Νά γιατί η Ελλάδα βυθίζεται

Από το πιστόλι στη γροθιά

Tου Παντελη Μπουκαλα
Πέρυσι τέτοιον καιρό το σύμβολο ήταν το «πιστόλι στο τραπέζι», που θα το έβαζε ο κ. Παπανδρέου ως σθεναρός υπερασπιστής των λαϊκών συμφερόντων, απέναντι στους ξένους καιροσκόπους. Το φετινό σύμβολο δεν είναι τόσο επιθετικό και αιμοχαρές, τη δυναμική του πάντως την έχει, κι όσο να 'ναι, και ορμή αποκαλύπτει και σαν σφραγίδα ισχύος μπορεί να ερμηνευτεί. Κάποια στιγμή, λοιπόν, κατά τη διάρκεια του προχθεσινού πολύωρου Υπουργικού Συμβουλίου, όπως έγραψαν οι εφημερίδες κι είπαν τα κανάλια, ο πρωθυπουργός χτύπησε με δύναμη τη γροθιά του στο τραπέζι. Και μπορεί να μην εσχίσθη εις δύο κανενός ναού το καταπέτασμα, στο Συμβούλιο πάντως, σχισμένο κι αυτό στα δύο (ή στα τρία ή τα τέσσερα, ανάλογα με το πώς καταγράφει ο καθείς τις φατρίες) επικράτησε σιωπή. Οχι για πολύ βέβαια. Οταν τελείωσαν όλα αυτά τα κουραστικά και στενάχωρα και οι υπουργοί ξαναβρήκαν μπροστά τους κάμερες και μαγνητόφωνα, ξαναβρήκαν επίσης την ευφράδειά τους και την όρεξή τους να ξαναποντάρουν στο παιχνίδι της διαφοροποίησης, μαζεύοντας πόντους για το άλλο παιχνίδι, το πιο σοβαρό, της διαδοχής, όταν θα 'ρθει ο καιρός του.

Ο προφανής στόχος της πρωθυπουργικής γροθιάς ήταν να επαναφέρει στην τάξη δύο από τους υπουργούς που είχαν επιτρέψει στη συντροφικότητά τους να αποσυρθεί για λίγο, ώστε να λάβει την πρωτοκαθεδρία η εριστική τους διάθεση. Ο απώτερος στόχος, ο πολιτικότερος, ήταν να διοχετευτεί στην αγορά η πληροφορία για τη γροθιά του ηγέτη, ώστε να ειπωθούν και να γραφτούν έπαινοι για το γνησίως παπανδρεϊκό στυλ του, για την ικανότητά του να επιβάλλεται στους υφισταμένους του και να επιβάλει την άποψή του. Και τους είχε σίγουρα ανάγκη τους επαίνους αυτούς ο πρωθυπουργός, ύστερα από όσα έχουν ακουστεί από τα ίδια του τα στελέχη για το «πρόβλημα πολιτικής διεύθυνσης στη χώρα», για τη «δημοσιονομική κατοχή» στην οποία περιήλθε η Ελλάδα εξαιτίας της ανεπάρκειας των επικεφαλής της, και άλλα αντιηγετικά.
Ποιοι ήταν οι δύο υπουργοί που αντιδικούσαν τη στιγμή που έπεσε η πρωθυπουργική γροθιά δίκην θεϊκού αστραπόβροντου δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Οσο σκαλίζει τη μνήμη του κανείς, περνώντας από τη μια παπανδρεϊκή γενιά στην άλλη, διαπιστώνει ότι πάντοτε υπήρχαν διαφοροποιήσεις και αντεγκλήσεις στελεχών, και πάντοτε κάποιοι έφευγαν για να επανέλθουν δόξη και τιμή, ώστε να δοθεί για άλλη μια φορά η κομματικώς ωφέλιμη εικόνα της νικηφόρας ενότητας. Φυσικά και υπάρχουν προσωπικές φιλοδοξίες και απόπειρες εγγραφής στην αρχηγική επετηρίδα. Αλλά το ενδοπασοκικό σκηνικό, ίδιο κι απαράλλαχτο επί δεκαετίες, παραπέμπει περισσότερο σε διανομή ρόλων με στόχο να διατηρηθεί η πολυσυλλεκτικότητα (από δω οι «φίλοι του λαού», από κει οι «υπεύθυνοι» και «ρεαλιστές» και στη μέση ο συγκεντρωτικός ηγέτης, η Αυθεντία), αν όχι σε διατεταγμένη υπηρεσία.