Ζω για το σήμερα και μόνο μια μέρα τη φορά

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Γιώργο Σαββινίδη

>Ο καλλιτέχνης Θάνος Ανεστόπουλος

βαριέται  θανάσιμα  στα εύκολα 

 

Μπορεί ο κύκλος των Διάφανων Κρίνων να έκλεισε -κάπως άκομψα είναι αλήθεια- αλλά ο Θάνος Ανεστόπουλος εξακολουθεί να ποτίζει το κρίνο της ζωτικής δημιουργικότητας με γνώσεις, ανησυχίες, ερεθίσματα. Η ελληνόφωνη ροκ σκηνή στερήθηκε ένα από τα κορυφαία συγκροτήματά της, προς μεγάλη απογοήτευση των θαυμαστών του, παρακολουθεί όμως με ενδιαφέρον την καλλιτεχνική εξέλιξη ενός σημαντικού δημιουργού, που απελευθερωμένος πλέον από τις συμβάσεις της ομάδας, πιο μοναχικός, αλλά και πιο φορτισμένος, διαγράφει σιγά- σιγά τη δική του προσωπική πορεία. Ο ιδρυτής των Διάφανων Κρίνων, στιχουργός, συνθέτης και ερμηνευτής για σχεδόν δύο δεκαετίες, έχει αλλάξει ρότα χωρίς να εγκαταλείπει όμως τις ράγες του ιδιαίτερου ύφους και τον μπούσουλα ενός προσωπικού στίγματος, όπου κύρια συστατικά είναι η επικοινωνία, η αμεσότητα, ο λυρισμός, η αυθεντικότητα, αλλά κι ένα «σκωτσέζικο ντους» συναισθημάτων. Αυτή την εβδομάδα έρχεται στην Κύπρο για μια σειρά μουσικών εμφανίσεων σε τέσσερις πόλεις, ενίοτε μόνος επί σκηνής κι ενίοτε με το σχήμα Λωποδύτες. Με την ευκαιρία αυτή, αποκαλύπτει και στο κυπριακό κοινό μια λιγότερο γνωστή πτυχή του ταλέντου του, την ενασχόληση με τη ζωγραφική, που οι πιο υποψιασμένοι μπορεί να εντόπισαν από τις αφίσες και τα εξώφυλλα των δίσκων των Διάφανων Κρίνων. Ο Ανεστόπουλος τον τελευταίο καιρό προβάλλει ταυτόχρονα με τις ζωντανές εμφανίσεις του εικονοποιημένα τα τραγούδια και τα ποιήματά του, έχοντας εισπράξει πολύ θετικά σχόλια, προσκαλώντας έτσι το κοινό να διαβεί μαζί του το κατώφλι του προσωπικού του σουρεαλιστικού σύμπαντος, υπό τον θεματικό τίτλο «Rememberyour mortality» (Θυμήσου τη θνητότητα). Περιγράφει και περικλείει στοχασμούς για τον θάνατο και τον έρωτα, τονίζοντας την ανάγκη και την επιθυμία για ζωή και δημιουργία μέσα σε χαλεπούς και «αφυδατωμένους» καιρούς, με τον ίδιο να απολαμβάνει περισσότερο στη δημιουργία, όπως και στον έρωτα, τη διαδικασία από το αποτέλεσμα. - Ανταποκρίνεται η ελληνική μουσική σκηνή στην τεχνολογική κοσμογονία της εποχής μας; Θα μου επιτρέψεις να μην απαντήσω ακριβώς στην ερώτηση, αλλά να αναφερθώ με λίγα λόγια σε κάποιες ρομαντικές εποχές μουσικών ακροάσεων. Από τη σόμπα αλογόνου προτιμώ το τζάκι, τη φωτιά. Αγαπώ τον αναλογικό ήχο και τα αναλογικά όργανα, τη ζεστασιά του ήχου και τη βαθιά καθαρότητα που προσφέρουν για παράδειγμα ένας λαμπάτος ενισχυτής, η ακρόαση ενός βινυλίου (όπως ήταν και οι κυκλοφορίες σε βινύλιο και τα αναλογικά όργανα των Κρίνων). Από μια άποψη όμως αποδέχομαι και νιώθω και λίγο τυχερός που βίωσα και συνεχίζω να βιώνω μια εποχή συνεχόμενων αλλαγών και ανακαλύψεων. Μεγάλωσα σε χωματόδρομο που έγινε ασφάλτινη λεωφόρος. Με το πρώτο μου χαρτζιλίκι αγόρασα το πρώτο μου βινύλιο (τον Δαυίδ τον Βowie αν θυμάμαι καλά) και να τώρα που ζω σε μέρες που -με δυσκολία το παραδέχομαιπροσπαθώ να εναρμονίζομαι με τους καιρούς και να κάθομαι για ώρες να προσπαθώ να μετατρέψω τα παλιά βινύλια σε mp3… Απ’ ό,τι καταλαβαίνεις, είμαι αναλογικός τύπος, αλλά δεν έχω πρόβλημα με οτιδήποτε τεχνολογικό, εργαλείο, επίτευγμα ή ανατροπή και πρόταση. Το μόνο που ζητώ πάντα είναι να βγαίνει από το αποτέλεσμα ψυχή και μόνο ψυχή.
- Ποιες ευθύνες συνεπάγεται η επώνυμη καλλιτεχνική δημιουργία; Να μπορείς να δέχεσαι πως όταν παραδίδεις και μοιράζεσαι τη δημιουργία σου, παύει να σου ανήκει, αλλά δεν εξαφανίζεσαι ο ίδιος. Όταν, για παράδειγμα, ο ποιητής τελειώνει το ποίημα και βάζει τελεία, προασπίζει το έργο του, το διακινεί και το διαδίδει, αλλά και είναι παρών μέσα στον κόσμο και στο κάθε τώρα και όχι αναπαυόμενος στις δάφνες του και ξεχνώντας τις αφετηρίες του. Επίσης, το μικρόφωνο ή η πένα ή το πινέλο μπορούν από έναν επώνυμο καλλιτέχνη να γίνουν προσταγή και κίνητρο για ζωή και δημιουργία ή, αν είναι ψωνισμένος και ανεύθυνος, κίνητρο για ηττοπάθεια, μίσος και θάνατο.
- Τι χρειάζεται πιο πολύ ένα τραγούδι: μεράκι και σκληρή δουλειά ή την έμπνευση της στιγμής; Χρειάζεται εικόνες, λέξεις, ιδέες που να πηγάζουν «Από τη σκοτεινιά που ολόγυρά μου απλώνει, από τον καινούργιο ήλιο που ανατέλλει, από τα ανθρώπινα προσανάμματα και τους απάνθρωπους πυροδότες, από το παράθυρο που βλέπει προς την ευτυχία, από το παράθυρο που βλέπει προς τη θλίψη… από σένα, από αυτόν που διαβάζει αυτή τη στιγμή, από αυτήν που δεν θα διαβάσει…» - Ποιο είναι πιο σημαντικό και ποιο πιο απολαυστικό: η διαδικασία ή το αποτέλεσμα; Η διαδικασία, θα έλεγα, περισσότερο. Με κάνει και νιώθω ζωντανός, ταξιδεύω άλλοτε με νηνεμία και άλλοτε μέσα σε φουρτούνα. Ο οργασμός, εντέλει, δεν είναι το απόλυτο ζητούμενο, αλλά η διάρκεια της ερωτικής πράξης και τα μαγικά συναισθήματα που ξεπετάγονται μέσα από αυτή, μέχρι να εκτοξευθεί σαν λάβα το… δημιουργικό αποτέλεσμα, είναι αυτό που πασχίζω να βιώνω πιότερο.
- Τι είναι αυτό ξεχωρίζει την πραγματική τέχνη από τον χαβαλέ και τη διασκέδαση; Πρώτα τοποθετώ το επικοινωνιακό, μετά την ανταλλαγή, έπειτα την προσπάθεια μιας μαγικής κατάνυξης και τέλος τον θεμιτό προβληματισμό και την τροφή για σκεπτόμενους ανθρώπους, από σκεπτόμενα έργα. Ο χαβαλές για την Τέχνη με προσβάλλει και δεν με αγγίζει καθόλου -ίσως όμως μπορεί να υπάρξει η τέχνη του χαβαλέ.

Είμαι καθαρός από αναμνήσεις

- Ποιοι είναι οι συνοδοιπόροι σου στη «μετά- Διάφανα Κρίνα» εποχή; Η καινούργια παρέα μουσικών φίλων και όχι μόνο, που θα συμμετέχουν ενεργά στις ηχογραφήσεις των νέων τραγουδιών και σε πολλές ζωντανές παρουσιάσεις τους, θα είναι οι ο Νίκος Γιούσεφ (μουσικό πριόνι, μπάσο), Τηλέμαχος Μούσας (κιθάρα, αιθερόφωνο), Σοφία Ευκλείδου (τσέλο) και Χρήστος Λιάτσος (ντραμς, κρουστά, βιμπράφωνο). Θα είναι και πολλοί άλλοι καλοί μουσικοί- φίλοι που θα συνδράμουν και θα συμμετάσχουν στην παραγωγή, καθώς και η συμμετοχή ενός ανθρώπου- κλειδιού που θα αναλάβει την παραγωγή, αλλά δεν μπορώ να αναφέρω άλλα πάνω σ’ αυτό. Πάντως, αν επιτευχθεί αυτή η συνεργασία με τον συγκεκριμένο παραγωγό, θα είναι ιδανική για το όραμα που έχω πάνω στο τελικό ηχητικό αποτέλεσμα των ενορχηστρώσεων.
- Κατά πόσο έχουν αλλάξει και εξελιχθεί οι προτεραιότητες στις καλλιτεχνικές σου αναζητήσεις; Διατηρώ φιλικές σχέσεις με αρκετά αξιόλογα άτομα και μπάντες του χώρου. Μπορεί να μην κοινωνούμε πράγματα μαζί σε καθημερινή βάση, από την άλλη όμως μας ενώνουν ίδιες ανησυχίες και κοινές μουσικές αναφορές και ίσως με κάποιους κι ένας κοινός τρόπος ζωής. Αυτόν τον καιρό ακούω με ενδιαφέρον ότι κυκλοφορεί από το μουσικό labelτης πατρινής ανεξάρτητης εταιρείας inner ear records.
- Θεωρείς την ενασχόληση με την τέχνη περισσότερο ανάγκη έκφρασης ή αγωνία-διάθεση να αφήσεις πίσω σου ένα «αχνάρι»; Θα απαντήσω με στίχους από το τραγούδι των Διάφανων Κρίνων «Μ’ ένα άδειο ποτήρι»: «Σε λίγο τα πρόσωπα που έκλεψαν φως/ θα μοιάσουν της θλίψης αέναος χορός/ κι εμείς σιωπηλά θα ζητάμε συγγνώμη/ απ’ τον ήλιο που φεύγει χωρίς να νυχτώνει./ Σε λίγο η πίκρα θα σκίσει τα χείλη/ θα γίνουμε εχθροί οι καλύτεροι φίλοι/ κι εμείς σκυθρωπά θα απαγγέλλουμε στίχους/ μιας άθλιας γενιάς, ενός άοσμου πλήθους./ Μ’ ένα άδειο ποτήρι στο χέρι θα μένουν/ αυτοί που να ζούνε μονάχα υπομένουν.» Με λένε Θάνο και είμαι δύο χρόνια καθαρός από μνήμες, αναμνήσεις και ανα-μνήματα… - Με τι θα αντάλλαζες τη μέχρι σήμερα μουσική σου πορεία; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα παρατούσες ευχαρίστως αυτό που κάνεις; Με αφορά κυρίως το ίδιο το ταξίδι και να ζω έντονα κάθε φορά το «τώρα» με ό, τι καινούργιο φέρνει και χαρίζει ή παίρνει η κάθε νέα μέρα που ανατέλλει, άσχετα αν σ’ ένα ταξίδι υπάρχουν σταθμοί που διαρκούν μία μέρα ή είκοσι χρόνια. Θεωρώ δώρο το ότι τα δύο τελευταία χρόνια βίωσα μόνος μου ένα δρόμο, γιατί αναμετρήθηκα με τους δαίμονές μου και νιώθω ότι βγήκα νικητής και κυρίως ζωντανός. Είμαι με καινούργιους ανθρώπους στη ζωή μου και ρουφάω το κάθε σήμερα, το κάθε μου τώρα, δεν νιώθω μόνος μου, έχω ανθρώπους που με βοηθούν και με αγαπούν χωρίς ιδιοτέλεια και καλοδεχούμενες πάντα σαν δώρα και αυτές οι όποιες δυσκολίες. Στα δύσκολα μ’ αρέσει να ζω. Στα εύκολα γρήγορα βαριέμαι θανάσιμα.
- Έχεις κάποιο καλλιτεχνικό «απωθημένο», κάτι που θα ήθελες να κάνεις κι ακόμη δεν το έχεις επιχειρήσει;
Ζω για το σήμερα και μόνο μια μέρα τη φορά. Αυτόν τον καιρό παρατηρώ και ακούω τη μουσική που παράγει η πόλη που ζω από τις φυσικές της πηγές. Έχω θέσει επί τούτου περιοριστικά μέτρα ακρόασης για οτιδήποτε άλλο, σε μια πειραματική άσκηση να αφουγκραστώ και να μαζέψω ήχους και χρώματα για τη μουσική μου.

Το ποίημα είναι τρόπος διαμαρτυρίας

- Υπαρξιακά και κοινωνικά ζητήματα που έθιγες με τη δουλειά σου αρκετά χρόνια πριν, μοιάζουν επίκαιρα και οξυμένα στην περίοδο της κρίσης. Πώς το σχολιάζεις αυτό; Σοσιαλιστ(ρ)ικές, δημο(τρομο)κρατικές, εθνικές ή φασιστικές κυβερνήσεις που υπήρξαν και υπάρχουν σ’ αυτή τη χώρα, ήταν και είναι ΑΣΤΙΚΕΣ. Αυτό σημαίνει ότι όλες δουλεύουν για το συμφέρον και τις ανάγκες της άρχουσας αστικής τάξης. Το ότι υπερασπίζουν τα δικαιώματα και υπηρετούν τους λαούς είναι η σκόνη στα μάτια, είναι το τεράστιο ψέμα αυτής της πλασματικής δημοκρατίας που πρεσβεύουν. Κι επειδή ο καπιταλισμός πνέει τα λοίσθια δεν μου φαίνεται περίεργο που άνοιξαν το σεντούκι με τα τελευταία τους όπλα που τους απέμειναν- τα μνημόνια, τους Κινέζους, τις φοροαπαλλαγές για το κεφάλαιο, την τρομοκράτηση των φτωχών, τη στέρηση ελευθεριών, τις επιδοτήσεις από τους φόρους μας. Ταυτίζομαι με την άποψη του σύγχρονου Γάλλου φιλόσοφου Αλέν Μπαντιού: «Βρισκόμαστε σήμερα μπροστά σε μια νέα περίοδο νεολαιίστικης εξέγερσης. Μόνο που αυτή η εξέγερση είναι προς το παρόν εντελώς τυφλή, διότι δεν έχει μνήμη και το ιστορικό της παρελθόν είναι πολύ αδύναμο. Ήδη είχαμε την Τυνησία και την Αίγυπτο. Θα υπάρξει μια νέα παγκόσμια εξέγερση της νεολαίας όπως συνέβη στη δεκαετία του ’60». Αμήν και πότε… - Βλέπεις κι εσύ αυτή την κατάρρευση των πάντων ως ευκαιρία για μια νέα αρχή; Μόνο αν αυτή η νέα αρχή ξεκινάει από τη θέληση του καθενός μας ξεχωριστά να αρχίσει το εσωτερικό σκάψιμο μέσα από τον ίδιο, με σκοπό καταρχήν να ανοίξει το συρταράκι της ενσυνείδησης και να κάνει την αυτοκριτική του έντιμα και ειλικρινά, κάτι που και πόνο πολύ περιέχει και δύσκολο μοιάζει.
- Υπάρχει η αίσθηση ότι οι καλλιτέχνες, οι πνευματικοί άνθρωποι δεν έχουν παρέμβει πειστικά, ενάντια στα όσα συμβαίνουν σήμερα στην Ελλάδα. Εν προκειμένω, αρκεί να «μιλούν» η μουσική και οι στίχοι; Οι τέχνες δεν νίκησαν ποτέ κανέναν πόλεμο ή μάχη, μπόρεσαν όμως να αφυπνίσουν, να προτείνουν, να αλλάξουν τη ροή, να κρατήσουν υψηλά τη συνείδηση για την ομορφιά, το ωραίο, το πανανθρώπινο δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης, της αγάπης και της ειρήνης. Πολλές φορές τρόπος διαμαρτυρίας ή μια κραυγή μπορεί να είναι ένα ποίημα.
- Πότε καταλαβαίνουμε ότι ξεπουλήθηκε ένας καλλιτέχνης;
Όταν είναι ολόλευκα τα δόντια του!!!

Ζωγραφική: Η μικρή αδερφούλα της μουσικής

- Πώς προέκυψε η ενασχόληση με τη ζωγραφική; Τι εκπληρώνει που δεν μπορεί να εκπληρώσει η μουσική; Ας πούμε πως μου δίνεται η δυνατότητα να εκφράζομαι με διαφορετικό τρόπο. Όπως έλεγε κι ο ζωγράφος Έντβαρντ Μουνκ, «Είναι αδύνατο να εξηγήσει κανείς έναν πίνακα. Ζωγραφίστηκε επειδή ακριβώς δεν μπορεί να εξηγηθεί με κανέναν άλλο τρόπο». Η μουσική καθόριζε και συνεχίζει να καθορίζει το αισθητικό κομμάτι στη ζωή μου και, όπως έλεγε κι ο Φρόιντ, οι τέχνες είναι ένας τρόπος έκφρασης των βαθύτερων επιθυμιών του ανθρώπου. Η ζωγραφική πάλι με βοηθάει στην αδυναμία μου να περιγράψω με στίχους ή νότες πράγματα, καταστάσεις και δαίμονες που βιώνω μέσα από τα κουτάκια μου. Τέχνη των τεχνών θεωρώ τη μουσική και η ζωγραφική είναι η μικρή λεπτεπίλεπτη πριγκίπισσα, η αδερφούλα της. Νομίζω πως χρειάζεται με το έμφυτο ταλέντο να υπάρχει και ακατάπαυστη θέληση για γνώση. Ένα χάρισμα που μπορεί να διαθέτουμε, είναι σαν το λουλούδι. Και οι γνώσεις είναι το νερό του. Αν σταματήσει να ποτίζεται, μαραίνεται. - Βρίσκεις τη μελαγχολία γοητευτική; Και στη ζωγραφική, όπως σ’ όλες τις μορφές τέχνης, πυρήνας είναι ο κόσμος των συναισθημάτων. Συνήθως οι άνθρωποι τοποθετούμε οτιδήποτε μελαγχολικό στη σκοτεινή πλευρά μας, αν και πιστεύω πως και το σκοτάδι και το φως συνυπάρχουν και τα δύο μέσα μας και δεν είναι πάντα επιλογή μας ποιο από τα δύο μας κυριεύει. Η δικιά μου μελαγχολία είναι σαν το μούχρωμα που βάφεται ο ορίζοντας, την ώρα εκείνη τη μεταίχμια που το βράδυ σπρώχνει απαλά και γλυκά τη μέρα να φύγει, ν’ αποσυρθεί. Τις περισσότερες φορές αφήνω τον εαυτό μου να βιώνει άλλοτε μια βαθιά κι άλλοτε μια γλυκιά μελαγχολία, που πολλές φορές εξωτερικεύεται σ’ ένα ποίημα ή ζωγραφίζοντας ή τραγουδώντας. Απ’ τη στιγμή που το αποδέχομαι και αφήνομαι να το βιώνω σαν συναίσθημα μιας κανονικότητας, σχεδόν πάντα το επόμενο βίωμα είναι η έξοδος στο φως, όπου τότε προτιμώ πιότερο να το ζω παρά να το καταγράφω και να το εξηγώ.

Πηγή: Ο Φιλελεύθερος
Δημοσιεύτηκε στις 21/08/2011