Ποιοι είναι οι λόγοι του ρωσικού ενδιαφέροντος για την Κύπρο;
Του Σάββα Ιακωβίδη
Για την περίπτωση του Προέδρου Χριστόφια, ισχύει πάντα η γνωστή ρήση: «Μια φορά κομμουνιστής, πάντα κομμουνιστής». Κατ’ επανάληψη είχε δηλώσει ότι «κομμουνιστής γεννήθηκε και κομμουνιστής θα πεθάνει». Νοσταλγός του τεθνεώτος σοβιετικού καθεστώτος, κατά την επίσημη επίσκεψή του στη Ρωσία, το 2008, καυχήθηκε ότι είναι το «κόκκινο πρόβατο της Ευρώπης». Με σπουδές στην τότε Σοβιετική Ένωση, ο Πρόεδρος Χριστόφιας επιδίδεται επ’ εσχάτων σε ριψοκίνδυνα παιγνίδια με την Μόσχα. Αυτά δεν περιορίζονται μόνο στην ανάπτυξη των ήδη άριστων διμερών σχέσεων και ειδικά στον τουρισμό, αλλά και στην οικονομία. Με προφανή κίνδυνο η κυπριακή οικονομία να μεταβληθεί σε υποτελή στη ρωσική. Σύμφωνα με αναλύσεις ξένων ΜΜΕ, οι ρωσο-κυπριακές σχέσεις διαπλέκονται στενά και με το φυσικό αέριο.Οι άριστες σχέσεις της Κύπρου και της Ρωσίας συσφίχθηκαν ακόμα περισσότερο μετά τις αγωνιώδεις εκκλήσεις της Λευκωσίας προς τη Μόσχα για δάνειο, ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων, που τελικά παραχωρήθηκε τον περ. Ιανουάριο. Σύμφωνα με διαβεβαιώσεις του τότε υπουργού Οικονομικών Κ. Καζαμία, εκείνο το ποσό θα κάλυπτε τις δανειακές και άλλες ανάγκες μας, και θα ενίσχυε την ανάπτυξη και τις τράπεζες. Σε διάστημα 4-5 μηνών το δάνειο εξανεμίστηκε! Από τις αρχές του περ. Ιουνίου αγωνιωδώς η Κυβέρνηση εκλιπαρεί κυριολεκτικά τη Μόσχα για νέο δάνειο 5-6 δισεκ. ευρώ, ενώ ζητιανεύει δεξιά και αριστερά χρήματα. Επειδή η Ρωσία καθυστερεί να απαντήσει, επιστρατεύτηκε ο Πρόεδρος Χριστόφιας που, τις προάλλες, είχε 30λεπτη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο Πούτιν, με κύριο θέμα το νέο ρωσικό δάνειο. Ταυτόχρονα, τον προσκάλεσε να επισκεφθεί προς το τέλος του χρόνου την Κύπρο.
Ενεργειακή απειλή…
Η ρωσική καθυστέρηση στο απελπισμένο αίτημα της Λευκωσίας μπορεί να τύχει πολλών ερμηνειών και αναλύσεων. Πρώτα απ’ όλα, η Μόσχα λογικά αναμένει τι θα γίνει με τις συνομιλίες της Τρόικας με τη Λευκωσία. Δεύτερον, είναι φυσικό να περιμένει να μάθει ποιους όρους η Τρόικα θα επιβάλει στην Κύπρο με το μνημόνιο. Τρίτον, η Μόσχα θέλει να είναι βέβαιη ότι θα εισπράξει το λαβείν της, επειδή γνωρίζει σε ποια άθλια, οικονομικά, κατάσταση βρίσκεται η κυπριακή οικονομία. Τέταρτον, είναι λογικά σίγουρο ότι για να παραχωρήσει το δάνειο, θα απαιτήσει σοβαρά ανταλλάγματα. Το σημαντικότερο όλων είναι το φυσικό αέριο, που ανακαλύφθηκε στο θαλασσινό τεμάχιο 12 της κυπριακής ΑΟΖ και μάλλον θα υπάρχει και σε άλλα.
Η Μόσχα επιδεικνύει ζωηρό ενδιαφέρον επειδή το κυπριακό φυσικό αέριο, σε συνδυασμό με εκείνο του Ισραήλ, συνιστούν σοβαρή ενεργειακή απειλή. Αφού η Κύπρος και το Ισραήλ θα τροφοδοτούν με φυσικό αέριο την Ευρωπαϊκή Ένωση, σημαίνει ότι η ΕΕ ανεξαρτητοποιείται εν πολλοίς από ρωσικούς εκβιασμούς. Άρα, αν η Μόσχα θα μας δανείσει και μάλιστα με 5-6, ίσως και περισσότερα δισεκατομμύρια, θα τα εξαργυρώσει ακριβά. Το ερώτημα είναι: Ο Πρόεδρος θα προσφέρει και ποια ανταλλάγματα;
«Ασπίδα προστασίας»
ΕΙΝΑΙ χαρακτηριστικές οι δηλώσεις στις οποίες προέβη η κ. Μαρκουλλή, μετά τη συνάντησή της με τον Λαβρόφ. Αφού επανειλημμένα εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του κυπριακού λαού, χαρακτήρισε τη Ρωσία και τη συνεπή στάση της στο Κυπριακό ως «ασπίδα προστασίας» για την ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα και την ενότητα της Κύπρου, σαφέστατο μήνυμα προς την κατοχική Τουρκία και προς τους συμμάχους της, ΗΠΑ και Βρετανία. Το ευρύ ρωσικό άνοιγμα της Λευκωσίας είναι φυσικό να προκαλεί απορίες και προκλητικά ερωτήματα δυτικών, όπως αν η Κύπρος θα γίνει κομμουνιστική. Για να απαντήσει ο Δ. Χριστόφιας ότι η Κύπρος δεν θα γίνει κομμουνιστική, επειδή έχει στενές σχέσεις με τη Ρωσία.
Η Ρωσία, όμως, δεν είναι πια κομμουνιστική. Είναι καπιταλιστική και αναθεωρητική, με ξεκάθαρες στοχεύσεις αναβίωσης της πάλαι ποτέ ρωσικής αυτοκρατορίας. Αυτή η ρωσική «ασπίδα προστασίας» δεν προτάσσεται χωρίς κανένα αντάλλαγμα ή όφελος για τη Μόσχα. Η Κύπρος, στο τραγικό σημείο που βρίσκεται η οικονομία της, δεν είναι σε θέση να θέτει όρους, ούτε στη Μόσχα ούτε στην Τρόικα. Η Μόσχα εδώ και πάνω από δύο μήνες παίζει με τα νεύρα και τις ανύπαρκτες αντοχές της Λευκωσίας. Είναι άγνωστο ακόμα αν θα παραχωρήσει, πότε και υπό ποιους όρους, το δάνειο που ο Δ. Χριστόφιας απεγνωσμένα ζητά. Αυτό θα εξαρτηθεί και από τα γεωπολιτικά παιγνίδια που ο Πρόεδρος Πούτιν παίζει αυτήν την εποχή στην περιοχή μας.
Υποτελής στο Κρεμλίνο και οι γεωπολιτικές προθέσεις της Μόσχας
TΗΝ ΠΕΡΑΣΜΕΝΗ Τρίτη, ο αν. Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, μιλώντας στο «Τρίτο» του ΡΙΚ, αναφέρθηκε στην τηλεφωνική επικοινωνία Χριστόφια-Πούτιν και επιβεβαίωσε ότι όντως οι δύο Πρόεδροι συζήτησαν και το μέγα θέμα του ρωσικού δανείου. «Δεν πρόκειται για απλό θέμα», είπε, «αλλά για ζήτημα με πολλές πτυχές». Δηλαδή; Ποιες είναι αυτές οι «πολλές πτυχές»; Δεν διευκρίνισε. Όμως είναι εύκολο να ερμηνευθεί σε ποιες αναφέρεται. Είναι εμφανής η προσπάθεια του Κρεμλίνου και ειδικά του Προέδρου Πούτιν να επαναφέρει τον ρωσικό στόλο και τη χώρα του στη Μεσόγειο. Από καιρό είχε διασαλπίσει δημόσια ότι επιθυμεί να ξαναδώσει στη Ρωσία την παλιά αίγλη και, κυρίως, την ισχύ που είχε προηγουμένως.
Η Μόσχα δεν μένει αδιάφορη για τα συμβαίνοντα στη Μέση Ανατολή, στον Καύκασο και στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Η ανακάλυψη φυσικού αερίου στα θαλάσσια τεμάχια της Κύπρου και του Ισραήλ αναδιέταξε τα γεωπολιτικά δεδομένα για τις δύο χώρες. Όμως, υπάρχει μια τεράστια διαφορά: Το Ισραήλ είναι το ισχυρότερο κράτος στη Μέση Ανατολή και η Κύπρος το πιο αδύναμο.
Η Ρωσία διαθέτει μόνο μία ναυτική βάση στη Μεσόγειο και αυτή βρίσκεται στη σπαρασσόμενη από συγκρούσεις Συρία. Η Κύπρος παρουσιάζει το οξύμωρο: Να είναι πλούσια σε φυσικό αέριο, αλλά με μιαν οικονομία σκουπίδια, που ζητιανεύει χρήματα για να λειτουργήσει. Άρα, η Κύπρος βρίσκεται σε έκδηλα μειονεκτική θέση έναντι των Ρώσων, τους οποίους έχει απελπιστικά ανάγκη.
Ξένα ΜΜΕ ισχυρίζονται ότι η κυπριακή οικονομία είναι ήδη υποτελής και εν πολλοίς ελεγχόμενη από τη Μόσχα, αφού το 25% των καταθέσεων σε κυπριακές τράπεζες και το ένα τρίτο των επενδύσεων είναι ρωσικές, χώρια οι χιλιάδες υπεράκτιες ρωσικές εταιρείες. Με το δάνειο των 2,5 δισεκ. του Ιανουαρίου και το πιθανό νέο δάνειο των 5-6 ή και περισσότερων δισεκ., που η Ρωσία ενδέχεται να παραχωρήσει στην Κύπρο, είναι εμφανές ότι η κυπριακή οικονομία θα εξαρτάται από τα κέφια και τις προθέσεις της Μόσχας. Γιατί η Ρωσία ενδιαφέρεται τόσο πολύ για την Κύπρο; Οι λόγοι είναι περισσότερο γεωπολιτικοί:
Πρώτον, η κατάσταση στη Συρία, που όσο πάει και χειροτερεύει, με απρόβλεπτες εξελίξεις για την περιοχή και στο συσχετισμό ισχύος μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας και Ισραήλ, που επιβάλλουν στη Μόσχα να αναζητήσει μια εναλλακτική λύση, σε περίπτωση πτώσης του Άσαντ. Η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ, έχει εμπειρίες με θέματα διαχείρισης συγκρούσεων, όπως, π.χ. με τον Λίβανο και διατηρεί, από το 1960, άριστες σχέσεις με το Κρεμλίνο. Πληροφορίες και δημοσιεύματα που έφεραν την Κυβέρνηση Χριστόφια να επιτρέπει τη λειτουργία ρωσικής στρατιωτικής βάσης, διαψεύστηκαν από την Υπουργό Εξωτερικών κ. Μαρκουλλή, κατά τη συνάντησή της με τον Ρώσο ομόλογό της, στις 25/7/2012. Ο κ. Λαβρόφ αρκέστηκε σε ένα πλατύ χαμόγελο.
Δεύτερον, η Λευκωσία θεωρεί τη Μόσχα ως ισχυρό αντίβαρο πρώτα προς το ΝΑΤΟ, έναντι του οποίου η απέχθεια του Δ. Χριστόφια είναι διαχρονική. Δεύτερον, έναντι της Τρόικας, διότι επιδιώκει να αντισταθμίσει τους όρους και απαιτήσεις της με το ρωσικό δάνειο, αν το πάρει. Τρίτον, φαίνεται ότι ο Πρόεδρος, λαμβάνοντας υπόψη τη νέα γεωπολιτική δυναμική της Κύπρου, εξαιτίας του φυσικού αερίου, θέλει να το παίζει… πολύπορτο: Με τους Αμερικανούς, τους Άγγλους, την ΕΕ, το Ισραήλ και τη Μόσχα, χωρίς να παραβλέπονται η Γαλλία, η Γερμανία και η Κίνα.
Όταν πολεμούν οι ελέφαντες…
ΕΝΑ γνωμικό σουαχίλι λέγει ότι, «όταν πολεμούν οι ελέφαντες, υποφέρει το χορτάρι». Οι ελέφαντες στη Μέση Ανατολή είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, το Ισραήλ. Το χορτάρι, σήμερα, είναι η Συρία. Οι Μεγάλοι, δηλαδή ΗΠΑ, Βρετανία από τη μια και Ρωσία-Κίνα από την άλλη, χωρίς να υποτιμάται καθόλου ο πονηρός ρόλος του Ιράν, πολεμούν στην αιματοβαμμένη Συρία, δι’ αντιπροσώπων. Η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ εφοδιάζουν τους αντάρτες με όπλα και χρήματα.
Το Ιράν στηρίζει το καθεστώς Άσαντ. Γιατί οι Μεγάλοι δεν παρεμβαίνουν για να τερματίσουν την αιματοχυσία και τα δεινά του συριακού λαού; Η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί στα παιγνίδια των δύο Μεγάλων. Φαίνεται πως ο Πούτιν δεν επιθυμεί να ενοχλήσει τον Ομπάμα μέχρι τις αμερικανικές εκλογές. Επίσης, διευκολύνει τις ΗΠΑ στις επιχειρήσεις τους στο Αφγανιστάν.
Από την άλλη, οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν εμπλοκή του ΝΑΤΟ στη Συρία, όπως έγινε με τη Λιβύη. Όλοι αναμένουν την έκβαση των συγκρούσεων στο έδαφος που μπορεί να παραταθούν στον χρόνο. Και για έναν άλλο λόγο: Όλοι έχουν στραμμένα βλέμματα ανησυχίας προς το Ιράν και το πυρηνικό πρόγραμμά του. Εκεί είναι ο μέγας κίνδυνος για όλη την περιοχή. Συνεπώς, η Μόσχα, πριν αποφασίσει να δώσει ένα νέο δάνειο στη Λευκωσία, θα προσμετρήσει όλες τις γεωπολιτικές, στρατηγικές και ενεργειακές παραμέτρους, υπολογίζοντας περισσότερο και τις σχέσεις της με την Ουάσιγκτον.
Μπορεί ο Δ. Χριστόφιας να καυχιέται ότι είναι το «κόκκινο πρόβατο» μιας Ευρώπης σε δυσκολία, αλλά δεν έχει αρκετά δυνατή φωνή για να βελάζει… ρωσικά, επειδή προπάντων οφείλει να μιλά και να ενεργεί και ευρωπαϊκά, διότι είναι ορατός ο κίνδυνος και η Κύπρος να μετατραπεί σε χορτάρι, που τίποτε δεν αποκλείει να ποδοπατήσουν σωματώδεις ελέφαντες…
Πηγή: Η Σημερινή
Δημοσιεύτηκε στις 12/08/2012
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire