Διαφωνίες στους κόλπους της ορθοδοξίας

Δοκιμάζονται οι σχέσεις Κωνσταντινούπολης - Μόσχας

Αδιέξοδο στις συνομιλίες των εκπροσώπων των Ορθοδόξων Εκκλησιών

Αθήνα
Δοκιμάζονται έντονα τα τελευταία εικοσιτετράωρα οι σχέσεις Κωνσταντινούπολης - Μόσχας μετά το αδιέξοδο που σημειώθηκε στις συνομιλίες που διεξήχθησαν μεταξύ των εκπροσώπων των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Γενεύη για την σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, η οποία προετοιμάζεται επί 88 χρόνια και θα είναι η πρώτη που θα συγκληθεί μετά το σχίσμα των Εκκλησιών το 1054 μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Η απογοητευση, κυριαρχεί μεταξύ των εκπροσώπων των Ορθοδόξων Εκκλησιών καθώς όπως εκτιμάται εάν δεν αναλάβει άμεση πρωτοβουλία ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος για να αρθεί το αδιέξοδο και δεν κάμψει τις αξιώσεις των εκπροσώπων του Πατριαρχείου Μόσχας, τότε το ενδεχόμενο σύγκλησης της Συνόδου δείχνει να καθυστερεί για μία ακόμη φορά, γεγονός που θα καταδείξει το έλλειμα ενότητας των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Κι αυτό παρά το ότι όλοι οι εκπρόσωποι κατά τη διάρκεια των ομιλιών τους επισήμαναν την ανάγκη ενότητας.

Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του εκπροσώπου της Εκκλησίας της Ελλάδος Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιου ο οποίος επισήμανε: «είναι επιτακτική η ανάγκη να επικρατήσει μέσα σ' αυτήν την αίθουσα η ενότητα».

Ολα ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης που διεξήχθη για την παραχώρηση της αυτοκεφαλίας, δηλαδή της ανεξαρτητοποίησης μίας Εκκλησίας. Οι εκπρόσωποι του Οικουμενικού Πατριάρχη με πρώτο τον Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη πρότειναν κάτω απο το κείμενο να υπογράφει πρώτος ο εκάστοτε προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης με τον χαρακτηρισμό «αποφαίνεται» και να ακολουθούν οι υπογραφές των άλλων Πατριαρχών και Αρχιεπισκόπων με τον τίτλο «συναποφαίνονται». Η πρόταση συνάντησε την σθεναρή αντίδραση του εκπροσώπου της Εκκλησίας της Ρωσίας, προέδρου του τμήματος εξωτερικών εκκλησιαστικών υποθέσεων Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίωνα, καθώς, όπως εκτιμά, με την κίνηση αυτή θα ενισχυόταν η θέση του εκάστοτε Οικουμενικού Πατριάρχη. Σύμφωνα με πληροφορίες πρότεινε να υπογράφουν όλοι οι Πατριάρχες και Αρχιεπίσκοποι μαζί, χωρίς κανένα χαρακτηρισμό. Κι αυτό παρά το γεγονός, όπως σημείωναν ελληνόφωνοι κληρικοί, ότι μετά το Σχίσμα και εξαιτίας της αδυναμίας συγκλήσεως Οικουμενικής Συνόδου μέχρι σήμερα, η αυτοκεφαλία παραχωρείται μόνον από την Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης και ότι ακόμη και το Πατριαρχείο Ρώσιας από το Φανάρι έλαβε την αυτοκεφαλία του τον 15ο αιώνα.

Κοντά στους αντιπροσώπους του Πατριαρχείου Μόσχας στάθηκαν το Πατριαρχείο Γεωργίας και οι εκπρόσωποι των Αρχιεπισκόπων Πολωνίας και Τσεχίας οι οποίοι παραδοσιακά υποστηρίζουν τις ρωσικές θέσεις. Αίσθηση προκάλεσε και η αντίστοιχη στάση που τήρησε ο εκπρόσωπος του Πατριαρχείου Ρουμανίας, που τα τελευταία χρόνια δείχνει να εξελίσεται στον τρίτο πυλώνα των Ορθοδόξων, μετά τους ελληνοφώνους και τους σλαβοφώνους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τις θέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου υποστήριξαν οι λεγόμενες ελληνόφωνες Εκκλησίες όπως τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων καθώς και οι Εκκλησίες της Κύπρου, της Εκκλησίας της Ελλάδος και η Αρχιεπισκοπή Αλβανίας. Ομως εντύπωση προκάλεσε κυρίως η υποστηρικτική προς το Φανάρι στάση των εκπροσώπων του αραβόφωνου Πατριαρχείου Αντιοχείας καθώς και των σλαβόφωνων Πατριαρχείων Βουλγαρίας και Σερβίας.

Χαρακτηριστικό του κλίματος που κυριάρχησε είναι το ανακοινωθέν που εκδόθηκε όπου μεταξύ άλλων σημειώνεται ότι: «Δοθέντος οτι κατά τον ισχύοντα κανονισμόν αι αποφάσεις της επιτροπής δέον να λαμβάνωνται εν ομοφωνία, δεν επετεύχθη συμφωνία επι του θέματος  του Αυτοκεφάλου και του τρόπου ανακηρύξεως αυτού το οποίον τελεί εισέτι εν εκκρεμότητι».