Charles R.Morris
Οι ΗΠΑ ήταν η χώρα με τη μεγαλύτερη μεσαία τάξη του κόσμου, αποτελώντας την κινητήριο δύναμη στην ταχεία ανάπτυξη της οικονομίας. Οι περισσότεροι Αμερικανοί εξακολουθούν να θεωρούν ότι ανήκουν στη μεσαία τάξη. Ωστόσο, οι ειδήμονες του μάρκετινγκ στους κολοσσούς καταναλωτικών αγαθών θεωρούν πως η μεσαία τάξη εξελίσσεται σε είδος προς εξαφάνιση.
Εστιατόρια, κατασκευαστές οικιακού εξοπλισμού, σούπερ μάρκετ και αλυσίδες ξενοδοχείων πρέπει να αποφασίσουν εάν θα απευθυνθούν στους ευκατάστατους πολίτες της χώρας ή σε εκείνους που περιορίζονται σε έναν συγκεκριμένο προϋπολογισμό κάθε μήνα. Σήμερα, τη μερίδα του λέοντος στην αύξηση των εισοδημάτων κατέχουν νοικοκυριά με πέντε κατοικίες.
Την τελευταία 15ετία, οι οικονομολόγοι εξετάζουν την εξέλιξη των περιουσιακών στοιχείων στα νοικοκυριά του ανεπτυγμένου κόσμου, βασιζόμενοι στα προ φόρων έσοδά τους, συμπεριλαμβανομένων των φοροαπαλλαγών στα εισοδήματά τους και τα κεφαλαιακά κέρδη. Τα στοιχεία για τις ΗΠΑ αποκαλύπτουν ότι είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη ανισότητα στα προσωπικά εισοδήματα. Στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Βρετανία.
Το 2012, το 10% των νοικοκυριών με τα υψηλότερα εισοδήματα καταλάμβανε το ήμισυ όλων των δηλωμένων εισοδημάτων. Ομως, το 1% από το 10% καλύπτει σχεδόν το 22,6% των δηλωμένων εισοδημάτων. Συν τοις άλλοις, το ένα δέκατο από το 1% των εύπορων Αμερικανών καταλαμβάνει το ήμισυ των εισοδημάτων από το 1%. Τα στοιχεία αυτά αποκαλύπτουν μια συνταρακτική ομοιότητα με την ανισότητα που επικρατούσε στις ΗΠΑ το 1928, δηλαδή λίγο πριν από το Κραχ του ’29.
Αυτή η ανισότητα περιορίστηκε μετά τη Μεγάλη Υφεση, αλλά από ένα σημείο και έπειτα άρχισε να ανοικοδομείται. Το 1975, το 1% των Αμερικανών με τα υψηλότερα εισοδήματα κάλυπτε το 8,9% των συνολικών δηλωμένων εισοδημάτων. Η διαφορά με το σημερινό 22,6% είναι 13,6%. Τόση είναι η διαφορά υπέρ των εύπορων Αμερικανών, ένα ποσοστό που μεταφράζεται σε 1,6 τρισ. δολάρια. Σε ετήσια βάση. Τι μπορείς να αγοράσεις με 1,6 τρισ. δολάρια; Αυτά τα χρήματα, πάντως, υπερβαίνουν τις δημόσιες δαπάνες στο αμερικανικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας και είναι διπλάσιο από τις δαπάνες στον τομέα της Αμυνας.
Συσσωρευτικά, το 1% έχει απορροφήσει το 68% της αύξησης στα προσωπικά εισοδήματα από το 1993 μέχρι το 2012. Για να είμαστε δίκαιοι, αρκετοί Αμερικανοί που ανήκουν στο 1% των πλουσιότερων της χώρας έχασαν μεγάλο μέρος του πλούτου τους στο διάστημα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, διότι μεγάλο μέρος του πλούτου τους ήταν επενδεδυμένο σε προϊόντα του χρηματοοικονομικού κλάδου. Ομως, στο διάστημα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2009 - 2012 απέσπασαν το 95% της αύξησης στα προσωπικά εισοδήματα – οπότε κατάφεραν να επανέλθουν σχεδόν στα επίπεδα προ της κρίσης του 2008.
Το αντεπιχείρημα είναι ότι αυτή η κατηγορία των Αμερικανών ωφελεί την υπόλοιπη οικονομία, διότι καταναλώνει περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες από τους υπόλοιπους. Δυστυχώς, η πρόσφατη εμπειρία απέδειξε ότι ένας τέτοιος ισχυρισμός είναι ανεδαφικός. Από την απελευθέρωση των χρηματοοικονομικών αγορών κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80, τα έσοδα και το χρέος του χρηματοπιστωτικού κλάδου έχουν αυξηθεί αισθητά, η ανισότητα των εισοδημάτων έχει εκτοξευθεί στα ύψη και η παγκόσμια οικονομία περνά από τη μια κρίση στην άλλη. Για να αντιστραφούν αυτές οι ανισότητες θα χρειαστεί, τουλάχιστον, αντίστοιχο χρονικό διάστημα με αυτό που χρειάστηκε για να δημιουργηθούν. Το πρώτο βήμα θα είναι να ολοκληρωθούν τα μέτρα μεταρρύθμισης του χρηματοπιστωτικού κλάδου. Ο Χένρι Σάιμον της Σχολής Οικονομικών του Σικάγου ήταν αντίθετος με τη ρύθμιση κάθε κλάδου της οικονομίας από την κυβέρνηση εκτός από τον χρηματοπιστωτικό. Ο Σάιμον είχε κατανοήσει ότι η συνταγή της καταστροφής θα ήταν να επιτραπεί σε μια ομάδα πολύ έξυπνων ανθρώπων να πάρουν θέσεις στις αγορές με τα χρήματα άλλων. Ισως, το πιο σημαντικό βήμα για να αποκατασταθεί σήμερα αυτή η ανισότητα θα ήταν η διάσπαση των τραπεζικών κολοσσών που αναδύθηκαν από την τελευταία κρίση. Τότε θα ήταν πολύ ευκολότερο να τις παρακολουθήσει κανείς και να τις συμμορφώσει εάν κριθεί κάτι τέτοιο αναγκαίο.
Πηγή: Η Καθημερινή/Reuters
Δημοσιεύτηκε στις 14/02/2014
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire