Σοβαρότατες θεσμικές και προσωπικές ευθύνες
στον Πρόεδρο Χριστόφια
Λευκωσία: Σοβαρότατες προσωπικές ευθύνες στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια, για το τραγικό συμβάν και τις συνέπειες της έκρηξης στη Ναυτική Βάση ''Ευάγγελος Φλωράκης'', στο Μαρί, στις 11 Ιουλίου 2011, καταλόγισε σήμερα ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής Πόλυς Πολυβίου, με τη δημοσιοποίηση του πορίσματος της έρευνάς του.
Σε δηλώσεις του στη δημοσιογραφική διάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε σήμερα σε αίθουσα του Υπουργείου Οικονομικών στη Λευκωσία, ο κ. Πολυβίου, πλαισιούμενος από όλους τους συνεργάτες του στην Επιτροπή και ενώπιον δεκάδων δημοσιογράφων, φωτογράφων, τηλεοπτικών συνεργείων, συγγενών των θυμάτων και των συνηγόρων των, παρουσίασε το πόρισμα περιληπτικώς, καταλήγοντας στο ότι οι τέως Υπουργοί Αμυνας Κώστας Παπακώστας και Εξωτερικών Μάρκος Κυπριανού βαρύνονται ''με πολύ σοβαρές ευθύνες θεσμικές και προσωπικές, η κύρια ευθύνη όμως ανήκει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (Δημήτρη Χριστόφια), ο οποίος προΐσταται του κράτους και της Κυβέρνησης''.
Πέραν της απόδοσης θεσμικών και προσωπικών ευθυνών, μεγάλο κεφάλαιο της έρευνάς του, είπε ο κ. Πολυβίου, ασχολείται και ''με το θέμα των ποινικών και πειθαρχικών ευθυνών'' για το οποίο αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος του πορίσματός του.
''Αλλά'', πρόσθεσε, ''αφού έχω συνομιλήσει και με τον Γενικό Εισαγγελέα (Πέτρο Κληρίδη), έχω αποφασίσει ότι δεν θα προβώ σε ονομαστική αναφορά σε πρόσωπα, μήπως και επηρεασθούν οι ποινικές έρευνες''.
''Θέλω όμως'', τόνισε ο κ. Πολυβίου, ''να πω ότι δεν έχω οποιαδήποτε αμφιβολία ότι, στην υπό κρίση περίπτωση, έχουν διαπραχθεί σοβαρότατα ποινικά αδικήματα, συμπεριλαμβανομένου του αδικήματος της ανθρωποκτονίας και ότι ο Γενικός Εισαγγελέας πρέπει να μελετήσει το ενδεχόμενο διάπραξης τέτοιων ποινικών αδικημάτων από όλους τους εμπλεκομένους, μηδενός εξαιρουμένου''.
Ο κ. Πολυβίου αποδοκίμασε τις προσπάθειες επίρριψης ευθυνών στον Διοικητή Ναυτικού και στο Διοικητή της Βάσης όπου έγινε η έκρηξη, επισημαίνοντας τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι αξιωματικοί αυτοί για να απομακρύνουν από την επικίνδυνη ζώνη τους στρατιώτες, ενώ οι ίδιοι, μαζί με ελάχιστο προσωπικό ασφαλείας και τους πυροσβέστες που τελικώς έχασαν τη ζωή των, προσπάθησαν μέχρι την τελευταία στιγμή και με ''αυθόρμητο ηρωισμό'' να αποτρέψουν την έκρηξη.
Οπως διευκρίνισε ο κ. Πολυβίου, αφού με χαρακτηριστικά παραδείγματα από το σύνολο του ερευνητικού του έργου παρουσίασε τα σημαντικότερα γεγονότα που προηγήθηκαν της έκρηξης της 11ης Ιουλίου 2011 και του θανάτου 13 προσώπων, ο Πρόεδρος Χριστόφιας είχε το γενικό πρόσταγμα, καθώς και την κυριαρχική εξουσία σε σχέση με το υπό εξέταση θέμα και ''ο Πρόεδρος έχει τη μέγιστη ευθύνη για την ανεπάρκεια, την αμέλεια και την ολιγωρία που επιδείχθηκαν, έχει συνεπώς την πιο μεγάλη ευθύνη για το τί συνέβη''.
Σαφώς, είπε ο κ. Πολυβίου, η διαχείριση του φορτίου ανήκε στην εκτελεστική εξουσία του κράτους, όμως ''η εκτελεστική εξουσία, της οποίας προΐσταται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, απέτυχε οικτρά να λάβει τα αναγκαία μέτρα για το χειρισμό του θέματος, συμπεριλαμβανομένης της ασφαλούς φύλαξης του φορτίου στην Κύπρο''.
Οπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής, ανεξαρτήτως θεμάτων εξωτερικής πολιτικής, όπως εγείρονται από τη συνάντηση του Προέδρου Χριστόφια με τον Πρόεδρο Ασάντ της Συρίας και τις διαβεβαιώσεις που δόθηκαν εκεί, στις 31 Αυγούστου 2009, με δεδομένη τη σημασία του θέματος και την αυξανόμενη επικινδυνότητα του φορτίου, πράγματα που ο Πρόεδρος Χριστόφιας ''γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει'', ήταν απολύτως αναγκαίο να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα, με βασικό στόχο τη διασφάλιση των ζωτικών συμφερόντων της πολιτείας και των πολιτών.
''Το θέμα'', δήλωσε ο κ. Πολυβίου, ''δεν έπρεπε να αφεθεί να συζητείται, για δύο και πλέον έτη, από Επιτροπές και από εκπροσώπους διαφόρων κρατικών υπηρεσιών, χωρίς συντονισμό και χωρίς αποτέλεσμα''.
''Δεν έπρεπε'', συνέχισε, ο χειρισμός του φορτίου ''να αφεθεί στο έλεος των συνήθων γραφειοκρατικών διαδικασιών, χωρίς να λαμβάνεται υπ' όψη η αυξανόμενη επικινδυνότητα του φορτίου, κάτι που ήταν ή έπρεπε να είναι εμφανές σε όλους και ιδιαιτέρως στον επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας του κράτους, δηλαδή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας''.
Πέραν του πολιτειακού του αξιώματος και της θεσμικής του ιδιότητας, ο Πρόεδρος Χριστόφιας, όπως ανέφερε ο κ. Πολυβίου, είχε ο ίδιος αναλάβει τη διαχείριση του επικίνδυνου φορτίου, τόσο στην πραγματικότητα όσο και στα μάτια των άλλων εμπλεκομένων, έχοντας τον υπέρτατο έλεγχο αυτού.
''Ηταν ο Πρόεδρος, που ήταν υπεύθυνος για τη λήψη των ουσιωδών αποφάσεων επί του θέματος, ήταν οι αποφάσεις και η πολιτική του Προέδρου που οδήγησαν στη μακρά παραμονή του φορτίου στην Κύπρο, υπό τις απαράδεκτες συνθήκες φύλαξής του''.
''Κρίνω'', τόνισε ο κ. Πολυβίου, ''ότι οι ενέργειες, πράξεις και αποφάσεις του Προέδρου ουδόλως ανταποκρίνονται στο ελάχιστο επίπεδο της αναμενόμενης από αυτόν επιμέλειας, τόσο για το δημόσιο συμφέρον, για την οικονομία του τόπου, αλλά κυρίως για την ασφάλεια των πολιτών της Δημοκρατίας''.
''Η ουσία του πράγματος είναι'', δήλωσε ο κ. Πολυβίου, ''ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στην υπό εξέταση περίπτωση, απέτυχε να μεριμνήσει ή έστω και να λάβει στοιχειώδη μέτρα για την ασφάλεια πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας και ιδιαιτέρως στρατιωτών και πυροσβεστών''.
Στα τελικά συμπεράσματά του, ο κ Πολυβίου ανέφερε ότι αφίχθηκε στην Κύπρο εκ φύσεως επικίνδυνο φορτίο και η Κυβέρνηση θα έπρεπε να μεριμνήσει, ούτως ώστε τουλάχιστον τα κύρια εμπλεκόμενα και ενδεχόμενα επηρεαζόμενα πρόσωπα να έχουν πλήρη γνώση για το περιεχόμενο των εμπορευματοκιβωτίων, κάτι που δεν έγινε.
Σχετικά με το χώρο φύλαξης, ο κ. Πολυβίου είπε ότι ουδείς ικανοποιητικός ή επαρκής λόγος έχει δοθεί, γιατί το φορτίο να τοποθετηθεί ή να παραμείνει στο συγκεκριμένο χώρο και με το συγκεκριμένο τρόπο.
Η πραγματικότητα παραμένει αδιαμφισβήτητη, δήλωσε ο κ. Πολυβίου, ότι το φορτίο περιείχε πυρομαχικά ή/ και εκρηκτικά και τοποθετήθηκε σε στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς σε συνθήκες πλήρους και προκλητικής ανασφάλειας επί δυόμισι και πλέον έτη.
Το φορτίο δεν τοποθετήθηκε μόνο σε ακατάλληλο χώρο, αλλά, πρόσθεσε ο κ. Πολυβίου, τοποθετήθηκε με ασύγγνωστη αμέλεια και πλήρη αδιαφορία σε έναν από τους πλέον επικίνδυνους χώρους στην Κύπρο και το γεγονός αυτό θα έπρεπε να είναι γνωστό στους Υπουργούς Αμυνας και Εξωτερικών καθώς και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Επίσης, όπως ανέφερε ο κ. Πολυβίου, δεν υπήρξαν σαφείς μηχανισμοί ή διαδικασίες και δεν συζητήθηκε το θέμα στο Υπουργικό Συμβούλιο και οι όποιες συσκέψεις έγιναν ήσαν περιστασιακές και απεδείχθησαν αναποτελεσματικές.
Ακόμη και όταν προβλέπονταν οι κίνδυνοι, πρόσθεσε, υπερίσχυαν ασαφείς και ατεκμηρίωτοι πολιτικοί λόγοι, καθώς και πολιτικές φοβίες, με αποτέλεσμα τη συνέχιση της απαράδεκτης κατάστασης πραγμάτων που έκδηλα εγκυμονούσε σοβαρότατους κινδύνους για την ασφάλεια αθώων ανθρώπων.
Το φορτίο στο συγκεκριμένο χώρο, είπε ο κ. Πολυβίου, παρέμεινε επί δυόμισι έτη για αδιευκρίνιστο λόγο, ίσως επειδή υπήρξε συμφωνία του Προέδρου Χριστόφια με τον Πρόεδρο Ασάντ.
''Αποδέχομαι τη διαβεβαίωση του Προέδρου ότι δεν είχε ποτέ την πρόθεση να υλοποιήσει τη συμφωνία'', δήλωσε ο κ. Πολυβίου, όμως, συνέχισε, οι αρμόδιοι Υπουργοί και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας γνώριζαν ότι το φορτίο τύγχανε υπαίθριας εναποθήκευσης εντός ενεργού στρατοπέδου της Εθνικής Φρουράς.
Γνώριζαν επίσης για τη συνεχή και αυξανόμενη επικινδυνότητα του φορτίου, και πιο συγκεκριμένα ότι, δεδομένου του περιεχομένου του φορτίου, η επικινδυνότητα του αυξανόταν με την πάροδο του χρόνου και αυτή η διαπίστωση από μόνη της, συνιστά ''res ipsa loquitur'' (το πράγμα ομιλεί αφ' εαυτού), που συνεπάγεται αδυσώπητη θεσμική και προσωπική ευθύνη τόσο για τους Υπουργούς Αμυνας και Εξωτερικών όσον και για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πρόσθεσε ο κ. Πολυβίου.
Ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής αναφέρθηκε και στην άρνηση από κυπριακής πλευράς για λήψη συνδρομής οποιασδήποτε άλλης χώρας και ο λόγος για αυτό, είπε ο κ. Πολυβίου, ήταν ότι η Κυβέρνηση Χριστόφια προσπαθούσε να συνεννοηθεί με το Ιράν και τη Συρία αλλά και ότι ακόμη και όταν υπήρξαν προσφορές δεν αξιοποιήθηκαν.
Υπήρξε επίσης κωλυσιεργία από τους Υπουργούς Αμυνας και Εξωτερικών, εξ αιτίας ''αδράνειας, ολιγωρίας και ανευθυνότητας στο ανώτατο πολιτειακό και κυβερνητικό επίπεδο''.
''Η Κυβέρνηση επέδειξε, τουλάχιστον, πλήρη ανεπάρκεια στο χειρισμό ενός θέματος υψίστης σημασίας'', δήλωσε ο κ. Πολυβίου.
Στο τελικό στάδιο, πρόσθεσε, όταν υπήρξε διόγκωση και έκρηξη του ενός εμπορευματοκιβωτίου και πάλιν επεδείχθη πρωτοφανής σύγχυση, αδράνεια και ολιγωρία, ενώ έπρεπε να ληφθούν άμεσες αποφάσεις.
Αντί συντονισμού των διαφόρων εμπλεκομένων προσώπων και υπηρεσιών, επεκράτησε το πλήρες χάος, τόνισε ο κ. Πολυβίου προσθέτοντας πως, αντί να εκκενωθεί το στρατόπεδο και η γύρω περιοχή και να ληφθούν εκείνα τα μέτρα τα οποία ήσαν εφικτά για να μετριασθεί ο κίνδυνος ή τουλάχιστο οι επιπτώσεις της έκρηξης, συμπεριλαμβανομένων των τεράστιων ζημιών στο σταθμό της ΑΗΚ, επεκράτησε σύγχυση και πανικός, με σπασμωδικές κινήσεις και αναποτελεσματικούς χειρισμούς.
Ομως, συνέχισε ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής, ακόμη και τότε, παρά τις τεράστιες δυσκολίες, θα μπορούσαν να ληφθούν μέτρα και πρωτίστως η εκκένωση του στρατοπέδου που θα μείωνε τις απώλειες και ζημιές, αλλά και πάλιν οι κρατικές υπηρεσίες αποδείχθηκαν ανεπαρκείς.
''Ιδιαιτέρως ελλιπής'', τόνισε ο κ. Πολυβίου, ''ήταν η ανταπόκριση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, η οποία δεν έτυχε κατάλληλης πληροφόρησης και αναγκαίας ενημέρωσης πριν την 6η Ιουλίου 2011''.
Μεσολάβησαν τέσσερεις ημέρες, είπε ο κ. Πολυβίου, μεταξύ της επιτόπιας επιθεώρησης και της έκρηξης και η Πυροσβεστική Υπηρεσία αμέλησε να λάβει τα αναγκαία μέτρα, είτε για την αντιμετώπιση κάποιου συμβάντος, μέσω της εκπόνησης ειδικού σχεδίου δράσης, είτε για να εφοδιάσει τα στελέχη της με την απαραίτητη πληροφόρηση για το πώς έπρεπε να αντιμετωπισθεί ενδεχόμενη ανάφλεξη ή/ και πυρκαγιά, ή/και έκρηξη των συγκεκριμένων εμπορευματοκιβωτίων.
Ως προς τους υπεύθυνους αξιωματικούς της Ναυτικής Βάσης στο Μαρί, ο κ. Πολυβίου ανέφερε ότι αυτοί ''ουδέποτε ενημερώθηκαν επαρκώς για το περιεχόμενο και την επικινδυνότητα του φορτίου'', δεν είχαν πρόσβαση στο περιεχόμενό του, αλλά τους ανατέθηκε μόνον η φρούρηση και δεν γνώριζαν πώς ακριβώς έπρεπε να αντιμετωπισθεί οποιοδήποτε πρόβλημα, το οποίο ενδεχομένως να παρουσιαζόταν στο φορτίο, όπως η ανάφλεξη ή η έκρηξή του''.
Ο κ. Πολυβίου αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στις ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας και κυρίως του Υπουργού Εξωτερικών για τη μη έλευση της ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ που θα εξέταζε το φορτίο, καθώς και για τη μη έκδοση σαφούς οδηγίας για καταστροφή του φορτίου με τη βοήθεια ξένων εμπειρογνωμόνων, όταν στη σύσκεψη του Φεβρουαρίου 2011 εκφράσθηκαν σοβαρές ανησυχίες για ενδεχόμενη έκρηξη του φορτίου.
Διαβάστε το Πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για την τραγωδία στο Μαρί
Σε δηλώσεις του στη δημοσιογραφική διάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε σήμερα σε αίθουσα του Υπουργείου Οικονομικών στη Λευκωσία, ο κ. Πολυβίου, πλαισιούμενος από όλους τους συνεργάτες του στην Επιτροπή και ενώπιον δεκάδων δημοσιογράφων, φωτογράφων, τηλεοπτικών συνεργείων, συγγενών των θυμάτων και των συνηγόρων των, παρουσίασε το πόρισμα περιληπτικώς, καταλήγοντας στο ότι οι τέως Υπουργοί Αμυνας Κώστας Παπακώστας και Εξωτερικών Μάρκος Κυπριανού βαρύνονται ''με πολύ σοβαρές ευθύνες θεσμικές και προσωπικές, η κύρια ευθύνη όμως ανήκει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (Δημήτρη Χριστόφια), ο οποίος προΐσταται του κράτους και της Κυβέρνησης''.
Πέραν της απόδοσης θεσμικών και προσωπικών ευθυνών, μεγάλο κεφάλαιο της έρευνάς του, είπε ο κ. Πολυβίου, ασχολείται και ''με το θέμα των ποινικών και πειθαρχικών ευθυνών'' για το οποίο αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος του πορίσματός του.
''Αλλά'', πρόσθεσε, ''αφού έχω συνομιλήσει και με τον Γενικό Εισαγγελέα (Πέτρο Κληρίδη), έχω αποφασίσει ότι δεν θα προβώ σε ονομαστική αναφορά σε πρόσωπα, μήπως και επηρεασθούν οι ποινικές έρευνες''.
''Θέλω όμως'', τόνισε ο κ. Πολυβίου, ''να πω ότι δεν έχω οποιαδήποτε αμφιβολία ότι, στην υπό κρίση περίπτωση, έχουν διαπραχθεί σοβαρότατα ποινικά αδικήματα, συμπεριλαμβανομένου του αδικήματος της ανθρωποκτονίας και ότι ο Γενικός Εισαγγελέας πρέπει να μελετήσει το ενδεχόμενο διάπραξης τέτοιων ποινικών αδικημάτων από όλους τους εμπλεκομένους, μηδενός εξαιρουμένου''.
Ο κ. Πολυβίου αποδοκίμασε τις προσπάθειες επίρριψης ευθυνών στον Διοικητή Ναυτικού και στο Διοικητή της Βάσης όπου έγινε η έκρηξη, επισημαίνοντας τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι αξιωματικοί αυτοί για να απομακρύνουν από την επικίνδυνη ζώνη τους στρατιώτες, ενώ οι ίδιοι, μαζί με ελάχιστο προσωπικό ασφαλείας και τους πυροσβέστες που τελικώς έχασαν τη ζωή των, προσπάθησαν μέχρι την τελευταία στιγμή και με ''αυθόρμητο ηρωισμό'' να αποτρέψουν την έκρηξη.
Οπως διευκρίνισε ο κ. Πολυβίου, αφού με χαρακτηριστικά παραδείγματα από το σύνολο του ερευνητικού του έργου παρουσίασε τα σημαντικότερα γεγονότα που προηγήθηκαν της έκρηξης της 11ης Ιουλίου 2011 και του θανάτου 13 προσώπων, ο Πρόεδρος Χριστόφιας είχε το γενικό πρόσταγμα, καθώς και την κυριαρχική εξουσία σε σχέση με το υπό εξέταση θέμα και ''ο Πρόεδρος έχει τη μέγιστη ευθύνη για την ανεπάρκεια, την αμέλεια και την ολιγωρία που επιδείχθηκαν, έχει συνεπώς την πιο μεγάλη ευθύνη για το τί συνέβη''.
Σαφώς, είπε ο κ. Πολυβίου, η διαχείριση του φορτίου ανήκε στην εκτελεστική εξουσία του κράτους, όμως ''η εκτελεστική εξουσία, της οποίας προΐσταται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, απέτυχε οικτρά να λάβει τα αναγκαία μέτρα για το χειρισμό του θέματος, συμπεριλαμβανομένης της ασφαλούς φύλαξης του φορτίου στην Κύπρο''.
Οπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής, ανεξαρτήτως θεμάτων εξωτερικής πολιτικής, όπως εγείρονται από τη συνάντηση του Προέδρου Χριστόφια με τον Πρόεδρο Ασάντ της Συρίας και τις διαβεβαιώσεις που δόθηκαν εκεί, στις 31 Αυγούστου 2009, με δεδομένη τη σημασία του θέματος και την αυξανόμενη επικινδυνότητα του φορτίου, πράγματα που ο Πρόεδρος Χριστόφιας ''γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει'', ήταν απολύτως αναγκαίο να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα, με βασικό στόχο τη διασφάλιση των ζωτικών συμφερόντων της πολιτείας και των πολιτών.
''Το θέμα'', δήλωσε ο κ. Πολυβίου, ''δεν έπρεπε να αφεθεί να συζητείται, για δύο και πλέον έτη, από Επιτροπές και από εκπροσώπους διαφόρων κρατικών υπηρεσιών, χωρίς συντονισμό και χωρίς αποτέλεσμα''.
''Δεν έπρεπε'', συνέχισε, ο χειρισμός του φορτίου ''να αφεθεί στο έλεος των συνήθων γραφειοκρατικών διαδικασιών, χωρίς να λαμβάνεται υπ' όψη η αυξανόμενη επικινδυνότητα του φορτίου, κάτι που ήταν ή έπρεπε να είναι εμφανές σε όλους και ιδιαιτέρως στον επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας του κράτους, δηλαδή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας''.
Πέραν του πολιτειακού του αξιώματος και της θεσμικής του ιδιότητας, ο Πρόεδρος Χριστόφιας, όπως ανέφερε ο κ. Πολυβίου, είχε ο ίδιος αναλάβει τη διαχείριση του επικίνδυνου φορτίου, τόσο στην πραγματικότητα όσο και στα μάτια των άλλων εμπλεκομένων, έχοντας τον υπέρτατο έλεγχο αυτού.
''Ηταν ο Πρόεδρος, που ήταν υπεύθυνος για τη λήψη των ουσιωδών αποφάσεων επί του θέματος, ήταν οι αποφάσεις και η πολιτική του Προέδρου που οδήγησαν στη μακρά παραμονή του φορτίου στην Κύπρο, υπό τις απαράδεκτες συνθήκες φύλαξής του''.
''Κρίνω'', τόνισε ο κ. Πολυβίου, ''ότι οι ενέργειες, πράξεις και αποφάσεις του Προέδρου ουδόλως ανταποκρίνονται στο ελάχιστο επίπεδο της αναμενόμενης από αυτόν επιμέλειας, τόσο για το δημόσιο συμφέρον, για την οικονομία του τόπου, αλλά κυρίως για την ασφάλεια των πολιτών της Δημοκρατίας''.
''Η ουσία του πράγματος είναι'', δήλωσε ο κ. Πολυβίου, ''ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στην υπό εξέταση περίπτωση, απέτυχε να μεριμνήσει ή έστω και να λάβει στοιχειώδη μέτρα για την ασφάλεια πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας και ιδιαιτέρως στρατιωτών και πυροσβεστών''.
Στα τελικά συμπεράσματά του, ο κ Πολυβίου ανέφερε ότι αφίχθηκε στην Κύπρο εκ φύσεως επικίνδυνο φορτίο και η Κυβέρνηση θα έπρεπε να μεριμνήσει, ούτως ώστε τουλάχιστον τα κύρια εμπλεκόμενα και ενδεχόμενα επηρεαζόμενα πρόσωπα να έχουν πλήρη γνώση για το περιεχόμενο των εμπορευματοκιβωτίων, κάτι που δεν έγινε.
Σχετικά με το χώρο φύλαξης, ο κ. Πολυβίου είπε ότι ουδείς ικανοποιητικός ή επαρκής λόγος έχει δοθεί, γιατί το φορτίο να τοποθετηθεί ή να παραμείνει στο συγκεκριμένο χώρο και με το συγκεκριμένο τρόπο.
Η πραγματικότητα παραμένει αδιαμφισβήτητη, δήλωσε ο κ. Πολυβίου, ότι το φορτίο περιείχε πυρομαχικά ή/ και εκρηκτικά και τοποθετήθηκε σε στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς σε συνθήκες πλήρους και προκλητικής ανασφάλειας επί δυόμισι και πλέον έτη.
Το φορτίο δεν τοποθετήθηκε μόνο σε ακατάλληλο χώρο, αλλά, πρόσθεσε ο κ. Πολυβίου, τοποθετήθηκε με ασύγγνωστη αμέλεια και πλήρη αδιαφορία σε έναν από τους πλέον επικίνδυνους χώρους στην Κύπρο και το γεγονός αυτό θα έπρεπε να είναι γνωστό στους Υπουργούς Αμυνας και Εξωτερικών καθώς και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Επίσης, όπως ανέφερε ο κ. Πολυβίου, δεν υπήρξαν σαφείς μηχανισμοί ή διαδικασίες και δεν συζητήθηκε το θέμα στο Υπουργικό Συμβούλιο και οι όποιες συσκέψεις έγιναν ήσαν περιστασιακές και απεδείχθησαν αναποτελεσματικές.
Ακόμη και όταν προβλέπονταν οι κίνδυνοι, πρόσθεσε, υπερίσχυαν ασαφείς και ατεκμηρίωτοι πολιτικοί λόγοι, καθώς και πολιτικές φοβίες, με αποτέλεσμα τη συνέχιση της απαράδεκτης κατάστασης πραγμάτων που έκδηλα εγκυμονούσε σοβαρότατους κινδύνους για την ασφάλεια αθώων ανθρώπων.
Το φορτίο στο συγκεκριμένο χώρο, είπε ο κ. Πολυβίου, παρέμεινε επί δυόμισι έτη για αδιευκρίνιστο λόγο, ίσως επειδή υπήρξε συμφωνία του Προέδρου Χριστόφια με τον Πρόεδρο Ασάντ.
''Αποδέχομαι τη διαβεβαίωση του Προέδρου ότι δεν είχε ποτέ την πρόθεση να υλοποιήσει τη συμφωνία'', δήλωσε ο κ. Πολυβίου, όμως, συνέχισε, οι αρμόδιοι Υπουργοί και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας γνώριζαν ότι το φορτίο τύγχανε υπαίθριας εναποθήκευσης εντός ενεργού στρατοπέδου της Εθνικής Φρουράς.
Γνώριζαν επίσης για τη συνεχή και αυξανόμενη επικινδυνότητα του φορτίου, και πιο συγκεκριμένα ότι, δεδομένου του περιεχομένου του φορτίου, η επικινδυνότητα του αυξανόταν με την πάροδο του χρόνου και αυτή η διαπίστωση από μόνη της, συνιστά ''res ipsa loquitur'' (το πράγμα ομιλεί αφ' εαυτού), που συνεπάγεται αδυσώπητη θεσμική και προσωπική ευθύνη τόσο για τους Υπουργούς Αμυνας και Εξωτερικών όσον και για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πρόσθεσε ο κ. Πολυβίου.
Ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής αναφέρθηκε και στην άρνηση από κυπριακής πλευράς για λήψη συνδρομής οποιασδήποτε άλλης χώρας και ο λόγος για αυτό, είπε ο κ. Πολυβίου, ήταν ότι η Κυβέρνηση Χριστόφια προσπαθούσε να συνεννοηθεί με το Ιράν και τη Συρία αλλά και ότι ακόμη και όταν υπήρξαν προσφορές δεν αξιοποιήθηκαν.
Υπήρξε επίσης κωλυσιεργία από τους Υπουργούς Αμυνας και Εξωτερικών, εξ αιτίας ''αδράνειας, ολιγωρίας και ανευθυνότητας στο ανώτατο πολιτειακό και κυβερνητικό επίπεδο''.
''Η Κυβέρνηση επέδειξε, τουλάχιστον, πλήρη ανεπάρκεια στο χειρισμό ενός θέματος υψίστης σημασίας'', δήλωσε ο κ. Πολυβίου.
Στο τελικό στάδιο, πρόσθεσε, όταν υπήρξε διόγκωση και έκρηξη του ενός εμπορευματοκιβωτίου και πάλιν επεδείχθη πρωτοφανής σύγχυση, αδράνεια και ολιγωρία, ενώ έπρεπε να ληφθούν άμεσες αποφάσεις.
Αντί συντονισμού των διαφόρων εμπλεκομένων προσώπων και υπηρεσιών, επεκράτησε το πλήρες χάος, τόνισε ο κ. Πολυβίου προσθέτοντας πως, αντί να εκκενωθεί το στρατόπεδο και η γύρω περιοχή και να ληφθούν εκείνα τα μέτρα τα οποία ήσαν εφικτά για να μετριασθεί ο κίνδυνος ή τουλάχιστο οι επιπτώσεις της έκρηξης, συμπεριλαμβανομένων των τεράστιων ζημιών στο σταθμό της ΑΗΚ, επεκράτησε σύγχυση και πανικός, με σπασμωδικές κινήσεις και αναποτελεσματικούς χειρισμούς.
Ομως, συνέχισε ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής, ακόμη και τότε, παρά τις τεράστιες δυσκολίες, θα μπορούσαν να ληφθούν μέτρα και πρωτίστως η εκκένωση του στρατοπέδου που θα μείωνε τις απώλειες και ζημιές, αλλά και πάλιν οι κρατικές υπηρεσίες αποδείχθηκαν ανεπαρκείς.
''Ιδιαιτέρως ελλιπής'', τόνισε ο κ. Πολυβίου, ''ήταν η ανταπόκριση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, η οποία δεν έτυχε κατάλληλης πληροφόρησης και αναγκαίας ενημέρωσης πριν την 6η Ιουλίου 2011''.
Μεσολάβησαν τέσσερεις ημέρες, είπε ο κ. Πολυβίου, μεταξύ της επιτόπιας επιθεώρησης και της έκρηξης και η Πυροσβεστική Υπηρεσία αμέλησε να λάβει τα αναγκαία μέτρα, είτε για την αντιμετώπιση κάποιου συμβάντος, μέσω της εκπόνησης ειδικού σχεδίου δράσης, είτε για να εφοδιάσει τα στελέχη της με την απαραίτητη πληροφόρηση για το πώς έπρεπε να αντιμετωπισθεί ενδεχόμενη ανάφλεξη ή/ και πυρκαγιά, ή/και έκρηξη των συγκεκριμένων εμπορευματοκιβωτίων.
Ως προς τους υπεύθυνους αξιωματικούς της Ναυτικής Βάσης στο Μαρί, ο κ. Πολυβίου ανέφερε ότι αυτοί ''ουδέποτε ενημερώθηκαν επαρκώς για το περιεχόμενο και την επικινδυνότητα του φορτίου'', δεν είχαν πρόσβαση στο περιεχόμενό του, αλλά τους ανατέθηκε μόνον η φρούρηση και δεν γνώριζαν πώς ακριβώς έπρεπε να αντιμετωπισθεί οποιοδήποτε πρόβλημα, το οποίο ενδεχομένως να παρουσιαζόταν στο φορτίο, όπως η ανάφλεξη ή η έκρηξή του''.
Ο κ. Πολυβίου αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στις ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας και κυρίως του Υπουργού Εξωτερικών για τη μη έλευση της ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ που θα εξέταζε το φορτίο, καθώς και για τη μη έκδοση σαφούς οδηγίας για καταστροφή του φορτίου με τη βοήθεια ξένων εμπειρογνωμόνων, όταν στη σύσκεψη του Φεβρουαρίου 2011 εκφράσθηκαν σοβαρές ανησυχίες για ενδεχόμενη έκρηξη του φορτίου.
Διαβάστε το Πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για την τραγωδία στο Μαρί
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire