ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΕΠΑΦΗ

Το ιστολόγιο Πενταλιά πήρε το όνομα
από το όμορφο και ομώνυμο χωριό της Κύπρου.
Για την επικοινωνία μαζί μας
είναι στη διάθεσή σας το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο:
pentalia74@gmail.com

lundi 6 août 2012

Μόνο η δράση των πολιτών θα φέρει την αλλαγή


Ο Κάρνε Ρος, πρώην ανώτατος διπλωμάτης, συγγραφέας,
μιλά στον «Φ» για το παγκόσμιο γίγνεσθαι  
 

Φωτογραφία

Της Ξένιας Τούρκη
Οι σύγχρονες κοινωνίες μοιάζουν με καζάνι που βράζει. Κλιματική αλλαγή, τρομοκρατία, οικονομική κρίση, ανεργία, πόλεμοι σε μέρη που αψηφούν τις αμοιβαίες συμφωνίες ή τις λύσεις, μετανάστευση. Τα προβλήματα στον 21ο αιώνα είναι οικεία σε όλους και προσδιορίζονται ως προϊόν του νέου παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Οι κυβερνήσεις όμως και οι πολιτικοί αδυνατούν να τα λύσουν, ισχυρίζεται ο Κάρνε Ρος, πρώην ανώτατος διπλωμάτης της Βρετανίας, ο οποίος παραιτήθηκε, αφού αποκάλυψε πληροφορίες που θεωρήθηκαν απόρρητες σχετικά με τον πόλεμο στο Ιράκ. Είναι επίσης συγγραφέας του βιβλίου «Επανάσταση χωρίς ηγέτες - Πώς οι λαοί μπορούν να αλλάξουν την παγκόσμια πολιτική σκηνή στον 21ο αιώνα». Οι κυβερνήσεις, με το να ισχυρίζονται ότι ρυθμίζουν τα παγκόσμια προβλήματα, ενθαρρύνουν ακούσια τη δική μας αδράνεια και αδιαφορία, λέει.
Σε συνέντευξή του στο Φιλελεύθερο υποστηρίζει πως οι άνθρωποι σήμερα αμφισβητούν τη δυνατότητα των υφιστάμενων δομών να ρυθμίζουν αποτελεσματικά τα γεγονότα. Για να βρεθούν λύσεις, λέει, «ο καθένας από εμάς χρειάζεται να δράσει. Η επανάσταση είναι πιο απλή από όσο φανταζόμαστε. Ο πιο σημαντικός παράγοντας αλλαγής είμαστε εμείς οι ίδιοι», υποστηρίζει και είναι κατηγορηματικός τονίζοντας πως «δεν έχουμε άλλη επιλογή, αφού αν δεν δράσουμε για μας, σίγουρα θα το κάνουν άλλοι που απλά θα ανησυχούν για το δικό τους κέρδος και μόνο, αδιαφορώντας για το δικό μας. Πρέπει να αντικρίσουμε τον κόσμο όπως πραγματικά είναι και όχι όπως εμείς ή οι κυβερνήσεις μας θα εύχονταν να είναι, και να συντάξουμε ένα σχέδιο δράσης, για να αντιδράσουμε».
Η κύρια ιδέα του βιβλίου σας είναι πως εξασθενεί ολοένα και περισσότερο η δύναμη που έχουν τα κράτη. Πώς θα καταφέρουν όμως οι πολίτες να αποκτήσουν δύναμη και να αλλάξουν την πολιτική;
Το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει είναι ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί δεν είναι σε θέση, δεν μπορούν να κάνουν αυτά για τα οποία εκλέγονται. Το δεύτερο και το κυριότερο είναι να αρχίσουμε να δρούμε εμείς οι ίδιοι. Αυτή είναι η πρόταση που παρουσιάζω στο βιβλίο μου. Οι άνθρωποι να αρχίσουν να ενεργούν για να λύσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, όχι απλά να ψηφίσουν κάποιον άλλο για να τους τα λύσει.Όπως αναφέρω στο βιβλίο μου υπάρχουν τρία βήματα. Το πρώτο είναι ότι πρέπει να αναγνωρίσουμε αυτά για τα οποία νοιαζόμαστε, αυτά τα οποία μας θυμώνουν, αυτά που θέλουμε να αλλάξουμε. Το επόμενο βήμα είναι να βρούμε πως μπορούμε να δράσουμε για να λύσουμε το πρόβλημα. Άμεση δράση για την επίλυσή του προβλήματος με συγκεκριμένα μέτρα. Και το τελευταίο βήμα είναι η διαπραγμάτευση και η ανταλλαγή ιδεών με άλλους.
Βλέπουμε ότι τα τελευταία χρόνια η εξουσία μετατοπίζεται από τις κυβερνήσεις σε λίγες πανίσχυρες εταιρείες και η τάση αυτή θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Τι θα πρέπει να γίνει ώστε να μη μεταβούμε από την παντοδυναμία των κυβερνήσεων στην παντοδυναμία των εταιρειών; Πώς πρέπει να δράσουν οι απλοί άνθρωποι για να είναι μέρος του παιχνιδιού; Είναι μια δύσκολη εποχή και είναι πλέον ξεκάθαρο πως οι κυβερνήσεις δεν είναι σε θέση να ελέγχουν όσα επηρεάζουν την καθημερινότητά μας. Η εξουσία έχει μετακυλήσει σε διάφορους, όχι μόνο στις εταιρείες. Ο μόνος τρόπος για να παραμείνουμε στο παιχνίδι είναι η απευθείας δράση. Να απαιτήσουμε να παίρνουμε αποφάσεις για τους εαυτούς μας σε τοπικό επίπεδο, για παράδειγμα για τα σχολεία στα οποία φοιτούν τα παιδιά μας, τα νοσοκομεία, ακόμη και στο χώρο εργασίας. Μπορούμε να συστήσουμε επιτροπές με τις οποίες θα παίρνουμε αποφάσεις, αντί να αφήνουμε τους άλλους να τις παίρνουν για μας. Το να συζητούμε και να αποφασίζουμε μαζί, το να απαιτούμε η φωνή μας να ακούγεται, είναι πολύ πιο δυνατό από οτιδήποτε άλλο. Απλά το να πούμε είναι και δική μας απόφαση και να δράσουμε, κρύβει πολλή δύναμη.Το να μάχεσαι εναντίον μιας εταιρείας είναι ίσως πιο περίπλοκο και πιο δύσκολο από το να πηγαίνεις κόντρα σε μια κυβέρνηση. Για παράδειγμα, στη Νέα Υόρκη αγωνίζομαστε να ιδρύσουμε μια τράπεζα, που θα είναι μέρος του κινήματος ΟccupyWall Street. Αυτή η τράπεζα θα είναι καλύτερη από αυτές που υπάρχουν. Θα είναι πιο δημοκρατική, θα λειτουργεί με διαφάνεια, θα κάνει καλύτερα από ό,τι κάνουν συνήθως οι άλλες τράπεζες. Είναι εξαιρετικά δύσκολο, βρίσκουμε συνεχώς εμπόδια μπροστά μας. Είναι δύσκολο, όμως όχι και ακατόρθωτο.
Πιστεύετε είναι εύκολο να σπάσει ο δεσμός μεταξύ πολιτικής, εξουσίας και χρήματος; Και με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει αυτό; Όχι, δεν πιστεύω πως μπορεί να σπάσει αυτή η σχέση, τουλάχιστον στη σημερινή της μορφή. Το πρόβλημα με την αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι ότι κάθε κομμάτι της μπορεί να διαφθαρεί. Τα χρήματα πάντα θα βρίσκουν τον τρόπο να φτάνουν στις τσέπες αυτών που λαμβάνουν μέρος στη λήψη αποφάσεων. Να δημιουργηθεί ένα πολιτικό σύστημα που θα περιλαμβάνει όλους, αντί να υπάρχουν ομάδες που παίρνουν αποφάσεις έναντι χρημάτων. Μοιάζει με την επιστροφή σε ένα πολιτικό σχήμα, όπως αυτό που ίσχυε στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία, όπου ο κάθε πολίτης λάμβανε μέρος στη λήψη αποφάσεων. Αυτό το σύστημα που θα μπορούσαμε να το ονομάζαμε συμμετοχική δημοκρατία ή άμεση δημοκρατία έχει εφαρμοστεί σήμερα σε μέρη όπως το Πόρτο Αλέγκρε στη Βραζιλία και αποδείχθηκε πολύ πετυχημένο. Υπάρχει λοιπόν ένας πιο λειτουργικός τρόπος αλλά απαιτεί θεμελιώδεις αλλαγές στο πολιτικό σύστημα και στη δημοκρατία.
Η αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία ήταν μια κοινωνία μικρής κλίμακας, όμως. Πώς θα λειτουργήσει η αντιπροσωπευτική δημοκρατία στις τεράστιες πόλεις που ζούμε σήμερα; Σίγουρα τα σημερινά μεγέθη αποτελούν μια μεγάλη πρόκληση. Το γεγονός όμως ότι είναι δύσκολο δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να προσπαθήσουμε. Το Πόρτο Αλέγκρε είναι μια πόλη εκατομμυρίων, και όμως δούλεψε εκεί. Δεν μπορώ να πω πώς θα δουλέψει για μια μεγαλούπολη, όμως πιστεύω πως οι άνθρωποι πρέπει να δρουν μαζί για τα προβλήματα που τους αφορούν. Η άμεση δημοκρατία σε τοπικό επίπεδο μπορεί να λειτουργήσει ώστε να αποκτήσουμε τον έλεγχο.

ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΟΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να επιβάλουν ακόμη σκληρότερες κυρώσεις στο Ιράν, προκειμένου η Τεχεράνη να βάλει τελεία στο πυρηνικό της πρόγραμμα. Είναι αρκετές οι κυρώσεις να σταματήσουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα; Δεν πιστεύω ότι οι κυρώσεις θα καταφέρουν να πείσουν το Ιράν να σταματήσει. Δεν υπάρχουν καθόλου ενδείξεις ότι οι κυρώσεις, που έχουν επιβληθεί μέχρι τώρα είχαν κάποιο αποτέλεσμα. Αντίθετα, όσο οξύνονται οι φωνές για τα πυρηνικά της Τεχεράνης, τόσο αυτή πεισμώνει και θέλει να συνεχίσει. Ο λόγος που θέλει τα πυρηνικά όπλα το Ιράν είναι για να αμυνθεί και, όσο του επιτίθενται, τόσο θέλει να τα αποκτήσει. Έχουμε εμπλακεί σε ένα φαύλο κύκλο. Για μένα η απάντηση είναι να πειστεί το Ιράν να εγκαταλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα μέσω καλόπιστων συνομιλιών. Πρέπει να πειστεί ότι δεν κινδυνεύει να του επιτεθούν, να του δοθούν αξιόπιστες εγγυήσεις για την ασφάλειά του. Αυτός είναι ο πιο αξιόπιστος τρόπος για σταματήσει το Ιράν. Αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει θέληση από πλευράς Δύσης να κάνει κάτι τέτοιο.
Άμεση δράση δεν σημαίνει Facebook
Ίσως οι άνθρωποι να έχουν αντιληφθεί πως το σύστημα δεν δουλεύει, απλά δεν πιστεύουν πως έχουν τη δύναμη να κάνουν κάτι. Αυτό είναι σωστό, οι άνθρωποι νιώθουν σήμερα πως δεν έχουν εξουσία. Είναι μια παράδοξη κατάσταση όπου οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί λένε μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά μας και εμείς τους πιστεύουμε. Ίσως επειδή είναι πιο εύκολο να παραπονιόμαστε για όσα δεν γίνονται παρά να αναλάβουμε την ευθύνη να τα κάνουμε μόνοι μας. Η μόνη λύση είναι η άμεση δράση. Έχουμε τη δύναμη. Και άμεση δράση δεν σημαίνει να διαμαρτυρόμαστε στο Facebookκαι στο Τwitter. Για να αλλάξουμε απαιτείται μια πιο ισχυρή δύναμη από το να πατούμε απλώς το πλήκτρο «like» στο Facebookή να υπογράψουμε μια διαμαρτυρία. Θα πω ότι απαιτείται άμεση δράση. Είναι ανοησία να λέμε ότι το Ίντερνετ αποτελεί πολιτική απελευθέρωση. Ο κόσμος σε όλη την Υφήλιο μπορεί να ασχολείται με ένα θέμα, να γράφει, να διαμαρτύρεται στο Ίντερνετ και στην ουσία τίποτα να μην αλλάζει. Είναι ενδιαφέρον αυτό που λέτε ότι οι άνθρωποι πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Τι μπορεί να γίνει ώστε οι άνθρωποι να γίνουν πιο υπεύθυνοι; Το κλειδί για μένα είναι ότι δεν μπορείς να περιμένεις από τους ανθρώπους να συμπεριφερθούν υπεύθυνα αν δεν τους δώσεις υπευθυνότητες. Η κοινωνία είναι έτοιμη να αναλάβει υπεύθυνα τις πράξεις της. Οι άνθρωποι συμπεριφέρονται με τον κατάλληλο τρόπο όταν τους δοθεί εξουσία. Μόνο έτσι μπορεί να σπάσει ο φαύλος κύκλος της ανευθυνότητας, επειδή έτσι θα φανεί ότι υπάρχει εμπιστοσύνη. Η αλλαγή μπορεί να έρθει σταδιακά, βήμα με βήμα. Όταν οι άνθρωποι γίνουν πιο υπεύθυνοι, τότε τα πράγματα θα αλλάξουν.
Να σηκωθούμε από τον καναπέ
Επομένως, λέτε πως οι άνθρωποι πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους και να αναλαμβάνουν τις ευθύνες των εαυτών τους και των συμπολιτών τους. Ωστόσο, πώς θα ενθαρρυνθούν να δράσουν; Έχετε κάποιες ιδέες πώς θα καταπολεμηθεί η πολιτική και κοινωνική απάθεια; Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Πιστεύω πως οι άνθρωποι είναι πολιτικά απαθείς γιατί είναι ενοχλημένοι και θυμωμένοι με το υπάρχον σύστημα και αυτό είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει στις περισσότερες χώρες. Αυτό είναι το μισό βήμα για να νικηθεί η απάθεια. Το άλλο μισό είναι να σηκωθούμε από τους καναπέδες και να δράσουμε. Ο μόνος τρόπος για να κινηθεί ο κυνισμός είναι να αρχίσουμε να κάνουμε πράγματα. Δεν μπορούμε πλέον να λέμε οι πολιτικοί μας δεν κάνουν τίποτα, αλλά την ίδια στιγμή, ούτε και εμείς να κάνουμε κάτι. Έχουμε ευθύνη να κινηθούμε, να λύσουμε τα προβλήματά μας. Εδώ και γενιές μας λένε ότι οι πολιτικοί μπορούν να μας βοηθήσουν, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Ας το ξεκαθαρίσουμε. Οι κυβερνήσεις, οι πολιτικοί, τα κόμματα, είναι ανίκανοι να δώσουν λύσεις. Για παράδειγμα, στην Αμερική ακούμε τον Μπαράκ Ομπάμα και το Μιτ Ρόμνεϊ να μιλούν για την οικονομία και να προτείνουν λύσεις, αλλά δεν χρειάζεται να είναι κάποιος οικονομολόγος για να καταλάβει πως κανένας από τους δυο δεν έχει τη δύναμη να επηρεάσει στα αλήθεια την οικονομία της Αμερικής. Οι πολίτες το ξέρουν αυτό, και ότι οι πολιτικοί δεν μπορούν. Απλά όλοι προσποιούνται πως το σύστημα δουλεύει.


Πηγή: Ο Φιλελεύθερος
Δημοσιεύτηκε στις 05/08/2012

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire