Θετικά τα νέα δεδομένα, έλλειψη οράματος

ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

Νέα δεδομένα με παλιές ιδέες

Του Άριστου Μιχαηλίδη

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ καθαρός ο λόγος του Ισραηλινού Πρωθυπουργού, Βενιαμίν Νετανιάχου, αποσαφήνισε πολλά. Χωρίς να ασχοληθεί κανείς με τις λεπτομέρειες όσων είπε και όσων συζήτησε στο παρασκήνιο, διαπιστώνει ότι το Ισραήλ ξέρει τι θέλει να κάνει, ξέρει τι μπορεί να κάνει και ξέρει με ποιο τρόπο θα αναπτύξει τις σχέσεις του με την Κύπρο σ΄ αυτή τη βοηθητική συγκυρία. Στο πρώτο πλάνο του Ισραήλ είναι η συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων που συνορεύουν. Υπάρχουν υδρογονάνθρακες ανάμεσα στις περιοχές των δυο χωρών, που λίγο πολύ είναι συνδεδεμένα και δύσκολα θα αξιοποιηθούν ανεξάρτητα. Αυτή η πρώτη υποχρεωτική συνεργασία, όμως, ανοίγει δρόμους και για πολλά άλλα πλάνα και κυρίως για ζητήματα ασφάλειας, που μας ενδιαφέρουν πρωτίστως. Για παράδειγμα, σε περίπτωση συνεκμετάλλευσης, δεν μπορεί η Τουρκία να απειλεί τις γεωτρήσεις της ανίσχυρης Κύπρου χωρίς να απειλεί ταυτόχρονα και το ισχυρό Ισραήλ. Δεν θα αποφασίσει βεβαίως το Ισραήλ να προστατεύσει αίφνης την Κύπρο, θα προστατεύσει όμως τα συμφέροντα του τα οποία συμπίπτουν.
Μετά, είναι τα πλάνα για μεταφορά και πώληση του φυσικού αερίου, είτε στην Ευρώπη (με τις εδαφικές προσβάσεις της Κύπρου, είτε στην Ασία, με τις προσβάσεις του Ισραήλ) που ασφαλώς έχουν να κάνουν με οικονομικά δεδομένα πολλών δισεκατομμυρίων.
Βρισκόμαστε επομένως μπροστά σε μια πιθανή συνεργασία, που καθορίζεται από την ασφάλεια και από την οικονομία. Πρόκειται για δυο τομείς, που σήμερα καθορίζουν καταλυτικά όλες τις διεθνείς σχέσεις και εκφράζουν στην πράξη αυτό, που πάντα έλεγε ο Βάσος Λυσσαρίδης, διαπλεκόμενα συμφέροντα. Η πολιτική και η ιδεολογία όμως δεν έχουν θέση εδώ.
Προσέξτε μόνο με ποιο τρόπο παρουσίασαν στην Τουρκία την επίσκεψη Νετανιάχου. Η «Σαμπάχ» γράφει ότι ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ ζήτησε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη δημιουργία ισραηλινής βάσης στο νησί. Η «Μιλιέτ» ότι συζητήθηκε το θέμα των ισραηλινών βάσεων στην Κύπρο με τον Πρόεδρο Χριστόφια να είναι θετικός. Υπερβολές, αλλά το γεγονός είναι ότι όλη ηπροσοχή στρέφεται στην ασφάλεια και στην οικονομία.
Μέσα σ΄ αυτό το περιβάλλον η Κύπρος χρειάζεται μια ηγεσία, που να έχει την ικανότητα και τη διορατικότητα να αντιληφθεί τι συμβαίνει στην περιοχή και να το αξιοποιήσει δεόντως. Να μπορεί για παράδειγμα να απαγκιστρωθεί από παραδοσιακούς δρόμους και να ακολουθήσει άλλους, πιο ανοικτούς, που χρειάζονται όμως διπλωματική επιδεξιότητα και φιλόδοξο σχέδιο. Να πάψει για παράδειγμα να είναι μακρινός θεατής στην κρίση της Ελλάδας, να αναμιχθεί ενεργά «παίζοντας» ακόμα και με τα «οικόπεδα» και τα κοιτάσματα. Γιατί από τη μια, αν πτωχεύσει και εκδιωχθεί η Ελλάδα, η Κύπρος θα την ακολουθήσει με μαθηματική ακρίβεια κι από την άλλη, χωρίς την Ελλάδα δεν μπορεί να στηθεί κανένα ισχυρό παιχνίδι στον άξονα Ισραήλ - Κύπρος - Ελλάδα. Να πάψει να είναι προσκολλημένη στις πολιτικές του Φόρεϊν Όφις και να αναζητήσει συμμάχους, ακόμα κι αν χρειαστεί να τους προσφέρει γην και ύδωρ σε θέματα ασφάλειας και οικονομίας. (Γερμανία και Γαλλία αναζητούν έδαφος για την ανάπτυξη της πολιτικής τους στη Μέση Ανατολή). Αλλά, αν συνεδριάζει δυο μέρες το Εθνικό Συμβούλιο για να διαβάζουν οι αρχηγοί μας πολυσέλιδες αναλύσεις για το τι έκαναν οι προηγούμενοι πριν 30 ή πριν 10 χρόνια, τι πιθανότητες έχουμε να δουν καθαρά τι αλλάζει σήμερα;
aristosm@phileleftheros.com