Ρωγμές για τη Συμμαχία στο μέτωπο της Λιβύης

Εκκληση από την Ιταλία για προσωρινή διακοπή των νατοϊκών βομβαρδισμών The New York Times, Ασ. Πρες, AFP Νέα ρήγματα μεταξύ των νατοϊκών συμμάχων που έχουν αναλάβει την αεροπορική εκστρατεία κατά του καθεστώτος Καντάφι στη Λιβύη προέκυψαν στα μέσα της εβδομάδας, όταν η Ιταλία απηύθυνε έκκληση για προσωρινή διακοπή των βομβαρδισμών προκειμένου να καταστεί δυνατή η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους. Την ίδια στιγμή, στην Ουάσιγκτον τα μέλη του Κογκρέσου εμφανίζονταν αποφασισμένα να ψηφίσουν υπέρ του περιορισμού του ρόλου των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ στη Λιβύη, και στη Βρετανία ο πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον, γινόταν αποδέκτης της δυσαρέσκειας των δικών του στρατηγών για τις δυσκολίες στη διεξαγωγή δύο ταυτόχρονων πολέμων στη Βόρεια Αφρική και στο Αφγανιστάν. Οι εξελίξεις αυτές αναδεικνύουν τον βαθμό στον οποίο ο δαπανηρός και πολιτικά αμφιλεγόμενος πόλεμος στη Λιβύη απειλεί σήμερα τη συνοχή της βορειοατλαντικής συμμαχίας Ο κ. Κάμερον, βέβαια, έσπευσε να καταστήσει σαφές το πρωί της Πέμπτης ότι δεν τίθεται ζήτημα διακοπής της αεροπορικής εκστρατείας. Εντούτοις, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών, Φράνκο Φρατίνι, εξέφρασε εκ νέου τον προβληματισμό του όσον αφορά τον τρόπο διεξαγωγής των βομβαρδισμών, ενώ αμφισβήτησε, εμμέσως πλην σαφώς, την αποτελεσματικότητά τους. «Πρέπει να ζητήσουμε από το ΝΑΤΟ λεπτομερείς αναφορές σχετικά με τα αποτελέσματα των στρατιωτικών επιχειρήσεων, αλλά και για τα τραγικά λάθη που οδήγησαν σε απώλειες μεταξύ των Λίβυων αμάχων», δήλωσε ο Φρατίνι, ο οποίος ζήτησε την προσωρινή διακοπή των βομβαρδισμών για ανθρωπιστικούς λόγους. Παράλληλα, ο επικεφαλής της Λίγκας του Βορρά και πολιτικός σύμμαχος του Ιταλού πρωθυπουργού, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, Ουμπέρτο Μπόσι, έχει ήδη απαιτήσει την απόσυρση της χώρας από τη νατοϊκή δύναμη που έχει αναλάβει την εκστρατεία στη Βόρεια Αφρική. Δεκάδες απώλειεςΤο ΝΑΤΟ, από την πλευρά του, αναγνωρίζει ότι προκλήθηκαν απώλειες μεταξύ των αμάχων κατά τη διάρκεια πρόσφατης επιδρομής στην Τρίπολη. Η λιβυκή κυβέρνηση, εντούτοις, υποστηρίζει ότι ένας ακόμα βομβαρδισμός προκάλεσε δεκάδες ακόμα απώλειες μεταξύ των αμάχων την περασμένη Κυριακή. Οι βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν και αυτή την εβδομάδα με τους στόχους της βορειοατλαντικής συμμαχίας να μη γίνονται γνωστοί. Οι αεροπορικές επιχειρήσεις κατά του καθεστώτος Καντάφι είχαν εξ αρχής διχάσει το ΝΑΤΟ -η Γερμανία είχε αρνηθεί να συμμετάσχει και η Ιταλία αναμείχθηκε με σημαντική καθυστέρηση- αλλά σήμερα διχάζουν ακόμα και τα κράτη-μέλη που συμμετέχουν στην εκστρατεία κατά του συνταγματάρχη Καντάφι. Την Πέμπτη, μάλιστα, το γραφείο Τύπου του Βρετανού πρωθυπουργού κατέστησε ξεκάθαρο ότι το Λονδίνο απορρίπτει το αίτημα της Ιταλίας για προσωρινή διακοπή των βομβαρδισμών. Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, ο γερουσιαστής Τζον Μακέιν των Ρεπουμπλικανών και ο συνάδελφός του Τζον Κέρι των Δημοκρατικών τάσσονται ανοικτά υπέρ της επιθετικής δράσης των ΗΠΑ στη Λιβύη, τη στιγμή που άλλοι καταθέτουν προτάσεις για να περιορίσουν ή ακόμα και να τερματίσουν τη συμμετοχή του αμερικανικού στρατού στον πόλεμο. Στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι Ρεπουμπλικανοί προωθούσαν το βράδυ της Πέμπτης δύο προτάσεις με στόχο να δέσουν τα χέρια του προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα. Η πρώτη πρόταση θα ανάβει το πράσινο φως για τη συνέχιση της αμερικανικής συμμετοχής στην εκστρατεία κατά του Καντάφι υπό τον όρο ότι ο πρόεδρος Ομπάμα δεν θα μπορεί να εξουσιοδοτήσει την εμπλοκή χερσαίων δυνάμεων. Δεν συνιστά «εχθροπραξία»Η δεύτερη πρόταση, ωστόσο, εφόσον βέβαια ψηφιστεί, θα υποχρεώσει την κυβέρνηση να διακόψει κάθε επίθεση από επανδρωμένα και μη αμερικανικά αεροσκάφη, περιορίζοντας τον αμερικανικό στρατό σε ρόλο υποστήριξης, δηλαδή συμμετοχή μόνο σε επιχειρήσεις αναζήτησης και διάσωσης, εναέριου ανεφοδιασμού και παροχής πληροφοριών. Η δεύτερη πρόταση, ουσιαστικά, αμφισβητεί την αμφιλεγόμενη επιχειρηματολογία του προέδρου Ομπάμα ότι η δραστηριότητα του αμερικανικού στρατού στη Λιβύη δεν συνιστά «εχθροπραξία» και άρα η κυβέρνηση δεν περιορίζεται από τον νόμο περί εξουσιών πολέμου. Επισημαίνεται ότι βάσει του νόμου του 1973, ο πρόεδρος των ΗΠΑ οφείλει να τερματίζει τη συμμετοχή του στρατού σε εχθροπραξίες εξήντα ημέρες από την ενημέρωση του Κογκρέσου ότι υπάρχει εμπλοκή, εκτός κι αν βουλευτές και γερουσιαστές ψηφίσουν υπέρ της συνέχισης της αποστολής. Αυτή η ημερομηνία πέρασε, θεωρητικά τουλάχιστον, στις 20 Μαΐου. Ο Λευκός Οίκος, ωστόσο, ενημέρωσε προ δεκαημέρου το Κογκρέσο ότι οι ενέργειες του στρατού στη Λιβύη δεν συνιστούν εμπλοκή σε εχθροπραξίες και άρα η παραπάνω ημερομηνία δεν τον αφορά. Η στάση του προέδρου Ομπάμα δεν έχει, φυσικά, πείσει την πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών μελών του Κογκρέσου. «Δεν επιθυμούμε να προκαλέσουμε πρόβλημα στο ΝΑΤΟ, αλλά το Κογκρέσο οφείλει να βεβαιωθεί ότι ο Λευκός Οίκος δεν αγνοεί τις υποχρεώσεις του απέναντι στον αμερικανικό λαό και τους νόμους», σχολίασε ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Τζον Μπένερ. Περισσότεροι από 90 πύραυλοι εξαπολύθηκαν από αμερικανικά επανδρωμένα και μη αεροσκάφη εναντίον στόχων στη Λιβύη από τις αρχές Απριλίου. Η κυβέρνηση Ομπάμα, όμως, επιμένει ότι ο στρατός δεν έχει «αναμειχθεί» σε εχθροπραξίες, στηριζόμενος στο νομικό επιχείρημα ότι οι Λίβυοι δεν είναι σε θέση να ανταλλάξουν πυρά με τα αμερικανικά μαχητικά. Το Πεκίνο συνομιλεί με τους αντάρτεςΣε μια ασυνήθιστη κίνηση, η οποία μπορεί να θεωρηθεί κακός οιωνός για τον συνταγματάρχη Καντάφι, η κινεζική κυβέρνηση δεν δίστασε να χαρακτηρίσει τους Λίβυους αντάρτες «σημαντικούς εταίρους στον διάλογο». Την περασμένη Τρίτη, ο ηγέτης των ανταρτών της Λιβύης, Μαχμούντ Τζιμπρίλ, συναντήθηκε στο Πεκίνο με τον υπουργό Εξωτερικών της Κίνας, Γιανγκ Τζιέχι, ο οποίος αναγνώρισε ότι το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο έχει εξελιχθεί σε «υπολογίσιμη δύναμη». Η τοποθέτηση του Πεκίνου προκάλεσε ερωτήματα δεδομένου ότι η Κίνα παραδοσιακά αποφεύγει να παρεμβαίνει σε εσωτερικές διενέξεις άλλων κρατών, πόσω μάλλον να στηρίζει αντιπολιτευτικές ομάδες. Παρά ταύτα, ο εκπρόσωπος Τύπου των κινεζικών ένοπλων δυνάμεων, Χονγκ Λέι, έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι το Πεκίνο βρίσκεται σε επαφή και με τις δύο πλευρές. «Τονίζουμε και στους μεν και στους δε ότι πρέπει να βάλουν ένα τέλος στην ένοπλη διαμάχη προς όφελος της προώθησης των συμφερόντων του λαού», δήλωσε ο κ. Χονγκ. Ερωτηθείς αν η Κίνα παρακάμπτει την πάγια πολιτική της προκειμένου να εξασφαλίσει ότι σε κάθε περίπτωση θα έχει πρόσβαση στο λιβυκό πετρέλαιο, ο ίδιος απάντησε αρνητικά. «Επιμένουμε ότι ο λαός της Λιβύης είναι εκείνος που πρέπει να αποφασίσει, και η Κίνα θα σεβαστεί την επιλογή του».