Το καλοκαίρι η κρίση έγινε μπεστ σέλερ

ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ 3 ΜΕΓΑΛΩΝ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΩΝ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΟΥΝ ΣΤΗΝ «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» ΤΙΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΩΝ ΤΗ ΘΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

 

Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ

Με λίγες ή πολλές μέρες διακοπών, σε παραθεριστικά κέντρα, σε πατρογονικά ή σπίτια συγγενών, το καλοκαίρι τουλάχιστον ημερολογιακά έχει αρχίσει να μετράει αντίστροφα. Ακόμη δεν έχει ακουστεί η «προσταγή» «Κεφάλια μέσα!».

Οι Ελληνες αναγνώστες στράφηκαν παραδοσιακά στη λογοτεχνία, ενώ ιδιαίτερη αύξηση σημείωσαν οι εκδόσεις με θέμα την οικονομική κρίση. Ομως, την περιμένουμε με κομμένη ανάσα, γι' αυτό προσπαθούμε να μη σκεφτόμαστε τον πρώιμο χειμώνα ως μεταφορά και ως κυριολεξία οικονομικής δυσπραγίας. Το φθινόπωρο, όταν υποχωρεί η ζέστη και τα πρώτα σύννεφα έρχονται με την ευχή για μια ανακουφιστική βροχούλα, προϋποθέτει στοχασμούς, έστω και με την ταχύτητα του φευγαλέου.

Οι περισσότεροι επιστρέφετε με αναμνήσεις ξεχασμένες αξέχαστες: φαγητά, πιοτά, παρέες, γέλια, κλάματα, μαλώματα, συμφιλιώσεις. Για όλα αυτά θα συζητάτε σαν όνειρο που πάει και πέρασε, ενώ πριν από λίγες μέρες τα «έπιανες», τώρα είναι «άπιαστα». Σε κάποιες ώρες - ρωγμές στο «σταμνί» της δροσερής θερινής νωχέλειας κατρακυλούσαν σταγόνες από μελάνι. Δεν απορήσατε πού βρέθηκαν, αφού όλο και κάποιο βιβλίο είχατε χώσει σε τσάντα, σακίδιο, βαλίτσα. Παρά την οικονομική κρίση, που πλέον ακούγεται με τη μουσική υπόκρουση τυμπάνων πολέμου, το βιβλιοπωλείο δεν το αντιμετωπίσατε ως είδος πολυτελείας. Τα παραπάνω ρούχα, τις ταβέρνες, τα μπαράκια ίσως να κόψατε, όχι, όμως, το αγαθό βιβλίο.
Καθόλου παράξενο, θα λέγαμε αυτονόητα αναμενόμενη η αντίδρασή σας. Μ' ένα βιβλίο και ξεχαστήκατε και ξεφύγατε και χαρήκατε, και κλάψατε και στοχαστήκατε. Εμείς επισκεφτήκαμε τα βιβλιοπωλεία, ενώ ακόμη το κυματάκι σάς γαργαλούσε την πατούσα και ο ήλιος ζωγράφιζε τις φωτοσκιάσεις του, στο πρόσωπό σας. Μιλήσαμε με τους υπεύθυνους τριών μεγάλων αλυσίδων βιβλιοπωλείων και μάθαμε πώς αντιδράσατε στις αγορές με «δαγκωμένο» πορτοφόλι, ποια ήταν η ηλικία σας, ποιες κατηγορίες βιβλίων επιλέξατε και στο τέλος, πώς εσείς καταρτήσατε τις λίστες των μπεστ σέλερ.
Τα ερωτήματα
Θέσαμε τέσσερις ερωτήσεις: α) Τι άλλαξε στη θερινή κίνηση του βιβλίου σε σχέση με το 2010; β) Ποιος ήταν ο μέσος όρος ηλικίας τών πελατών; γ) Πόσα ευρώ κόστισε το «καλάθι» του κάθε αγοραστή; δ)Πώς εκφράστηκε η προτίμησή σας σε σε θέματα και τίτλους βιβλίων;
Γιώργος Σιδέρης (υπεύθυνος γραφείου Τύπου του «Ελευθερουδάκη»):
* Από την αρχή του χρόνου η κίνηση ήταν μειωμένη κατά 15% σε σχέση με πέρσι. Η μείωση αυτή «χτύπησε» περισσότερο τα μυθιστορήματα. Ωστόσο, ο Αύγουστος ήταν υψηλότερος, καθώς αυξήθηκαν οι τουρίστες, οι οποίοι επισκέπτονται παραδοσιακά τον «Ελευθερουδάκη», λόγω του μεγάλου όγκου ξενόγλωσσων τίτλων. Η κίνηση τον Αύγουστο λοιπόν υπήρξε αισθητά αυξημένη, με τους ξένους επισκέπτες να προτιμούν ταξιδιωτικούς οδηγούς για την Ελλάδα, λογοτεχνία και κυρίως μεταφρασμένη ελληνική λογοτεχνία.
* Ο μέσος όρος ηλικίας των πελατών μας είναι 40 έως 45 χρόνων. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, με τη συνεχή ενημέρωση του βιβλιοπωλείου μας σε τίτλους σχετικούς με το fantasy, το crime fiction και κυρίως τα graphic novels, έγινε ένα μεγάλο άνοιγμα και στις μικρότερες ηλικίες.
* Ο μέσος όρος χρημάτων που ξοδεύονται από τους πελάτες μας για αγορές είναι τα 30 ευρώ. Βέβαια, στα καταστήματα του «Ελευθερουδάκη» στο Golden Hall, την Κηφισιά και τη Μύκονο ο μέσος όρος μπορεί να φτάσει έως και τα 50 ευρώ, δεδομένου πως οι αναγνώστες των περιοχών αυτών έχουν μεγαλύτερη οικονομική άνεση και προτιμούν συχνά coffee table books.
* Θεματικά προτιμήθηκαν κυρίως τα δοκίμια σχετικά με την οικονομική κρίση, τα βιβλία Ιστορίας, τα ιστορικά μυθιστορήματα και τα βιβλία μαγειρικής. Ο κόσμος έχει την ανάγκη να δώσει απαντήσεις στο κεντρικό ερώτημα «Πώς φτάσαμε έως εδώ;», αλλά και να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με την πολιτική και τους πολιτικούς, γιατί είναι βαθύτατα απογοητευμένος και θυμωμένος. Στην ανοδική πορεία των βιβλίων μαγειρικής νομίζω πως βοήθησαν τα τηλεοπτικά reality που κίνησαν το ενδιαφέρον μεγάλης μερίδας του αναγνωστικού κοινού να ασχοληθεί με περισσότερο μεράκι και κέφι με τη μαγειρική.
Βασίλης Χατζηιακώβου (διευθυντής βιβλιοπωλείου τού «Ιανού» Αθήνας):
* Με οικονομικούς όρους είμαστε στα ίδια επίπεδα με πέρσι, αν και παρουσιάστηκε μια μικρή αύξηση στην επισκεψιμότητα του βιβλιοπωλείου μας. Γιατί διαπιστώνεται αυτή η αντίφαση; Καθώς οι εκδότες έχουν ρίξει τις τιμές, οι υποψήφιοι αγοραστές καταφεύγουν στη λύση των προσφορών, που δεν σημαίνει κατ' ανάγκην «κακά» βιβλία. Ετσι, με τα ίδια χρήματα με πέρσι αγοράζουν τουλάχιστον τον ίδιο αριθμό βιβλίων.
* Ο μέσος όρος ηλικίας κυμαίνεται μεταξύ 30-35 ετών, με τους «ώριμους» και τις «ώριμες» να είναι οι προνομιακοί αγοραστές του «δύσκολου» βιβλίου, του επιστημονικού και του δοκιμιακού.
* Ο κάθε πελάτης μας έβγαλε από την τσέπη περί τα 35 ευρώ για τις φετινές θερινές αγορές του.
* Παραδοσιακά, η λογοτεχνία πρυτανεύει στις επιλογές των αναγνωστών μας. Ομως, παρουσιάστηκε υψηλή, αν και αναμενόμενη, κίνηση σε βιβλία τα οποία ερμηνεύουν την κρίση. Η ψυχολογία και η ψυχανάλυση δεν υστέρησαν, αφού κι αυτές υπακούουν στα συμφραζόμενα της εποχής μας. Αλλά προτιμήθηκαν τα επιστημονικά βιβλία της κατηγορίας και όχι η παραψυχολογία, που κυριαρχούσε τα προηγούμενα χρόνια.
Βασίλης Βασιλείου (εμπορικός διευθυντής βιβλίου τού «Public»):
* Η αγορά αυτή τη στιγμή κινείται πτωτικά. Αντιθέτως όμως στα «Public» υπάρχει αύξηση στις πωλήσεις του βιβλίου, απόρροια της πληρότητας τίτλων, αλλά και των πολύ καλών προσφορών που έχουμε. Στα θετικά αποτελέσματα της φετινής χρονιάς θεωρούμε ότι συνέβαλε σημαντικά και η εκστρατεία «Κάποιο βιβλίο μιλάει για σένα, το έχεις διαβάσει;» του ΕΚΕΒΙ. Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, οι δράσεις που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα της εκστρατείας κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν την προσοχή του κοινού και να τη στρέψουν προς το βιβλίο. Εκτιμούμε ότι σε βάθος χρόνου η συγκεκριμένη πρωτοβουλία θα βοηθήσει συνολικά την αγορά του βιβλίου.
* Κατά μέσον όρο είναι άτομα ηλικίας από 25-45 ετών. Αυτός όμως ποικίλλει από τμήμα σε τμήμα. Π.χ. στα κόμικς το κοινό είναι μικρότερο σε ηλικία, ενώ στο τμήμα Ιστορίας το κοινό είναι μεγαλύτερο ηλικιακά.
* Οι Ελληνες δεν έχουμε ακόμα εντάξει το βιβλίο στις συνήθειές μας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΕΚΕΒΙ, 6 στους 10 Ελληνες δεν διαβάζουν. Η διαπίστωση αυτή, σε συνδυασμό με τη δυναμική πορεία του τμήματος βιβλίου των καταστημάτων «Public», αποτέλεσαν άλλωστε το κίνητρο για την υλοποίηση της εκστρατείας για τη φιλαναγνωσία που σας προανέφερα. Στόχος της εκστρατείας είναι να προτείνει το βιβλίο ως ένα μέσο ψυχαγωγίας που αφορά όλους ανεξαιρέτως κι έχει θέση στην καθημερινότητά μας. Με την κίνηση αυτή φιλοδοξούμε ότι θα τονώσουμε το ενδιαφέρον των αναγνωστών για το βιβλίο και, γιατί όχι, θα συμβάλουμε μακροπρόθεσμα στην αύξηση του μέσου όρου των βιβλίων που διαβάζουμε. Οι αγορές βιβλίων κατά πελάτη κυμαίνονται από 1 έως 4 τεμάχια. Ο μέσος όρος των χρημάτων που ξοδεύει ένας πελάτης κυμαίνεται μεταξύ 12-20 ευρώ.
* Οι καταναλωτές προτιμούν κυρίως την πεζογραφία. Τον τελευταίο, όμως, χρόνο τα δοκίμια και κυρίως αυτά που ασχολούνται με την οικονομική κρίση έχουν ιδιαίτερα μεγάλη ζήτηση.
Οι εμπορικότεροι τίτλοι
ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ
1. Τζένιφερ Ντόνελι «Το άγριο τριαντάφυλλο» («Ωκεανίδα»)
2. Μαρίνα Πετροπούλου «Αδειες Κυριακές» («Λιβάνης»)
3. Γιώργος Σιδέρης «Σορτς Ιστορίες» («Λιβάνης»)
4. Μαρίνα Αλεξάνδρου «Το χάραμα μιας ελπίδας» («Λιβάνης»)
5. Ευαγγελία Ευσταθίου «Μετά την καταιγίδα» («Λιβάνης»)
6. Γιάννης Καλπούζος «Αγιοι και δαίμονες εις ταν Πόλιν» («Μεταίχμιο»)
7. Αλκυόνη Παπαδάκη «Τι σου είναι η αγάπη τελικά» («Καλέντης»)
8. Ναόμι Κλάιν «Το δόγμα του σοκ» («Λιβάνης»)
9. Ισίδωρος Ζουργός «Ανεμώλια» («Πατάκης»)
10. Ντόρα Γιαννακοπούλου «Πεθαίνω για σένα» («Καστανιώτης»)
ΙΑΝΟΣ
1. Ουμπέρτο Εκο «Το κοιμητήριο της Πράγας» («Ψυχογιός»)
2. Αρτούρ Σοπενάουερ «Η τέχνη τού να έχεις πάντα δίκιο» («Πατάκης»)
3. Ναπολέων Λαπαθιώτης: «Κάποτε περνούσε μία φωνή» («Ερατώ»)
4. Ζαν-Κλοντ Ιζό «Η τριλογία της Μασσαλίας» («Πόλις»)
5. Μάρω Βαμβουνάκη «Ο ερωτευμένος Πολωνός» («Ψυχογιός»)
7. Παναγιώτης Κονδύλης «Τα αίτια της παρακμής της σύγχρονης Ελλάδας» («Θεμέλιο»)
9. Μάριο Βάργκας Λιόσα «Το όνειρο του Κέλτη» («Καστανιώτης»)
10. Πολ Μοράν «Η αύρα της Σανέλ» («Αγρα»)
PUBLIC
2. Κάρλος Ρουίθ Θαφόν «Η σκιά του ανέμου» («Λιβάνης»)
3. Μάριο Βάργκας Λιόσα «Το παλιοκόριτσο» («Καστανιώτης»)
4. Καίτη Οικονόμου «Το φθινόπωρο της μάγισσας» («Ψυχογιός») και Τζένιφερ Ντόνελι «Το άγριο τριαντάφυλλο» («Ωκεανίδα»)
5. Μίριελ Μπάρμπερι «Η κομψότητα του σκαντζόχοιρου» («Σύγχρονοι Ορίζοντες»)
6. Λένα Μαντά «Χωρίς χειροκρότημα» («Ψυχογιός»)
7. Κάρλος Ρουίθ Θαφόν «Το παιχνίδι του αγγέλου» («Ψυχογιός»)
8. Μάρω Βαμβουνάκη «Ο ερωτευμένος Πολωνός» («Ψυχογιός»)
9. Τζορτζ Μάρτιν «Σύγκρουση βασιλέων» («Anubis»)
10. Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε «Ο πίνακας της Φλάνδρας» («Πατάκης»)

Πηγή: Ελευθεροτυπία
Δημοσιεύτηκε στις 23/08/2011