Προς δημοψήφισμα, για απόσχιση, η Κριμαία

 

Μητροπούλου Ειρήνη 

 Φιλορώσοι αυτονομιστές διαδήλωσαν καταγγέλλοντας την «παράνομη» κυβέρνηση στο Κίεβο

Απόσχιση και ενσωμάτωση στη Ρωσία, ή παραμονή εντός της «νέας» Ουκρανίας; Θα το αποφασίσουν οι κάτοικοι της Κριμαίας, της μόνης αυτόνομης δημοκρατίας της Ουκρανίας με δημοψήφισμα, στις 25 Μαϊου, την ίδια μέρα που θα γίνουν οι προεδρικές εκλογές.

Στο μεταξύ η ατμόσφαιρα είναι ηλεκτρισμένη. Δεν περνάει ώρα που να μην ακούγεται μια νέα φήμη: ρωσικές δυνάμεις αναπτύσσονται στα σύνορα, ή διαδηλωτές έρχονται από το Κίεβο για να «αποκαταστήσουν την τάξη».

Ο ίδιος ο Πούτιν προκάλεσε ένταση θέτοντας σε κατάσταση συναγερμού τις ρωσικές δυνάμεις στα δυτικά. «Τρίζοντας τα δόντια», ο Ρώσος πρόεδρος ανακοίνωσε, επίσης, αιφνιδιαστικά στρατιωτικά γυμνάσια.

Λίγοι πιστεύουν ότι θα κάνει εισβολή, αλλά είναι απρόβλεπτος και ενοχλημένος επειδή, κατά τα φαινόμενα, έχασε μια γεωπολιτική μάχη με την Δύση για την Ουκρανία, κάτι που ξύπνησε μνήμες Ψυχρού Πολέμου.

Οι μισοί από τα 2 εκατ. κατοίκων της Κριμαίας είναι Ρώσοι, και όλοι μιλάνε ρωσικά. Ο κόσμος εκεί βγήκε στους δρόμους για να καταγγείλει την «παράνομη» νέα κυβέρνηση στο Κίεβο.

Ο ρωσικός στόλος στην Σεβαστούπολη απασχολεί 25.000 ανθρώπους και έχει συντριπτική τοπική υποστήριξη. Και σε αντίθεση με μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Ουκρανίας, όπου εξεγερμένοι γκρέμισαν τα σύμβολα του σοβιετικού παρελθόντος, το γιγάντιο άγαλμα του Λένιν εξακολουθεί να ατενίζει ήρεμα τον Εύξεινο Πόντο.

Πάμπολοι Ρώσοι λένε ότι η Κριμαία κατέληξε στη σύγχρονη Ουκρανία από ένα ιστορικό ατύχημα, όταν ο Νικίτα Χρουστσόφ την μετέφερε στην Ουκρανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία, το 1954, για αδιευκρίνιστους, πράγματι, λόγους.

Λόγω της ιδιαιτερότητας και του μόνιμου κινδύνου της απόσχισης, είναι σήμερα η μοναδική περιοχή με καθεστώς αυτόνομης Δημοκρατίας, στην Ουκρανία.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Ρώσων θεωρούν ακόμη την Κριμαία, η οποία ενσωματώθηκε στη Ρωσία το 1783, ως ρωσικό έδαφος. Εκεί ναυλουχεί ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας από την εποχή του πρίγκηπα Ποτέμκιν, και στον νου των Ρώσων είναι συνώνυμη με το εθνικό μεγαλείο - το αυτοκρατορικό και το σοβιετικό.

Αλλά δεν είναι όλοι οι κάτοικοι φιλορώσοι, όπως έδειξαν και οι συγκρούσεις μεταξύ αντιπάλων ομάδων διαδηλωτών. Η περιοχή είναι μωσαϊκό διαφόρων εθνοτικών ομάδων, και οι Τάταροι, τουρκόφωνοι μουσουλμάνοι που έχουν επιστρέψει μετά τις απελάσεις των προγόνων τους στην Κεντρική Ασία και τα Ουράλια από τον Στάλιν, μισούν την ιδέα της ενσωμάτωσης στη Ρωσία.

«Το 1783 πέσαμε στα χέρια της ρωσικής αυτοκρατορίας και από τότε άρχισαν όλα μας τα βάσανα. Οι Ρώσοι της Κριμαίας μπορούν να ζητήσουν βοήθεια από τον Πούτιν. Εμείς παραμένουμε στην Ουκρανία», είπε ο ηγέτης των Τατάρων της Κριμαίας Ρεφάτ Τσουμπάροφ, μιλώντας στο πρακτορείο Reuters.

Τόνισε ότι υπάρχουν συντονισμένες κινήσεις από τον ρωσικό πληθυσμό για την κλιμάκωση της έντασης. «Αυτό είναι το σχέδιό τους: υποδαύλισαν τις φωτιές στη Σεβαστούπολη, τώρα θέλουν να τυλιχθεί στις φλόγες η Συμφερόπολη, για να καεί όλη η Κριμαία. Ελπίζω να κάνω λάθος, αλλά η Ρωσία μπορεί να αποφασίσει να αναπτύξει τις δυνάμεις της στην Κριμαία», είπε ο Τσουμπάροφ.

Ο λαός της Κριμαίας έχει δει πολλές συγκρούσεις, και πολέμους. Εισβολείς ήταν από καταβολής της ιστορίας της Σκύθες, Ελληνες, Γότθοι, Ούνοι, Βούλγαροι, Καζάκοι, Τούρκοι και Μογγόλοι. Και ήταν μέρος της ρωμαϊκής και της βυζαντινής αυτοκρατορίας, προτού την κατακτήσει η τσαρική Ρωσία.

Αγριες μάχες έγιναν στην Κριμαία στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν βρέθηκε υπό ναζιστική κατοχή, και κατά την διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου, όταν η Ρωσία ηττήθηκε από την συμμαχία Γάλλων, Βρετανών, οθωμανικής αυτοκρατορίας, και Σαρδηνίας.

«Εχουμε συνηθίσει να πολεμάνε για να μας κατακτήσουν. Είχαμε τους Τούρκους, τους Βρετανούς, τους Γερμανούς, και τώρα αυτό», είπε ο Ιγκόρ, ένας 26χρονος από την Συμφερόπολη.