Η τουρκοκυπριακή πλευρά εξασφάλισε ήδη, και μόνον διά του κοινού ανακοινωθέντος, τα βασικά πλεονεκτήματα που επιδιώκει. Ολα τα θέματα που ενδιαφέρουν τους Ελληνοκυπρίους παραμένουν ανοικτά

Γιάννης Καψής

Κυπριακό: Φοβού τους Δαναούς

«Θα αποτελούσε εθνική αυτοκτονία να επανέλθει τώρα ένα σχέδιο ανάλογο με αυτό του Ανάν». Η δήλωση του Προέδρου Αναστασιάδη δημιουργεί αισιοδοξία για τις επικείμενες συνομιλίες, μια αισιοδοξία που εξαντλείται βαθμιαία και σταθερά με κάθε λέξη του «κοινού ανακοινω-θέντος» Αναστασιάδη-Ερογλου.
Α. Προκαταρκτικά και για να μην πελαγοδρομήσουμε στην ανάλυση:

• Αναμφισβήτητα, το ανακοινωθέν είναι σε ορισμένα σημεία καλύτερο του σχεδίου Ανάν.
• Υπάρχουν σημεία χειρότερα και σημεία πολύ χειρότερα που οδηγούν ευθέως όχι σε διχοτόμηση αλλά σε διάσπαση των δύο «συνιστώντων» κρατών. Βλ. Τσεχοσλοβακία = Τσεχία + Σλοβακία.
• Η απόσπαση των «συνιστώντων» κρατών απαγορεύεται μεν αλλά οι διεθνείς συνθήκες ισχύουν... μέχρι να καταγγελθούν! Και αν εγερθεί θέμα «εγγυήσεων», ας μην ξεχνάμε τη μεγάλη τραυματική εμπειρία των Ελληνοκυπρίων: η Τουρκία εξαπέλυσε τον Αττίλα με το πρόσχημα της εγγυήτριας Δύναμης.
• Βάζουν την Τουρκία, όχι του Ερντογάν αλλά την εκκολαπτομένη Made in USA¹, από το παράθυρο στην ΕΕ και την καθιστούν ενεργειακό κόμβο - έναν ρόλο που διεκδικούσε η Ελλάδα.
• Την προοπτική αυτή παραδέχθηκε πρόσφατα και ο κ. Αναστασιάδης για να δελεάσει την Αγκυρα. Θα δελεάσει και τους Κυπρίους;

Εχουν πιθανότητες επιτυχίας οι νέες συνομιλίες; Μεγάλες και κύριος παράγων η κόπωση των Λαών, η μεγάλη αδυναμία της λαϊκής βούλησης. Ο κουρασμένος Λαός ανέτρεψε τον Βενιζέλο το '22 και ο ίδιος Λαός έστειλε τους 6 στο απόσπασμα.
Πρέπει να αρχίσουν οι συνομιλίες; Αναμφισβήτητα ναι, εφόσον το κύριο βάρος δεν θα μετατεθεί στον διαπραγματευτή αλλά στη μεθόδευση.
Β. Συγκριτική ανάλυση:
Αρθρον 3. Είναι ο διπρόσωπος Ιανός του ανακοινωθέντος:

• Η Κύπρος διατηρεί την ενιαία, κυρίαρχη κρατική της οντότητα βάσει των ψηφισμάτων του Σ. Ασφαλείας και των Συμφωνιών Υψηλού Επιπέδου². Με το σχέδιο Ανάν η κρατική αυτή οντότητα έπαυε υφισταμένη και σε περίπτωση διαφωνίας των δύο κοινοτήτων επιστρέφαμε στην επομένη της εισβολής του Αττίλα. Επομένως, αποτελεί βελτίωση.
• Θεσπίζεται η συνέχιση της κρατικής οντότητας. Και αυτό αποτελεί βελτίωση.
• Στο ίδιο άρθρο στριμώχνεται και μια σειρά αρνητικών και επικίνδυνων προβλέψεων, όπως:

α) Εισάγεται η έννοια του συνιστώντος κράτους (Οι Κύπριοι θα είναι πολίτες «είτε του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους είτε...»). Ετσι η τουρκοκυπριακή κοινότητα που επί 40 χρόνια δεν είχε αναγνωριστεί, χάρη κυρίως στις προσπάθειες της Αθήνας, αναβαθμίζεται σε κράτος³.
β) Θα υπάρχουν δύο ιθαγένειες, μια «ενωμένη κυπριακή ιθαγένεια» και μια ιθαγένεια του συνιστώντος κράτους. Παρανοϊκή διάταξη που αποβλέπει στο να θεσμοποιηθεί η διάσπαση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε δύο κράτη. Mutatis Mutandis οι Αμερικανοί θα είχαν την ιθαγένεια των ΗΠΑ αλλά και της Νέας Υόρκης, της Ατλάντα, της Ντακότα κ.ο.κ. (Το κυπριακό σύστημα είναι προεδρικό όπως των ΗΠΑ).
γ) Αν και αναφέρονται, σαν βάση των συνομιλιών, οι Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, που προβλέπουν τις τρεις ελευθερίες, διακίνησης, εγκατάστασης, επιχειρηματικής δραστηριότητας, στην ουσία ανατρέπονται. Οι Ελληνοκύπριοι που θα εγκατασταθούν στον τουρκοκυπριακό, σήμερα, τομέα, δηλαδή εκείνοι που θα επιστρέψουν στις εστίες τους, δεν θα έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Σκοπός της διάταξης να μην επιστρέψουν στα σπίτια τους οι εκδιωχθέντες από τον Αττίλα που... τώρα δικαιώνεται!!!
δ) Η διάταξη αυτή όχι μόνον παραβιάζει το ευρωπαϊκό κεκτημένο αλλά και η Κύπρος θα είναι η μόνη «δημοκρατική χώρα» όπου πολίτες της δεν θα έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στον τόπο όπου ζουν, εργάζονται και φορολογούνται.

• Στα δημοκρατικά καθεστώτα επιτρέπονται τα πάντα εκτός από όσα ρητώς απαγορεύονται. Στα δικτατορικά καθεστώτα το ανάποδο: απαγορεύονται τα πάντα εκτός από όσα ρητά επιτρέπονται. Το ίδιο και στο επιδιωκόμενο νέο κρατικό μόρφωμα. Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση θα έχει μόνον τις εξουσίες που θα της παραχωρηθούν, ενώ το «κατάλοιπον της εξουσίας» θα ασκείται από τα «συνιστώντα κράτη», δηλαδή τους Τουρκοκυπρίους.

Γ. Σε μια συνολική θεώρηση θα μπορούσαν να παρατηρηθούν τα εξής:

• Η τουρκοκυπριακή πλευρά εξασφάλισε ήδη, και μόνον διά του κοινού ανακοινωθέντος, τα βασικά πλεονεκτήματα που επιδιώκει.
• Ολα τα θέματα που ενδιαφέρουν τους Ελληνοκυπρίους παραμένουν ανοικτά, όπως:

α) Το θέμα των εποίκων, ποιοι και πόσοι θα αναγνωριστούν σαν κάτοικοι του «συνιστώντος» κράτους.
β) Θα επιτρέπεται ή όχι η εγκατάσταση νέων εποίκων, πράγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει στον εκτουρκισμό της Κύπρου.
γ) Τα στρατεύματα κατοχής θα αποχωρήσουν; Πότε και με ποιο ρυθμό; Με το σχέδιο Ανάν θα αποχωρούσαν σε βάθος... 15ετίας!!!
δ) Επιστροφή περιουσιών των Ελληνοκυπρίων που έχουν περιέλθει στην κατοχή Τουρκοκυπρίων και αντιστρόφως.
Επαναλαμβάνεται ότι με τις συνθήκες αυτές η διαπραγμάτευση αποκτά βαρύνουσα σημασία. Μόνον με τη συνεχή συμμετοχή του Εθνικού Συμβουλίου της Κύπρου θα φθάσουμε σε ένα προσυμφωνημένο κείμενο και σε ένα διχαστικό δημοψήφισμα τύπου Ανάν.
Δ. Διεθνείς αντιδράσεις:
α) Η θέση των ΗΠΑ δεδομένη. Με την ασφυκτική πίεσή τους φθάσαμε στο κοινό ανακοινωθέν και το επιδιωκόμενο μόρφωμα εξυπηρετεί όχι μόνον τα ενεργειακά συμφέροντά τους αλλά και τους ευρύτερους γεωπολιτικούς στόχους τους στον αναδυόμενο νέο πολιτικό χάρτη στη Μέση Ανατολή.
β) Και μόνον οι δηλώσεις του κ. Νταβούτογλου δείχνουν τον ενθουσιασμό της Αγκυρας που έχει δυο λόγους να πανηγυρίζει. Πρώτον, αναβαθμίζεται ο ρόλος της και δεύτερον το βάρος που αποτελούσε για την τουρκική πολιτική το Κυπριακό μεταβάλλεται σε πλεονέκτημα.
γ) Οι δηλώσεις του κ. Βενιζέλου, που επιμελώς απέφυγε να αναφερθεί στα «συνιστώντα κράτη», δείχνουν ότι ο υπουργός των Εξωτερικών και κορυφαίος συνταγματολόγος ακολουθεί, και ορθότατα, την τακτική του σπεύδε βραδέως.
δ) Αντιθέτως, η οξυτάτη αντίδραση της Μόσχας δείχνει ότι ο κ. Πούτιν όχι μόνο δεν θα απουσιάσει από το ενεργειακό πόκερ στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά ίσως να δώσει και τα ρέστα του.
Δεν είναι καθόλου εύκολη η κατάσταση που αντιμετωπίζει ο Πρόεδρος της Κύπρου κ. Αναστασιάδης. Φέρει ήδη στο παθητικό του δύο αμαρτήματα: την υποστήριξη του σχεδίου Ανάν και την -όποια- συνευθύνη του στη χρεοκοπία της Κύπρου. Ενα τρίτο αμάρτημα δεν θα τον εξαγνίσει. Απλώς, θα του εξασφαλίσει μια θέση στην Κόλαση της Ιστορίας.
1. Ο σεΐχης Φατουλάχ Γκιουλέν στη θέση του Ερντογάν θα εισήγαγε διά της Τουρκίας έναν lihgt ισλαμισμό πολύ χρήσιμο για την Ουάσιγκτον. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
2. Η συμφωνία μεταξύ του Προέδρου Μακαρίου και του Ντενκτάς της 12ης-2-77.
3. Και μόνον διά του ανακοινωθέντος, έστω και αν δεν αρχίσουν συνομιλίες, αν κρίνει κανείς από τη νομολογία του ΔΔ της Χάγης, η αναγνώριση του κρατιδίου έχει επέλθει.

Το Έθνος, 23/02/2014