήδη μεταφρασμένων στα ελληνικά, που εξιστορούν την τραυματική εμπειρία των ευρωπαϊκών λαών από τη ναζιστική λαίλαπα και τη φασιστική φάρσα.

Να μπουν σε κάθε σχολείο και στη σάκα κάθε έλληνα και αλλοδαπού μαθητή το «Μαουτχάουζεν» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, ο «Χειμώνας του '41» του Δημήτρη Ψαθά, το έξοχο ημερολόγιο του μουσικολόγου Μίνωος Δούνια, το μονόπρακτο του Βενέζη «Μπλοκ C», η λαϊκή τραγωδία του Βασίλη Ρώτα και σε ένθετο τα χαρακτικά από την Κατοχή του Βασιλείου, του Τάσσου και της Βάσως Κατράκη. Σε ειδικό φάκελο, η «Κατοχή» των Βίρβου - Λεοντή με τον Καζαντζίδη, το «Μαουτχάουζεν» των Καμπανέλλη - Θεοδωράκη και σε DVD το έξοχο φιλμ από το ολοκαύτωμα της Κοκκινιάς «Μπλόκο» του Αδωνη Κύρου.

Ο τόμος και τα ένθετα να αποτελέσουν μαζί με πιθανό συμπλήρωμα από ξένα ανάλογα κείμενα (γιατί όχι και από τον ισπανικό εμφύλιο και τις κτηνωδίες του Φράνκο) ελεύθερο ανάγνωσμα και κάθε έτος το υπουργείο Πολιτισμού να βραβεύει δημόσια εργασίες, διηγήματα, ποιήματα, δοκίμια, πίνακες, ακόμη και θεατρικές παραστάσεις, προϊόντα μελέτης των μαθητών της επικράτειας.

Και την ημέρα της απονομής, ημέρα της ελληνικής αντιφασιστικής δράσης (γιατί όχι τη 17η Νοεμβρίου), το κρατικό κανάλι μαζί με τη βράβευση των καλύτερων εργασιών να προβάλλει ντοκιμαντέρ ευρωπαϊκά από την τερατωδία των ποικιλώνυμων φασισμών. Παράλληλα, σπουδαίοι έλληνες ηθοποιοί να διαβάζουν αποσπάσματα από χρονικά της Κατοχής και έξοχα ποιήματα των Σεφέρη, Ελύτη, Αναγνωστάκη, Ρίτσου, Κατσαρού, Λειβαδίτη, Εμπειρίκου («Ο δρόμος»!), Σαχτούρη. Και ολόκληρο το «Χαϊδάρι» του Θέμου Κορνάρου για να μάθουν επιτέλους οι νέοι Ελληνες πως πνευματικός του πρόδρομος ήταν ο Ναπολέων Σουκατζίδης!