Κύπρος - Τα ανεμώλια έπη και το τουρκικό ρίσκο

Μάριος Δημητρίου

«Πώς παγιδευτήκαμε στο Σχέδιο Ανάν το 2004», τιτλοφορεί ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του ο Χρήστος Ιακώβου, Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών (ΚΥΚΕΜ), όπου σχολιάζει «το αποκαλυπτικό και προ πολλού αναμενόμενο» βιβλίο τού Τούρκου δημοσιογράφου της εφημερίδας «Taraf», Αλπέρ Γκιορμούς, «Εικόνα και Πραγματικότητα» («Imaj ve Hakikat», Etkileim Yayinlari, 2012), που κυκλοφόρησε πρόσφατα στην Τουρκία.
Το βιβλίο είναι δημοσιογραφική επεξεργασία του προσωπικού ημερολογίου του πρώην αρχηγού του τουρκικού πολεμικού ναυτικού Οζντέν Ορνέκ, για την περίοδο 2003-2004.


Γράφει ο Χρ. Ιακώβου ότι «σε αναλυτικό επίπεδο, η ιδιαίτερη σημασία του βιβλίου έγκειται στο ότι αποτυπώνει την πολιτική κουλτούρα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, έναντι μίας κυβέρνησης, με την οποία είχε σαφή ιδεολογική διαφορά, καθώς επίσης εξηγεί, από τη μια, πώς το Κυπριακό εξελήφθη αρχικώς από τους κεμαλικούς ως το ευνοϊκό πεδίο αντιπαράθεσης ισχύος με την κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη και, από την άλλη, πώς οι ισλαμιστές εξέλαβαν την ταχεία ώθηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας ως το δικό τους ευνοϊκό πεδίο δράσης, αφού θα τους εξασφάλιζε εξωτερική στήριξη στο μεταρρυθμιστικό τους πρόγραμμα».
Σύμφωνα με τον Ορνέκ, η προσπάθεια τότε της Κυβέρνησης Ερντογάν να προωθήσει την ενταξιακή πορεία της χώρας συνέπεσε με την πρωτοβουλία του ΟΗΕ (Σχέδιο Ανάν) για λύση στο Κυπριακό, με αποτέλεσμα το θέμα αυτό να έρθει στο επίκεντρο της τουρκικής επικαιρότητας και το Κυπριακό να μετατραπεί «σε αρένα μίας καθοριστικής αντιπαράθεσης ισχύος των δύο ιδεολογικοπολιτικών ομάδων της Τουρκίας».
Όπως επισημαίνει ο Χρήστος Ιακώβου, στο ημερολόγιο του Ορνέκ, στις σελίδες 303-304 καταγράφεται ότι στις 8 Νοεμβρίου 2004, σχεδόν επτά μήνες μετά τα δημοψηφίσματα, σε μία συνάντηση του Ορνέκ με τον τότε βοηθό υφυπουργό της Τουρκίας, Μπακί Ιλκίν, ο οποίος χειριζόταν το Κυπριακό, ο δεύτερος είπε: «Αν λάβουμε υπόψη τα θέματα που περιελάμβανε το Σχέδιο Ανάν, ήταν αδύνατο να τα δεχόταν η ελληνοκυπριακή διοίκηση. Δεν θα μπορούσαν να αποδεχθούν την ίδρυση ενός νέου κράτους ούτε την καθυστέρηση στην επιστροφή των περιουσιών. Εμείς το αντιληφθήκαμε εγκαίρως αυτό και πήραμε το ρίσκο. Το ρίσκο που πήραμε δεν ήταν μεγάλο. Κάναμε τους σχεδιασμούς μας λαμβάνοντας υπόψη ότι εμείς θα λέγαμε "ναι" και αυτοί "όχι"».
«Συμπερασματικώς, η ελληνική πλευρά μπήκε σε ένα στημένο παιγνίδι όπου θα έβγαινε ηττημένη, εξαιτίας της απουσίας στρατηγικής, η οποία γεννά το μειονέκτημα αδυναμίας ορθής διάγνωσης της τουρκικής στοχοθεσίας», αναφέρει καταληκτικά ο κ. Ιακώβου και συνεχίζει λίγο πιο κάτω:
«Όπως σωστά εξάγεται από τα λεγόμενα του Μπακί Ιλκίν, το "ναι" θα ήταν καταστροφικό για την ελληνική πλευρά, ενώ το "όχι" ολιγότερο καταστροφικό, αμφότερα, όμως, ευνοϊκά προς την Τουρκία. Συνεπώς, η ελληνική πλευρά έπρεπε να απορρίψει τη διαδικασία στις 13 Φεβρουαρίου του 2004 στη Νέα Υόρκη. Σε στρατηγικό επίπεδο, με αυτό το κριτήριο θα πρέπει να κριθούν οι επιλογές της πολιτικής μας ηγεσίας και όχι, όπως λανθασμένα γίνεται σήμερα, με τις επιλογές στο δημοψήφισμα.
»Με αυτόν τον τρόπο, ως λαός που τέρπεται παράγοντας λήρους και χορταίνει καταναλίσκοντας ανεμώλια έπη, μετατρέψαμε το δημοψήφισμα του 2004 στο δικαστήριο της ιστορίας, όπου η πιο σημαντική του λειτουργία, σήμερα, είναι να μας καλλιεργεί την ανακουφιστική ψευδαίσθηση της αυτοδικαίωσης, είτε ψηφίσαμε "ναι" είτε ψηφίσαμε "όχι"».
Να σημειώσω ότι οι λήροι που αναφέρει ο Χρήστος Ιακώβου σημαίνουν τη φλυαρία και τη μωρολογία, ενώ τα ανεμώλια έπη, είναι στη γλώσσα του Ομήρου, τα ανώφελα και μάταια λόγια του αέρα.
Οι λήροι και τα ανεμώλια έπη είναι, προφανώς, άγνωστες λέξεις στους περισσότερους από εμάς, οικείο είναι, όμως, το περιεχόμενό τους.


Πηγή: Η Σημερινή
Δημοσιεύτηκε στις 30/10/2012