Η επιστολή αναδημοσιεύεται σε πολλές ευρωπαϊκές εφημερίδες - «The Guardian» (Βρετανία), «Le Monde» (Γαλλία), «La Reppublica» (Ιταλία), «Publico» (Πορτογαλία), «El Pais» (Ισπανία) και «Le Soir» (Βέλγιο) και στην Ελλάδα από «ΤΑ ΝΕΑ». Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι σε όλο και πιο πολλά ευρωπαϊκά κράτη - μέλη οι εθνικοί φορείς χάραξης πολιτικής αλλά και οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν χάσει εντελώς την επαφή με την πραγματικότητα της επιστημονικής έρευνας.
Αυτή η κριτική ανάλυση είναι μια κλήση αφύπνισης προς τους φορείς χάραξης πολιτικής, προκειμένου να διορθωθεί η πορεία, και ένα κάλεσμα προς τους ερευνητές και τους πολίτες να υπερασπιστούν τον ουσιαστικό ρόλο της επιστήμης στην κοινωνία. Η επιστολή μπορεί να υπογραφεί εδώ (openletter.euroscience.org).
Η ανοικτή επιστολή των επιστημόνων αναφέρει:
Εχουν επιλέξει την άγνοια
Σε ολοένα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη οι εθνικοί φορείς χάραξης πολιτικής αλλά και οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν χάσει εντελώς την επαφή με την πραγματικότητα της επιστημονικής έρευνας.
Έχουν επιλέξει να αγνοήσουν την καθοριστική συμβολή ενός ισχυρού ερευνητικού τομέα στην οικονομία, αναγκαίου ιδιαίτερα για τις χώρες εκείνες που επλήγησαν περισσότερο από την οικονομική κρίση. Αντ 'αυτού, έχουν επιβάλει δραστικές περικοπές του προϋπολογισμού στον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α) οι οποίες καθιστούν τις χώρες αυτές πιο ευάλωτες, τόσο μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, σε ενδεχόμενες νέες οικονομικές κρίσεις. ΄Ολα αυτά συμβαίνουν υπό το καθησυχαστικό βλέμμα των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων που ανησυχούν περισσότερο για το αν τα κράτη-μέλη θα συμμορφωθούν με τα μέτρα λιτότητας που προωθούν, και λιγότερο για το αν θα διατηρήσουν και θα βελτιώσουν τις εθνικές υποδομές Ε&Α, οι οποίες θα μπορούσαν να τα βοηθήσουν να υιοθετήσουν ένα παραγωγικό μοντέλο περισσότερο εύρωστο, βασισμένο στην παραγωγή γνώσης.
Έχουν επιλέξει να αγνοήσουν ότι η επιστημονική έρευνα δεν ακολουθεί τους κύκλους της πολιτικής. Ότι η μακροπρόθεσμη, βιώσιμη επένδυση στην Ε&Α είναι ζωτικής σημασίας, διότι η επιστήμη είναι ένας αγώνας δρόμου μεγάλων αποστάσεων. ‘Οτι ορισμένοι από τους καρπούς της επιστημονικής έρευνας θα μπορούσαν να συλλεχθούν τώρα, αλλά άλλοι μπορεί να χρειαστούν πολλές γενιές για να ωριμάσουν. Ότι, αν δεν «σπείρουμε» σήμερα, τα παιδιά μας δεν θα έχουν τα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του αύριο. Αντ' αυτού, ακολουθούν αποσπασματικές πολιτικές επενδύσεων στην Ε&Α με ένα μοναδικό στόχο: τη μείωση του ετήσιου ελλείμματος σε μια μάλλον τεχνητή τιμή που επιβάλλεται από τα ευρωπαϊκά και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αγνοώντας τις καταστροφικές επιπτώσεις που έχουν αυτές οι επιλογές στην επιστήμη και την καινοτομία των επιμέρους κρατών-μελών αλλά και της Ευρώπης στο σύνολό της.
Έχουν επιλέξει να αγνοήσουν ότι η δημόσια επένδυση στην Ε&Α προσελκύει ιδιωτικές επενδύσεις. Ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα «κράτος καινοτομίας», το ήμισυ και πλέον της οικονομικής ανάπτυξης προέρχεται από την καινοτομία, που έχει τις ρίζες της στη βασική έρευνα, η οποία χρηματοδοτείται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Αντ' αυτού, έχουν την απολύτως μη ρεαλιστική ελπίδα ότι η αύξηση των δαπανών για την Ε&Α – απαραίτητη προκειμένου οι χώρες αυτές να εκπληρώσουν τον ευρωπαϊκό στόχο του 3% του ΑΕΠ για την Ε&Α (Συνθήκη της Λισαβόνας) – θα επιτευχθεί μέσω ιδιωτικών επενδύσεων, ενώ την ίδια στιγμή θα μειώνουν τις δημόσιες επενδύσεις. Η ελπίδα αυτή βρίσκεται σε οξεία αντίθεση με τη μείωση του αριθμού των επιχειρήσεων καινοτομίας στις περισσότερες από αυτές τις χώρες και με την επικράτηση, στο σύνολο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, εκείνων των μικρών οικογενειακών μονάδων που δε διαθέτουν δυναμικό καινοτομίας.
Έχουν επιλέξει να αγνοήσουν ότι απαιτούνται χρόνος και πόροι για την κατάρτιση των ερευνητών. Αντ' αυτού, θωρακισμένοι πίσω από την ευρωπαϊκή οδηγία για μείωση του εργατικού δυναμικού στο δημόσιο τομέα, έχουν επιβάλει δραστικές περικοπές προσλήψεων στα δημόσια ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια. Έτσι η έλλειψη ευκαιριών στον ιδιωτικό τομέα και οι περικοπές στα προγράμματα ανθρώπινων πόρων προκαλούν «διαρροή εγκεφάλων» από το Νότο προς το Βορρά της Ευρώπης και από την Ευρώπη προς άλλες ηπείρους. Το αποτέλεσμα είναι η μη αναστρέψιμη απώλεια επενδύσεων και η επιδείνωση της ανισότητας μεταξύ των κρατών-μελών στον τομέα της Ε&Α. Οι νέοι επιστήμονες, αποθαρρυμένοι από την έλλειψη ευκαιριών και την εγγενή αβεβαιότητα των αλλεπάλληλων συμβάσεων ορισμένου χρόνου, επιλέγουν να εγκαταλείψουν την επιστημονική έρευνα χωρίς δυνατότητα επιστροφής σε αυτήν λόγω της φύσης της. Έτσι συρρικνώνεται το εξειδικευμένο ερευνητικό δυναμικό που είναι διαθέσιμο για τη βιομηχανία. Αντί να μειώνεται δηλαδή το έλλειμμα, αυτή η έξοδος επιστημόνων δημιουργεί ένα νέο έλλειμμα στον τομέα της τεχνολογίας, της καινοτομίας και της επιστημονικής ανακάλυψης που αφορά την Ευρώπη στο σύνολό της.
Έχουν επιλέξει να αγνοήσουν ότι η εφαρμοσμένη έρευνα δεν είναι τίποτε περισσότερο από εφαρμογή της βασικής έρευνας και δεν περιορίζεται στην επιστημονική δραστηριότητα με βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο στην αγορά, όπως κάποιοι φορείς χάραξης πολιτικής φαίνεται να πιστεύουν. Αντ' αυτού, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο παρατηρείται μια ισχυρή τάση για επικέντρωση στην έρευνα με εμπορεύσιμα αποτελέσματα, όταν αυτά είναι απλώς οι καρποί που κρέμονται χαμηλότερα στο περίπλοκο δέντρο της επιστημονικής έρευνας. Ακόμα κι αν, σε κάποιες περιπτώσεις, αυτοί βλαστήσουν σε νέες θεμελιώδεις ιδέες, υπονομεύοντας τη βασική έρευνα σιγά-σιγά θανατώνονται οι ρίζες του δέντρου.
Έχουν επιλέξει να αγνοήσουν το πώς λειτουργεί η επιστημονική διαδικασία. Ότι η έρευνα απαιτεί πειραματισμό και ότι δεν είναι όλα τα πειράματα επιτυχή. Ότι η αριστεία είναι η κορυφή του παγόβουνου, που επιπλέει μόνο και μόνο λόγω του όγκου της δουλειάς που βρίσκεται από κάτω. Αντ' αυτού, οι πολιτικές για την έρευνα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν μετατοπιστεί προς τη χρηματοδότηση ενός μικρού αριθμού ήδη καταξιωμένων ερευνητικών ομάδων, υπονομεύοντας την ποικιλομορφία της έρευνας που χρειαζόμαστε προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις τεχνολογικές και κοινωνικές προκλήσεις του αύριο. Επιπλέον, αυτή η προσέγγιση συμβάλλει στη "διαρροή εγκεφάλων", καθώς ένας μικρός αριθμός καλάχρηματοδοτούμενων ερευνητικών ιδρυμάτων συστηματικά προσελκύει την επίλεκτη αυτή ομάδα υποτρόφων.
Έχουν επιλέξει να αγνοήσουν την κρίσιμη συνέργεια μεταξύ έρευνας και εκπαίδευσης. Αντ' αυτού, έχουν συρρικνώσει τη χρηματοδότηση της έρευνας στα δημόσια πανεπιστήμια, υπονομεύοντας συνολικά την ποιότητά τους και απειλώντας το ρόλο τους ως υπερασπιστών των ίσων ευκαιριών.
Και πάνω από όλα, έχουν επιλέξει να αγνοήσουν ότι η έρευνα δεν πρέπει μόνο να υπηρετεί την οικονομία, αλλά πρέπει να προωθεί τη γνώση και την κοινωνική πρόνοια, συμπεριλαμβάνοντας και εκείνους που δεν διαθέτουν τους πόρους για να πληρώσουν το λογαριασμό.
Έχουν επιλέξει την άγνοια, αλλά είμαστε αποφασισμένοι να τους υπενθυμίσουμε όσα «αγνοούν», γιατί η δική τους άγνοια μπορεί να μας στοιχίσει το μέλλον. Ως ερευνητές και ως πολίτες, διαμορφώνουμε ένα διεθνές δίκτυο που χρησιμοποιείται για να ανταλλάσσουμε πληροφορίες και προτάσεις. Και συμμετέχουμε σε μια σειρά πρωτοβουλιών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, που στόχο έχουν να αντισταθούν σθεναρά στη συστηματική καταστροφή των εθνικών υποδομών Ε&Α και να συμβάλουν στην οικοδόμηση μιας «από κάτω προς τα πάνω» κοινωνικής Ευρώπης. Καλούμε τους ερευνητές αλλά και όλους τους πολίτες να υπερασπιστούν αυτή τη θέση μαζί μας. Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Το οφείλουμε στα παιδιά μας και στα παιδιά των παιδιών μας.
Amaya Moro-Martin, αστροφυσικός, Ινστιτούτο Επιστήμης Διαστημικού Τηλεσκοπίου (Space Telescope Science Institute), Βαλτιμόρη, Μέριλαντ, ΗΠΑ, Euroscience Strasbourg; Εκπρόσωπος της πρωτοβουλίας «Αξιοπρεπής Έρευνα» (“Investigación Digna”) (για την Ισπανία)
Gilles Mirambeau, ιολόγος HIV, Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, Πανεπιστήμιο Pierre και Marie Curie, Παρίσι VI (Γαλλία) και Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Ερευνών August Pii Sunyer (IDIBAPS), Βαρκελώνη, Euroscience Strasbourg
Rosàrio Mauritti, κοινωνιολόγος, ISCTE, Κέντρο Κοινωνιολογικών Μελετών και Ερευνών, Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Λισαβόνας, Λισαβόνα (Πορτογαλία)
Sebastian Raupach, φυσικός, εμπνευστής του επιστημονικού κινήματος "Perspektive statt Befristung" («Προοπτική αντί Λήξης») (Γερμανία)
Jennifer Rohn, κυτταρικός βιολόγος καρκίνου, Τομέας Ιατρικής, University College London, Λονδίνο (Μεγάλη Βρετανία), πρόεδρος του κινήματος «Η επιστήμη είναι ζωτικής σημασίας» (“Science is Vital”)
Francesco Sylos Labini, φυσικός, Κέντρο Enrico Fermi, Ινστιτούτο Σύνθετων Συστημάτων (Complex Systems, ISC-CNR), Ρώμη (Ιταλία), συντάκτης του ROARS.it
Βαρβάρα Τραχανά, κυτταρικός βιολόγος, Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα (Ελλάδα)
Alain Trautmann, ανοσολόγος καρκίνου, Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS), Ινστιτούτο Cochin, Παρίσι (Γαλλία)
Patrick Lemaire, εμβρυολόγος, Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών CNRS, Κέντρο Έρευνας Βιοχημείας Μακρομορίων του Μονπελιέ, εμπνευστής και εκπρόσωπος της πρωτοβουλίας «Επιστήμες σε πορεία» (“Sciences en Marche”) (Γαλλία).
Πηγή: www.tanea.gr
Δημοσιεύτηκε στις 09/10/2014
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire