Ελλάδα - Η οικονομική κρίση έχει αμαυρώσει την εικόνα της ζωής

Βλέποντας το φως   ΟΠΟΙΟΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ΟΤΙ Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΩΡΑΙΑ ΚΑΙ  ΑΞΙΖΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΤΗ ΖΕΙ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΕΠΑΙΣΧΥΝΤΑ  ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΟΣ - ΑΝ ΟΧΙ ΗΛΙΘΙΟΣ

Σώτη Τριανταφύλλου Η ευτυχία συγχέεται με τη μικροαστική άνεση – στην ουσία ταυτίζεται με το  χρήμα. Εχουμε οπισθοχωρήσει στη φιλοσοφία που κυριαρχούσε στα μέσα  του 20ού αιώνα, τότε που οι ηρωίδες του Ζαν Ανούιγ και οι ήρωες του  Ανρί ντε Μοντερλάν αρνούνταν την ευτυχία, τότε που τα πρόσωπα του  Ιονέσκο έτρεφαν τρελές αυταπάτες που διαψεύδονταν. Σήμερα, το να  μιλάμε για την ευτυχία εκλαμβάνεται σαν προσβολή σε όσους υποφέρουν. Ο καθένας μπορεί να παραδοθεί σ’ αυτή την πικρία: δεν υπάρχει άνθρωπος  που να μην έχει περάσει δυστυχίες – αρρώστιες, απώλειες, προδοσίες,  αποτυχίες. Ανάμεσά μας ζουν ακόμα επιζώντες στρατοπέδων συγκέντρωσης,  βασανιστηρίων, φυλακών, εξοριών· ανάμεσά μας ζουν άνθρωποι που γνώρισαν  τον πόλεμο… Θέλω να πω ότι η χώρα μας και ο καθένας χωριστά έχουμε βρεθεί  στο παρελθόν σε πολύ, σε πάρα πολύ δύσκολη θέση… Πάντα υπήρχαν προβλήματα,  η ζωή ποτέ δεν ήταν εύκολη. Οι χαρές ισοσταθμίζονται ή υπερφαλαγγίζονται  από τις λύπες και δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Αν, για παράδειγμα, έχουμε  οικογένεια που μας βοηθάει και μας περιβάλλει, είμαστε υποχρεωμένοι να  υπομένουμε διάφορες δοκιμασίες· αν έχουμε παιδιά, παρά τις χαρές που μας  προσφέρουν, είμαστε εκτεθειμένοι σε κινδύνους: ίσως αρρωστήσουν, ίσως  αντιμετωπίσουν τρομερά προβλήματα, ίσως στραφούν εναντίον μας, ίσως  προσχωρήσουν σε κάποια τρελή αίρεση. Oλα τα πάθη μάς εμπλουτίζουν  αλλά επίσης μας φθείρουν. Δεν μπορούμε να κερδίζουμε σε όλα τα πεδία.  Oσο για τα κοινωνικά προβλήματα, καμιά γενιά δεν τα απέφυγε. Oλες οι εποχές  είναι εποχές αταξίας: δεν είμαστε εμείς οι αδικημένοι της ιστορίας. Αν   μελετούσαμε την ιστορία, θα συμφωνούσαμε σ’ αυτό. Εξάλλου, τι κρίμα  για μας τους Ελληνες που δεν φαίνεται να έχουμε διδαχθεί τίποτα όχι  μόνο από την ιστορία αλλά και από τον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας... Οι Ελληνες της λεγόμενης «κλασικής» αρχαιότητας είχαν το θάρρος  να αγαπούν τη ζωή και την ευτυχία χωρίς να ωραιοποιούν τα πράγματα  και χωρίς να αγνοούν τη σκληρότητα της ύπαρξης. Είκοσι πέντε αιώνες  αργότερα τους οφείλουμε την επινόηση της τραγωδίας: το χαρακτηριστικό  της τραγωδίας είναι η αναγνώριση της δυστυχίας ως καίριο κομμάτι της  ανθρώπινης κατάστασης. Οι Ελληνες έδειξαν πως η καταστροφή απειλεί  τον άνθρωπο, είτε είναι αθώος είτε είναι ένοχος· καμιά ανθρώπινη ευτυχία  δεν διαρκεί. Ο άνθρωπος ήταν, γι’ αυτούς, ον «εφήμερο», «φάσμα σκιάς»,   «φάσμα και άυλη σκιά». Το διατυπώνουμε άραγε καλύτερα εμείς οι  σημερινοί απελπισμένοι; Το διατυπώνουμε καλύτερα από τον Σοφοκλή;  Με τους στίχους του ο μεγάλος τραγικός περιγράφει την αστάθειά μας:  «Για τους ανθρώπους τίποτα δεν διαρκεί, ούτε η έναστρη νύχτα, ούτε  οι δυστυχίες, ούτε ο πλούτος: όλα μια μέρα, ξαφνικά, τελειώνουν. Κι  έρχεται η σειρά ενός άλλου να ευτυχήσει, προτού τα χάσει όλα κι αυτός».  Ξέρουμε άραγε καλύτερα από τον Ευριπίδη πως αυτοί που οι θεοί αφήνουν  στην ησυχία τους υποφέρουν από τα ίδια τους τα πάθη; Η Μήδεια του  Ευριπίδη βρίσκεται επίσης ανάμεσά μας... Στον χώρο του τραγικού δεν  μπορούμε να προχωρήσουμε περισσότερο από τους Ελληνες του  5ου αιώνα. Eπίσης, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε περισσότερο  στον χώρο της ανθρώπινης αισιοδοξίας: εκείνοι οι Ελληνες ήξεραν  πώς να κοιτάζουν το φως. Εμείς δεν ξέρουμε.  Πηγή: ΓΥΝΑΙΚΑ, τεύχος 55, Δημοσιεύτηκε: Δεκέμβριος 2012