Για όσους ανοήτως ασχολούνται μόνο με τον Εφραίμ

Θησαυροί σε κίνδυνο

Tου Σταύρου Τζίμα

Μια ολόκληρη σελίδα αφιέρωσε πρόσφατα η γαλλική «Φιγκαρό» στις αρπαγές κειμηλίων του Αγίου Ορους επί κομμμουνιστικών καθεστώτων από μοναχούς - πράκτορες βουλγαρικών και ρωσικών μυστικών υπηρεσιών στις δεκατίες ’70 και ’80. Ιδιαίτερα αποκαλυπτικό, το ρεπορτάζ ακουμπάει με τον δικό του τρόπο το τεράστιο ζήτημα της προστασίας των αμύθητων βυζαντινών θησαυρών που έχουν συσσωρευθεί επί χίλια και πλέον χρόνια στον Αθω. Αλλά δεν είναι μόνο οι αποκαλύψεις της έγκυρης εφημερίδας των Παρισίων, που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την αγιορείτικη πολιτιστική μας κληρονομιά. Η κλοπή στην Εθνική Πινακοθήκη και η ληστεία στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας ανέβασαν -και σωστά- στο «κόκκινο» τον συναγερμό των αρχών της αθωνικής πολιτείας.
Οι πληροφορίες από τις Καρυές αναφέρουν ότι Πολιτική Διοίκηση και Ιερά Κοινότητα ενημέρωσαν εγγράφως την πολιτεία για την ανεπάρκεια σε έμψυχο υλικό και τεχνικά μέσα για τη διαφύλαξη της δημόσιας τάξης και ασφάλειας στη χερσόνησο του Αθω. Ελάχιστοι αστυνομικοί, ένας(!) τελωνειακός, σαράβαλα περιπολικά αυτοκίνητα, προβληματικά ταχύπλοα του λιμενικού συγκροτούν την μάλλον διάτρητη ασπίδα προστασίας εκατομμυρίων κειμηλίων στις είκοσι μονές, τις σκήτες και τα κελιά της μοναστικής πολιτείας!

Το τραγικό είναι ότι ακόμη και αν κλαπούν ή έχουν αφαιρεθεί χρυσοποίκιλτα άμφια αυτοκρατόρων και πατριαρχών, χρυσόβουλα, χειρόγραφα, βιβλία, εικόνες, κ.λπ., δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα γίνει αντιληπτή η απουσία τους, αφού οι θησαυροί δεν είναι καταγραμμένοι. Και εδώ η πολιτεία διέπραξε μέγα λάθος, που μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες για τη μεγάλη «προίκα» προς τους Ελληνες, τους ανά τον πλανήτη Χριστιανούς, αλλά και τον παγκόσμιο πολιτισμό γενικότερα, που κρύβει στα σπλάχνα της η «Κιβωτός της Ορθοδοξίας».
Η τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ απέρριψε τις προτάσεις της Ιεράς Κοινότητος για καταγραφή και ψηφιοποίηση του συνόλου των κειμηλίων μέσω του προγράμματος της «ψηφιακής σύγκλισης». Τι προέβλεπε ο σχεδιασμός; Καταμέτρηση έναν προς έναν των θησαυρών και καταχώρισή τους σε ηλεκτρονικά αρχεία ώστε να γνωρίζουν οι αγειορείτικες αρχές, αλλά και το κράτος τι υπάρχει στις κρύπτες και τις αχανείς βιβλιοθήκες των μοναστηριών. Μάλιστα, τα περισσότερα των εκθεμάτων θα έβγαιναν και στο Διαδίκτυο για να γνωρίσει η ανθρωπότητα τον πολιτιστικό πλούτο του «ζωντανού μνημείου» της χριστιανοσύνης. Ποιο ήταν το προϋπολογισμένο κόστος; Δεκαπέντε έως είκοσι εκατομμύρια ευρώ. Γιατί απορρίφθηκε το αίτημα; Δεν ήταν, λέει, πλήρες το τεχνικό δελτίο. Η πραγματική αιτία; Η συλλογική -και άδικη- τιμωρία λόγω Εφραίμ! Αν υπάρχουν κάποιοι στα υψηλά κλιμάκια της πολιτείας που αξιολογούν την αξία του αγιορείτικου θησαυροφυλακίου έστω λίγο παραπάνω από το κόστος του προγράμματος, ας σπεύσουν να ανασύρουν τον φάκελο. Προτού βρεθούμε ενώπιον δυσάρεστων εκπλήξεων.