Το σκίτσο του Πικάσο ήταν... κατώτερο του Πατερούλη

Ο Στάλιν πεθαίνει στις 5 Μαρτίου 1953. Ο Λουί Αραγκόν ζητεί από τον Πάμπλο Πικάσο ένα πορτρέτο του σπουδαίου άνδρα, το οποίο δημοσιεύεται στις 12 Μαρτίου στην πρώτη σελίδα της επιθεώρησης «Lettres Francaises» («Γαλλικά Γράμματα»), το εβδομαδιαίο περιοδικό των διανοουμένων του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Το αποτέλεσμα όμως είναι μια καταστροφή. Ο Πικάσο σκιτσάρισε έναν Στάλιν νεαρό, με κόμμωση εν είδει κορόνας, με βλέμμα κάπως θαμπό και ανέκφραστο. Δεν είναι ο Στάλιν των επίσημων φωτογραφιών και αφισών, στις οποίες εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία, πιο τετράγωνος, πιο χαμογελαστός επίσης. Ούτε τα μέλη ούτε τα στελέχη του κόμματος θα δεχθούν αυτό το σκίτσο. Μάλιστα, ο Αραγκόν επιδίδεται σε μια χαλαρή άσκηση αυτοκριτικής και αποκηρύσσει τον Πικάσο: «Μπορεί κανείς να επινοεί λουλούδια, κατσίκες, ταύρους, ακόμη και άνδρες, γυναίκες, όμως τον Στάλιν μας δεν μπορεί κανένας να τον επινοήσει. Διότι για τον Στάλιν η επινόηση - ακόμη και αν αυτός που τον επινοεί είναι ο Πικάσο - είναι οπωσδήποτε κατώτερη της πραγματικότητας. Λειψή και κατά συνέπεια όχι πιστή».

Το επεισόδιο αυτό εντάσσεται στο χρονικό των σχέσεων ανάμεσα σε γάλλους διανοουμένους, από τη μια πλευρά, και στη Σοβιετική Ενωση, από την άλλη, που παρουσιάζεται στην έκθεση «Ιντελιγκέντσια». Σε ένα άλλο έγγραφο, λιγότερο γνωστό, η Μαργκερίτ Ντιράς, η οποία διαγράφηκε από το Γαλλικό ΚΚ επειδή δεν μπορούσε να αποδεχθεί την αισθητική του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, απαντά με μια οργισμένη επιστολή στην κατηγορία ότι είναι «πουτάνα»...